Powrót do Polski
Rozczarowanie po przekroczeniu granicy, zamiast szklanych domów Cezary znajduje nędzne, biedne miasteczko.
Wojna polsko-bolszewicka
Wybuch uczuć patriotycznych, entuzjazm, wola walki powodują, że Cezary wstępuje do wojska i walczy o nową ojczyznę, wykazując się olbrzymią odwagą na polu walki.
Pobyt w Nawłoci
Dostatnie życie rozleniwia Cezarego, rozkoszuje się sielanką, korzysta z beztroski, romansuje, nie dostrzega konsekwencji swych czynów, jest pysznym, zapatrzonym w siebie egoistą.
Pobyt w Chłodku
Dostrzega biedę cliłopów, znów zaczyna zauważać drugiego człowieka i jego cierpienie. Okazuje się wrażliwym człowiekiem.
Rozmowy z Gajowcem
Krytyczny, ironiczny, malkontent, nie wierzy w powodzenie planu rządowego.
Zebranie rewolucjonistów
Polemizuje z komunistami, nie zgadza się z mówcami, krytykuje, ogarnia go gniew.
Etapy w życiu Cezarego Baryki młodość (Baku)
cechy: młodość, naiwność, bunt, poczucie wolności, entuzjazm, brak krytycyzmu, uleganie wpływom innych, brak refleksji, zaślepienie,
- moment przełomowy: śmierć matki,
- konsekwencje: zmiana postawy, uświadomienie sobie zła, które niesie rewolucja, zaduma nad sensem obserwowanych wydarzeń, krytyczna refleksja, dostrzeżenie własnych błędów, krytyczna samoocena;
dojrzewanie (Nawłoć)
cechy: uleganie atmosferze sielskości, dostatku, egoizm, narcyzm, przekonanie o własnej wartości, pewność siebie, brak dystansu do rzeczywistości, zatracenie umiejętności trzeźwej oceny sytuacji, marazm,
- moment przełomowy: starcie z Barwickim,
- - konsekwencje: przenosiny do Chłodka, dostrzeżenie losu cliłopów, oskarżenie ziemiaństwa, krytyka stosunków społecznych;
poszukiwanie idei (Warszawa)
- cechy: krytycyzm, trzeźwa ocena rzeczywistości, chęć poznania Polski, chęć działania dla ojczyzny, energia, zapał, bunt przeciwko niesprawiedliwości i demagogii, poszukiwanie idei, której mógłby się poświęcić,
- - moment przełomowy: manifestacja.