121802

Temat: 20. Utrzymanie i 20.1. Zasady utrzymania wyrobisk.

Wyrobiska korytarzowe pełniące, funkcje przewozowe, wentylacyjne, transportowe i inne powinny mieć przekroje poprzeczne gwarantujące bezpieczny i bezawaryjny ruch urządzeń właściwych dla ich przeznaczenia. Wykonuje się je zawsze w odpowiednich wymiarach, stosując odpowiednio wytrzymałą obudowę.

Postępująca eksploatacja złoża powoduje często zmiany układów ciśnień, a niekiedy powstanie ciśnień dynamicznych i tąpań, których działanie może powodować:

-    deformację obudowy,

-    zmniejszenie przekroju poprzecznego wyrobiska,

-    zawał i zniszczenie wyrobiska.

Pojawienie się tych zjawisk ogranicza możliwość użytkowania wyrobisk koiytarzowych, powoduje zagrożenie bezpieczeństwa ruchu, zwiększa możliwość awarii, a w razie zawału powoduje wyłączenie wyrobiska z ruchu, co jest zjawiskiem najbardziej niekorzystnym, gdyż jest przyczyną przerw w wydobyciu z przodku, oddziału, a nawet z części kopalni.

Aby zapewnić stałą funkcjonalność wyrobisk korytarzowych i nie dopuścić do wyłączenia ich z ruchu, należy:

-    prowadzić stałą obserwację i kontrolę przekroju poprzecznego oraz stanu obudowy wyrobisk,

-    gdy przewiduje się wystąpienie zwiększonych ciśnień w wyrobisku, wówczas profilaktycznie

wzmacniać jego obudowę,

-    w razie pojawienia się uszkodzeń i deformacji obudowy, wymieniać ją lub wzmocnić, aby nie

dopuścić do zawału,

-    w przypadku wyraźnego zmniejszenia się przekroju poprzecznego, prowadzić przebudowę,

przybierając w razie potrzeby stropu, spągu, ociosów w celu przywrócenia pierwotnego

przekroją

W przypadku obudowy drewnianej konieczna jest okresowa wymiana poszczególnych jej elementów zniszczonych wskutek ich gnicia i butwienia.

Całą tę działalność określa się jako utrzymanie wyrobisk.

W przypadku zawału, gdy chodnik lub przekop został na pewnym odcinku zniszczony, jeżeli nie ma innych możliwości, przystępuje się do jego przebudowy.

Kontrola wyrobisk górniczych. Wszystkie wyrobiska górnicze w kopalni powinny być przydzielone poszczególnym oddziałom górniczym w celu prowadzenia w nich kontroli pod względem bezpieczeństwa i funkcjonalności.

Stan wyrobisk i obudowy kontroluje codziennie dozór oddziałowy. Zauważone zmiany powinny być zgłaszane do kierownictwa kopalni, a jeśli stwarzają zagrożenie, to powinno się natychmiast przystąpić do jego usunięcia.

Kontrolę głównych wyrobisk górniczych (szybów, szybików, głównych dróg przewozowych i wentylacyjnych itp.) przeprowadza okresowo, (co najmniej raz na kwartał) dozór wyższy.