44545

W połowie lipca 1987 powołano instytucję Rzecznika Praw Obywatelskich - pierwsze funkcję tą pełniła prof. Ewa Łętowska.

W listopadzie 1982 władze zwolniły z internowania część osób, w tym Wałęsę, który wrócił do Gdańska, choć pozostawał pod stałą inwigilacją.

Władza prowadziła nadal działania represyjne:

-    19 października 1984 zamordowano ks. Jerzego Popiełuszkę. Umocniło to jednak pozycję Jaruzelskiego - ciało Popiełuszki wyłowiono z Zalewu Wiślanego, przeprowadzono dochodzenie, proces, ukarano funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa, odpowiedzialnych za to morderstwo - Pietruszka, Piotrowski, Pękala. W^ymierzono wysokie kary więzienia (nawet po 25 lat), chociaż żaden z nich tyle nie odsiedział. Jaruzelski tym sposobem wykreował jednak wizerunek sprawiedliwego generała.

-    zatrzymanie w Warszawie i pobicie ze skutkiem śmiertelnym na komisariacie MO g. Przemyka, syna opozycyjnej pisarki B. Sadowskiej.

W czerwcu 1983 miała miejsce druga pielgrzymka Jana Pawła II do Polski. Przyświecało jej hasło, mówiące o tym, że Polacy powinni dążyć do samo-odrodzenia narodowego. Ludzie gromadzili się wówczas tłumnie, widoczne były transparenty Solidarności. Dla władzy było to nie do okiełznania, nie mogła tego rozbić.

5 października 1983 Pokojową Nagrodę Nobla za Solidarność i propagowanie wolności otrzymał Wałęsa. Władze nie wydały oczywiście zgody, by podjął on działania o wydanie paszportu, wydano natomiast zgodę na wyjazd jego żony z synem. Nagroda ta sprawiła nagłośnienie problemu Polski w świecie.

Od końca 1987 wśród elit PZPR zaczęły pojawiać się pomysły prowadzące do nawiązania dialogu ze społeczeństwem. Władza wiedziała już, że nie będzie w stanie utrzymać pełni władzy.