123639

Rozróżnia się zmiękczacze żelatynizujące, tj. nieograniczenie mieszalne z polimerami i wchodzące z nimi w związek chemiczny, oraz nieżelatyniżujące, które mają skłonności do wypacania się przez migrację do powierzchni tworzywa, co prowadzi z biegiem czasu do zwiększania kruchości materiału i pogarszania się jego mrozoodporności.

Stabilizatory są to tzw. antyutleniacze i stabilizatory promieniowania UV. Zwiększają one odporność tworzyw sztucznych na procesy starzenia pod wpływem tlenu z powietrza i promieniowania UV zawartego w promieniowaniu słonecznym.

Barwniki i pigmenty mają za zadanie nadanie tworzywom sztucznym żądanego koloru. Powinny one być światłotrwałe i nie zmieniać barwy tworzywa podczas jego produkcji i użytkowania.

Środki smarne mają na celu ułatwienie procesu przetwórstwa tworzywa. Wypełniacze wprowadzane do tworzyw sztucznych spełniają wielorakie zadania. Obniżają cenę tworzyw dzięki zmniejszaniu zawartości w nich najdroższego składnika — polimeru, a także modyfikują w pożądanym kierunku ich właściwości, np. zmniejszają skurcz w procesie przetwórstwa, podwyższają odporność termiczną, odporność na starzenie, zmniejszają palność (w przypadku wypełniaczy mineralnych), a także na ogół znacznie zwiększają ich wytrzymałość mechaniczną. Udział wypełniaczy może wynosić od 0 do 80%.

Roztwór koloidalny polimeru uzyskuje się przez rozpuszczenie stałej lub płynnej żywicy w rozpuszczalniku organicznym. W postaci roztworów koloidal nych z dodatkiem lub bez dodatku składników wypełniających, barwiących, uplastyczniających, utwardzających itp., przygotowuje się niektóre kleje, lakiery, farby rozpuszczalnikowe, masy podłogowe itp. substancje powłokotwórcze. Postać emulsji wodnej polimeru uzyskuje się przez zastosowanie żywicy płynnej (lub żywicy o konsystencji stałej uprzednio upłynnionej przez ogrzanie do odpowiedniej temperatury), którą następnie dysperguje się w fazie wodnej zawierającej tzw. emulgatory i stabilizatory emulsji (koloidy ochronne).

Postać zawiesiny otrzymuje się przez przeprowadzenie dyspersji rozdrobnionej żywicy w cieczy upłynniającej, zachowującej się biernie w stosunku do żywicy.

• Obróbka formująca

Celem obróbki formującej jest wykonanie półwyrobu lub wyrobu gotowego z wyrobu wstępnego. Podczas tej czynności wyrób wstępny występujący w stanie płynnym, upłynnionym lub plastycznym zostaje odkształcony plastycznie do żądanego kształtu, po czym przeprowadzony w stan stały. Poniżej opisano sposoby obróbki formującej.

Nanoszenie. Sposób ten polega na nanoszeniu cienkiej warstwy tworzywa płynnego lub upłynnionego na podłoże, które zestalając się tworzy ciągłą powłokę stałego tworzywa sztucznego, spełniającego rolę ochronną lub dekoracyjną. W tym celu stosuje się również sproszkowane tworzywa, które dla utworzenia ciągłej powłoki topi się. Nanoszenie powłok z upłynnionych materiałów powłokowych przeprowadza się metodą natrysku. Materiały powłokotwórcze w postaci past lub sproszkowanego tworzywa nanosi się metodą