45038

Do grupy dzienników ogólnokrajowych na leża Gazeta Wyborcza. Rzeczpospolita. Życie. Nasz Dziennik. Trybuna. Super Ekspress (jest ich 12-15). W tej grupie zaszły największe zmiany jakościowe i ilościowe po 1989 roku. Na początku lat 90-tych pojawiło się wiele nowych tytułów, których właściciele liczyli na sukces licząc na swoje dziewictwa polityczne i upadek pism RSW. Pisma które były meteorami na naszym rynku to: „Nowy Świat”. „Obserwator Codzienny”, „Nowa Europa". Dzienniki upadały gdyż powstało ich za dużo w stosunku do zapotrzebowania. Zaczęły upadać także stare pisma - „Sztandar Młodych", „Ekspress Wieczorny", „Słowo Powszechne". .Polska Zbrojna". Szacuje się. źc w dającej się określić perspektywie (5-10 lat) na rynku powinno utrzymać się do 5 gazet (na pewno Gazeta Wyborcza. Rzeczpospolita. Super Ekspress i jeszcze 1-2 gazety).

Dzienniki zmieniały się także pod względem jakościowym. Do 89 r. większość dzienników utrzymywało jednolitą fonnę. nie uwzględniając różnicy płci. wieku, wykształcenia, etc. Po roku 89 nowi wydawcy pism bardzo szybko zorientowali się, że ogóhioinfonnacyjnych pism o podobnej formule jest zbyt wiele. Część wydawców opracowała więc nową doktrynę wydawniczą. Najlepiej transformację przeszła „Rzeczpospolita", która z szaro-burego pisma na modłę „Trybuny Ludu” zmieniła się w gazdę Ekonomiczno-Prawną (dodatki codzienne). W ten sposób „RP" wyraźnie określiła swój profil i grupę czytelników do których cłice dotrzeć.

Na rynku mediów po 1989 doskonale znalazła się także „Gazeta Wyborcza". „GW" z gazetki opozycyjnej, której celem była pomoc w wygraniu wyborów' do Sejmu kontraktowego, zmieniła się w gazdę - molocha, z dużą liczbą dodatków, które dla wielu stają się celem zakupu całej gazety. Podobną strategię (zamieszczania dodatków) prowadził w latacłi 40-50 Ekspress Wieczorny dysponujący 11-12 dodatkami.

Również Super Ekspress znalazł swoje miejsce na rynku prasowym III RP. Super Hcspress postawił na czytelnika najmniej wymagającego - czyli tego, któiy czytanie traktuje jako rozrywkę, sposób spędzania wolnego czasu. Lubi coś lekkiego, łatwego, przyjemnego, związanego z obyczajowością, kulturą masową, nic zawierającego informacji politycznych, ekonomiczny di. czy kulimy przez duże „K". Fon na taka jest czymś nowym na naszym rynku, gdyż gazet o tak niskim poziomie do tej pory nie było („SE" zatnidnia kilka osób tzw. przeciętnych Polaków - tylko i wyłącznic do czytania tekstów i podkreślania zbyt tnidnych słów i sfonnułowaii ). Dużą popularność przyniosły „SE" zdrapki.

Dzienników regionalnych jest ok. 50. Prasa regionalna okazała się bardziej trwała niż codzienna. Przetrwała większość dotychczasowych dzienników'. Z powodu braku czytelników upadł tylko „Głos Robotniczy" (Lódż). Dopiero w drugiej połowic lat 90-tych zaczęły upadać kolejne pisma (min. „Echo Krakowa" wychodzące od lat 50-tych). Z dzienników nowo powstałych przetrwała większość, cłioć kilka upadło np. „Krakowski Czas". Wynika z tego, że potrzeby tynku reklamowego i przyzwyczajenie ludności pozwalają na istnienie wielu dzienników regionalnych.

Obecnie isuiieje ok 10 dzienników lokalnych.. Jest to najmniej liczna grupa dzienników. Są to zazwyczaj pisma ukazujące się w dużych aglomeracjach - są to np. Ekspress Ilustrowany (Lódż), „Kurier Lubelski", „Nowości (Toruń), „Ekspress Bydgoski". „Super Nowości^-" Rzeszów, „Metropol" (Warszawa).

Kolejnym kryterium podziahi prasy jest zasięg społeczny danej gazety.

Jak odczytywać informację o zasięgu społecznym ?:

PRZYKŁAD:

Gazeta Wyborcza (1991) - 14,69t - tzn. że jeśli wszyscy Polacy deklarujący czytanie dzienników stanowią 100 % - to 14.6 % z nich czytało w danym okresie Wyborczą. Aby obliczyć wartość bezwzględną należałoby 1 punkt procentowy przemnożyć przez około 280 tysięcy czytelników'.

Zasięg społeczny prasy polskiej

Tytuł	1991	1992	1993	1994	1995	19%	1997	1 płw. 2000
„Gazeta Wyborcza”	14.6	25.3	22.7	20,0	19,6	16.8	14.4	15.9
„Super Ekspress"	X	1.4	4.0	5.7	6.0	6.7	9.0	13.3
"Rzeczpospolita"	4,6	5.6	4.8	5,8	5,3	4.6	4,5	4,1
“Trybuna” (podobnie Nasz Dziennik i Życie)	2.3	3.1	2,0	1.5	1.2	1.6	1.5	1.1
„Kurier Polski"	1.7	2.7	1.6	1.1	0.6	0.9	0.8	X
„Życie Warszawy"	3,7	4,5	3,8	3,7	2,0	1.1	1.1	0,3

Takiego wskaźnika jak „Gazeta Wyborcza" nie miał nigdy żaden tytuł w Polsce. „Gazeta" swój sukces zawdzięczała swojemu pionierstwu - przez pewien czas była jedyną alternatywy dla prasy reżimowej. Duże znaczenie miał też autorytet jej dziennikarzy - w dużym stopniu ludzi „Solidarności". Poza tym „Gazeta Wybacza przyjęła bardzo atrakcyjną fonnę. Szczyt popularności „Gazety Wyborczej" to rok 1992 (szczególnie korzystny dla pras)' codziennej). Obecnie „Gazeta Wyborcza" notuje tendencje spadkową (dane z roku 2000 są zawyżone o 2 - 3 %). Można to tłumaczyć obecną fonnułą pisma, które zrobiło się bardzo ciężkie, przeładowane reklamami. Poza tym wiele osób kojarz)' „GW" z niepopularną wśród wielu ludzi UW. liberalizmem, masaierią. Żydami - i z wszystkim tym czym straszy się w Polsce dzieci.