❖ Intensywność konkurencji
❖ Rodzaj klientów
❖ Zróżnicowanie krajów lub regionów eksportu
Wymienione wyżej czynniki decydują zarówno o sposobie włączanie działu handlu zagranicznego do całej organizacji przedsiębiorstwa-jego pozycji w stosunku do innych działów, jak również o wewnętrznej jego strukturze. Może ona przybrać zasadniczo trzy formy :
Przy niewielkim lub sporadycznym udziale przedsiębiorstwa w transakcjach zagranicznych obsługę ich można powierzyć posiadającym odpowiednie kwalifikacje pracownikom sprzedaży krajowej. W obrębie tego działu można wyłonić zespół, który będzie specjalizował się w zagadnieniach handlu zagranicznego.
Wyodrębniona sekcja handlu zagranicznego;
Kolejne rozwiązanie organizacyjne, stosowane przy niewielkim udziale handlu zagranicznego w obrotach przedsiębiorstwa, polega na podziale działu marketingu -sprzedaży na dwie sekcje: krajowa i zagraniczną. Na czele sekcji nie zawsze musi stać kierownik.
W niektórych przedsiębiorstwach kieruje nią bezpośrednio dyrektor całego działu sprzedaży. Organizacja handlu zagranicznego w formie sekcji jest wystarczająca jeśli przedsiębiorstwo nastawione jest na realizacje operatywnych zadań handlu zagranicznego.
Samodzielny dział handlu zagranicznego:
Przy dużych rozmiarach eksportu lub znacznym jego udziale w całej sprzedaży przedsiębiorstwa niezbędne jest organizacyjne usamodzielnienie handlu
zagranicznego. W takim przypadku kierownik działu marketingu - sprzedaży zagranicznej zajmuje taką samą pozycje w hierarchii przedsiębiorstwa jak kierownik innych działów. Dział ten powinien koncentrować całą działalność zagraniczną przedsiębiorstwa. Zwrócenie na to uwagi jest ważne, gdyż niekiedy w praktyce nawet po jego powstaniu pewne funkcje handlu zagranicznego dalej tradycyjnie są wykonywane przez inne działy. Grozi to zmniejszeniem jego skuteczności i nierealizowaniem w pełni wyznaczonych zadań. Samodzielny dział handlu zagranicznego powinien nie tylko wykonywać operacyjne zadania z obsługą zleceń zagranicznych, lecz także stale badać rynki zagraniczne, planować wejścia na nowe rynki oraz rozwój sprzedaży dotychczasowych i nowych produktów.
Zasady organizacji działu handlu zagranicznego w przedsiębiorstwie:
Jeżeli przedsiębiorstwo prowadzi handel w dużym zakresie to niezbędny jest podział działu (biura) handlu zagranicznego na mniejsze organizacyjne jednostki. Może on zostać podzielony według sześciu różnych zasad organizacyjnych:
Funkcjonalna organizacja oznacza . że dział handlu zagranicznego zostaje podzielony według realizowanych funkcji. Mogą należeć do nich:
•> Badanie rynków zagranicznych
Planowanie zagranicznego marketingu
•> Komunikowanie się z zagranicą ( reklama, marketing bezpośredni, promocja
sprzedaży)
•> Sprzedaż
W miarę wzrostu wielkości działu może być dokonywany dalszy podział funkcji. Funkcja organizacyjna daje następujące korzyści:
2