44537

58. POLITYKA WEWNĘTRZNA KAZIMIERZA WIELKIEGO

Odrodzone Króle stwo było obciążone tradycjami dzielnicowymi. W jednoczeniu prze szkaćbały także e lity władz uformowanyc h wposzc zególnyc h księstwrac h . Kazimierz akceptował pozo stało ki dzielnicowe. Monarchia Kazimie rza musiała wytworzyć szereg instytucji centralnych, które konsolidowały po szczególne dzielnice w jeden aparat władzy . Na pierwszym miejscu należy postawić gazdy tzw. generalne dostojników. Pod względem składu i zakresu kompetencji przypominały one wiece , które do znaczenia doszły szczególnie w XIII w.. W gednoczonym Królestwie instytucja wiecu dzielnicowego straciła na ważności Król jednak nie prze rwał ic h działania , bo oznac żałoby to odsunięć ie od życ ia polityc zrtego dzielnicowych e lit władzy Musiały wiec nastąpić zmiany kompetencji wiecu . Zwoływany coraz rzadziej jako organ doradczo -ustawodawczy w większym stopniu stawał się

organem sadowym . Obok wieców starego typu pojawiły się gazdy generalne dostojników Różniły się od wieców zasięgiem terytorialnym . Gwarantowały one wykonalność przygotowany:h wcześniej przez monarchę i jego doradców postanowień. Ważniejsza role odgrywała rada królewska. Stała się ona nowym czynnikiem integrującym . Dobierana przez monarchę, me miała charakteru reprezentacji stanowej a je żeli przez udział w mej panów małopolskich wiążą ściślej z interesami tej dzielnicy, to w założeniu swroimbyła organem ponaddzielnicowym. Jej skład nie był jeszcze ściśle określony, a także jej zakre s działania mógł ulegać zmianie. W składzie rady na pewno znajdowali się bp. Krakowski, kanclerz krakowski i podkanclerzy Królestwa, kasztelan krakowski i wojewoda, podskarbi i wielkorządca krakowski. Za Kazimierza Wielkiego wykształć iły się ostatecznie 2 urzędy centralne o charakterze ministerialnymi podstawowym znać ze mu dla scalonego państw ;urząd podkanclerski i urząd zarządcy skarbu królewskiego (podskarbiego). Wszystkie kancelarie dzielnicowe zeszłydo roli urzędów tytularny: h. Wzrosło znaczenie krakowskiej. W 1367r. Na podkanclerstwo krakowskie został po wołany Janko z Czarnkowa, on przejął główny ciężar kanclerskich obowiązków działał przy królu jak kiedyś podkanclerzowie dworscy. Przybrał on tytuł podkanclerzego Króle stwa rezydujący u boku dworu królewskiego kanclerz pozostał kanclerzem krakowskim, zachował wiec swój dzielnicowy charakter. Co do podskarbiego jego znaczenie rosło w miarą wytwarzania się pieniężnego skarbu monarszego.

Administracja terytorialna

Kłopoty wynikały z tego ze każda dzielnica miała uformowana władze lokalna. Tak wiec Kazimierz starał się respektować elitę która sprawowała władze >pozwalał dotychczasowym dostojnikom zachować urzędy. tak powstał tzw. samorząd ziemski Władza lokalna- Kaz.Wiel. wykorzystał wprowadzona przez Wacława II instytucje starosty. Starostowie byii mianowani przez króla, reprezentowali goi zastępowali. Prócz sadownuctwra w sprawcach spornych sprawrowali także nadzór policyjny (np. nad prze strzegamem tzw. miru czyli pokoju drogowrego i targowrego ) zajmowrali się obrona kraju i zwroływaniem pospolitego ruszenia .Sprawrowali nadzór nad domena monarchy i systemem podatkowym Starostowie; generalni, grodowi, ziemscy

Urzędy ziemskie ;-wrojewroda- stał na czele rady pa nó w wrojewództwra,byi dowódcą pospolitego ruszenia z wrojewództwra, przewrodmc ząc ym sejmiku elekcyjnego, sprawrował jurysdykcje nad ludnością żydowską i nadzór nad miastami

Kasztelani - od XIV w ich kompetencje ograniczono na rzecz starosty Urzędy centralne pełnili - kanclerz (Janusz Suchywilk) podkanclerz (Janko z Czarnkowa)podskarbi i marszałek - kasztelan krakowski Spytko z Mlszyna i arcybp. Jarosław Bogona ze Skotnik