113502

Stosowane systemy rachunku kosztów i ich klasyfikacja.

Generalnie istnieją dwa główne rodzaje systemów rachunku kosztów: systemy zorientowane na pomiar celu procesów zarządzania w krótkim okresie (zajmujące się zyskiem - zwane tradycyjnymi) oraz systemy zorientowane na wspieranie procesów w celu zachowania konkurencyjności w długim okresie i wzrostu wartości finny (zajmujące się celami strategicznymi - zwane współczesnymi). Zalicza się do nich m in. rachunek cyklu życia produktu, rachunek kosztów celu, rachunek redukcji kosztów Kaizen oraz rachunek kosztów działali

Tradycyjne systemy rachunku kosztów i wyników są wykorzystywane nadal w praktyce, ale spełniają rolę pomocniczą względem strategicznych systemów. Są one szczególnie użyteczne w integrowaniu działań strategicznych z działaniami bieżącymi i kontrolą realizacji celu długookresowego w krótkich okresach. Systemy te są szeroko stosowane - jako główne - w małych i średnich firmach.

Rozwój systemów rachunku kosztów i wyników przebiegał w dwóch kierunkach rozszerzania zasięgu czasowego infonnacji o kosztach i wynikach przedsiębiorstwa przez stosowanie nonn o różnym stopniu napięcia (okresy przeszłe - okresy przyszłe) oraz ograniczania zakresu rzeczowego kosztów rozliczanych na wytworzone produkty

Ze w^rzględu na zasięg czasowy informacji o kosztach i stopień napięcia nonn kosztów, wyróżnić można następujące systemy rachunku kosztów i wyników:

•    rachunek kosztów rzeczywistych,

•    rachunek kosztów' nonnalnych,

•    rachunek kosztów postulowanych.

Natomiast z punktu widzenia kryterium zakresu rzeczowego kosztu produktu wyodrębnia się:

•    rachunek kosztów pełnych,

•    rachunek kosztów zmiennych.

Istnieje rówmeż dodatkowy podział na systemy sztywne łub statyczne (w których nie ma wyodrębnionej struktury kosztów stałych i zmiennych) oraz systemy dynamiczne (w których takie wyodrębnienie istnieje).