123330

Rys. 136. Schemat poziomów encrgetycz- Rys. 137. Schemat poziomów * energetycznych nych atomów litu    atomów sodu

Energię potrzebną do tego przeniesienia określa się jako potencjał rezonansowy danego atomu. Powrotowi elektronu z poziomu rezonansowego na podstawowy odpowiada w widmie linia spektralna, tzw. linia rezonansowa.

Zwiększając eneigię dostarczoną atomowi, zwiększamy liczbę możliwych przejść energetycznych elektronów. W momencie, kiedy energia osiąga wartość tzw. potencjału jonizacyjnego jeden z elektronów atomu zostaje oderwany i tworzy się jon Me*. Jeżeli oderwaniu ulegnie więcej niż jeden elektron, to powstaną atomy zjonizowane podwójnie, potrój nie itd.

Na podstawie podanych wiadomości można przypuszczać, że pierwiastki o podobnej budowie powłok elektronowych powinny dawać analogiczne widma, a więc widma pierwiastków tej samej grupy układu periodycznego powinny być podobne. Tak jest istotnie. Istnieje np. podobieństwo pomiędzy widmami .potasowców. Natomiast wartości potencjałów jonizacyjnych są, dla pierwiastków tej samej grupy, zależne od ciężarów atomowych — maleją ze wzrostem ciężaru atomowego. Tłumaczy się to wpływem liczby zapełnionych powłok elektronowych na więź

pomiędzy elektronami walencyjnymi a jądrem. Powłoki ekranują jądro- i tym samym osłabiają tę więź. Im cięższy jest pierwiastek, tym więcej ma zamkniętych, zapełnionych powłok i tym słabiej elektrony walencyjne są związane z jądrem.

Rozpatrując podobieństwa widm trzeba zwrócić uwagę na możliwe podobieństwa widma atomów obojętnych i zjonizowanych. Przypominamy tu spektroskopowe prawo przesunięć, które mówi, że ?i-krotnie z jonizowany atom pierwiastka o liczbie atomowej Z ma widmo podobne do widma atomów pierwiastka o liczbie atomowej Z—n. Na przykład atom magnezu w stanie obojętnym ma dwa elektrony walencyjne i daje charakterystyczne widmo. Natomiast jednokrotnie zjonizowany, ma budowę formalnie identyczną z obojętnym atomem sodu, co ujawnia się w analogicznej budowie widm obu atomów.