5 Odstępy poziomów energetycznych na rys. 5.18 są przedstawione schematycznie, w indywidualnych molekułach mogą być różne. Na ogól jednak możliwe przejścia spektralne układają się w następujący szereg o malejącej energii przejścia:
a -»er* > n —* a* > n —* n* > n —* n*
W tablicy 5.4 zestawiono najniższe przejścia elektronowe różnych typów w molekułach związków organicznych. Przejścia <r -* a* dają pasma leżące w dalekim nadfiolecie. Na przykład pasmo metanu ma częstość 83 000 cm-1, co odpowiada długości fali około 120 nm. Rejestracja pasm w tym obszarze wymaga specjalnej aparatury. Przejścia n -*<r* i n -» n* dają pasma w obszarze średniego nadfioletu, a przejścia n -*■ u* w obszarze bliskiego nadfioletu i widzialnym. Przejścia n -* a* dają pasma o małej intensywności. Dużą intensywność mają pasma przejść n -* s\ Przejścia n n* zmieniają znacznie swe parametry, jeżeli w molekule występuje
Tablica 5.4
Pasma absorpcji niektórych prostych chromoforów
Chromofor |
Molekuła |
Długość fali maksimum pasma 'Uu [nm] |
Dziesiętny molowy współczynnik absorpcji w maksimum ®bui [dmi mol"ł cm*,3 |
prz< |
;jścia n -* o* | ||
—Cl |
CH,a |
173 |
200 |
—Br |
CH,Br |
204 |
200 |
| —I |
CHjI |
259 |
3600 |
—O— |
H,0 |
167 |
7 000 |
CHjOH |
184 |
150 | |
CH3—CO—CHj |
188 |
1 900 | |
-N |
CHjNHj |
215 |
600 |
N, . |
(CHjjjN |
227 |
900 |
przejścia n -* n* | |||
C=C |
H2C=CH2 |
165 |
10 000 |
RCH=CH2 |
175 |
12 600 | |
R,C=CHj |
187 |
8000 | |
cykloheksen |
183 |
7 600 | |
C=C |
HC=CH |
173 |
6 000 |
RCSCH |
187 |
450 | |
RCSCR |
191 |
850 | |
c=c=c |
CjH5CH=C==CH2 |
225 |
500 |
przejścia n -* n* | |||
0=0 |
CHjCHO |
294 |
12 |
CH}—CO—CHj |
279 |
|14 | |
N—N li |
CHjN—NCH, |
340 |
4,5 |
N—O |
t-C4H9NO |
665 |
i-20 |
Wpływ sprzężenia chromoforów na pasma absorpcji elektronowej
Molekuła |
Przejście |
Długość fali maksimum pasma Ami Cnn0 |
Dziesiętny molowy współczynnik absorpcji w maksimum ż—. [dmł-mor '■cm ■'] |
H,C=CHj |
*-**• |
165 |
10000 |
CH,=CH-CH=CH, |
n-»n* |
217 |
21000 |
CH,=CH—CH=CH—CH=CH2 |
n-* *• |
258 |
35000 |
CH,=CH—CH=0 |
«-*«• |
210 |
11 500 |
315 |
14 | ||
{Benzen |
K-łlt* |
180 |
60000 |
n-*n* |
200 |
8000 | |
«-**• |
255 |
200 | |
| Acetofenon |
n~*n*,om |
240 |
13000 |
iSSI |
278 |
1 100 | |
319 |
50 |
|)ł 11 & Schemat poziomów elektronowych 1 możliwości prcujść dekłtonowych. Energię stanu niewiążącego «pnyjflo umownie zn równą zeru
1 |
• tó' *■ •' y*.- |
n-W<»* ł i ! i | |
0- |
•.o* |
Tablic# S.3
Ryt S-|9. Poziomy energetyczne układów sprzężonych wiązań podwójnych i przejścia * s» , n „» Wikuttk sprzężenia, częstości przejść zostąją zmniejszone w porównaniu z układami tui sprzężonymi
!91