Teoria ekonomiczna - powstaje w momencie połączenia wszystkich procesów ekonomicznych.
Racjonalność:
Racjonalność - polega na dążeniu do maksymalizacji wyników z danych nakładów lub do minimalizacji nakładów w celu osiągnięcia zadanych wyników. Działania racjonalne to działania oparte na logicznej ocenie zjawisk i zasad postępowania; nauka o racjonalnym działaniu - prakseologia (T. Kotarbiński).
- określenie celu działania
- wiedza o zachowaniu innych podmiotów
Metody badań ekonomicznych:
- obserwacja, pomiar - dotyczące wielu zjawisk ekonomicznych (np.: bezrobocia, inflacji).
- analiza modeli ekonomicznych (kontrolowane eksperymenty) - modelem nazywamy teoretyczne uogólnienie określonego odcinka badanej rzeczywistości, które w sposób syntetyczny i w jakimś stopniu uproszczony stara się odwzorować zachodzące w nim procesy ekonomiczne. Z analizą modeli ekonomicznych wiąże się klauzula ceteris paribus - założenie niezmienności wszystkich czynników z wyjątkiem czynnika badanego.
- formułowanie praw ekonomicznych - mówiących o wzajemnych zależnościach różnych części gospodarki. Prawa ekonomiczne sprawdzają się jedynie jako pewna przeciętna, a nie jako ścisła i dokładna zależność (zasada niepewności w życiu gospodarczym).
- formułowanie i weryfikacja hipotez
Pułapki poznawcze badań ekonomicznych_
Błąd post hoc - błąd logiczny na drodze rozumowania, że „po czymś" oznacza „z powodu czegoś". Fakt, że wystąpienie zjawiska A zaobserwowano przed wystąpieniem zjawiska B, nie oznacza, że zjawisko A jest przyczyną B.
- Błąd założenia - ma miejsce wtedy, gdy to co jest prawdziwe w odniesieniu do części, z tej wyłącznie przyczyny uznawane jest za nieuchronnie prawdziwe dla całości.
- Subiektywność - te same fakty mogą być odmiennie interpretowane w zależności od przyjętych założeń polityki i systemu ekonomicznego.
- Niepewność w życiu gospodarczym - ekonomia nie jest nauką ścisłą więc prawa ekonomiczne sprawdzają się jedynie jako pewna przeciętna, nie jako ścisła i dokładna zależność.