Podejścia do socjologii różnią się następująco:
teona obiektywistyczna ( struktury potwierdzają działanie .są światem w którym ludzie się poruszają )
zmiana radykalna
podejście subiektywistyczne paradygmat-paradygnat (nacisk na jednostkę. radykalny- radykalny
struktury otwarte) humanistyczny - strukturalistyczny
paradygnat - paradygnat interpretacyjny - funkcjonalistyczny
5. Porównać dwa znane sobie podręczniki socjologii (z listy) pod względem: zdefiniowania przedmiotu nauk
społecznych i socjologii, zakresu tematycznego, jednorodności-heterogeniczności teoretycznej, nowoczesności opracowania edytorskiego
KONSERWATYZM
Szacki - nowy porządek świata po rewolucji francuskiej i okresie napoleońskim oznaczał dla konserwatystów koniec ich świata. Dążyli oni do zachowania ciągłości życia społecznego, zachowania ładu społecznego.
E. Burkę, refleksja nad rewolucją francuską Najsilniejszy kons. był w Niemczech i Rosji.
• antyutopizm wymierzony przeciwko mędrkowaniu w życiu społecznym
• natura społ. - hierarchiczność ładu społ.
• natura czł. - elementy irracjonalne w życiu czł. (inna nazwa - romantyzm)
• przesądy się nie cofają i jest to pozytywne
• antyanatomizm - życie społ. zbudowane jest z szerszych całości. Pluralizm (?) ciał pośredniczących między człowiekiem a państwem
• zasada zastępowalności - ludzie powinni realizować się na pewnych szczeblach życia społecznego, gdzie pewne postulaty mają znaczenie
• społ. jest organizmem (myśl. organicystyczne)
• obrona historycznego punktu widzenia. Przekonanie o spontanicznym, niekontrolowanym życiu społ.
• wielka społeczna rola religii
• nacechowanie czł. przywiązaniem do narodu wspólnota narodowa, duch narodowy LIBERALIZM (dziedzic fil. oświeceniowej, poł. XIX w.)
• zdolność społeczeństwa do samoczynnej i niezawodnej samoregulacji
• indywidualizm (życie społ. to działania jednostek)
• rozgraniczenie życia społ. ek. od politycznego
• utylitaryzm (życie społ. jest pewną postawą rynku - ciągła wymiana, dążymy do zysku, unikamy strat)
• uniwersalizm (jednostka ludzka, która skupia w sobie wszystkie cechy ludzkie, przede wszystkim jesteśmy ludźmi).
Przedstawiciele: Spancer, Berger („Rewolucja kapitalistyczna")
SOCJALIZM
• idea planowania społecznego, regulowania życia społ.
• duża rola nauki pozytywnej, która nie ma do rzeczywistości społ. podejścia krytycznego
• krytyka społeczeństwa burżuazyjnego (chaotywność. narastanie tendencji kryzysowych, społ. się nie rozwija)
• ład społeczny wspólnotowy oparty na kooperacji a nie na konkurencji w rywalizacji.
NARODNICTWO (POPULYZM)
Venturi (pisał o narodnictwie ros.)
Walicki (zbierał teksty nar. ros.)
Populyzm narodził się w Rosji po rewolucji (1861 r.) agrarnej. Protestowano przeciwko wchodzeniu kapitalizmu w stoskunki agrarne Ziemia i Wola. Pozostałość nar. - eserowcy (socj. rewolucjoniści, po przewrocie lutowym w 1917 r.
• sprzeciw przeciwko rozwojowi kapitalizmu n obszarach peryferyjnych świata kapitalistycznego (Rosja,
Am. Łac., Afryka. Mówiono, że jest to subiektywna socjologia)
• antyuniwersalizm - hierarchia rozwija się w kilku odrębnych nurtach społ., mają długą historię
• wspólnota chłopska - mir, gloryfikacj innych wspólnot
• sięgnięcie do dawnych, tradycyjnych form zrzeszenia się ludzi.
Eur. Zach. - pr........(wszelka własność jest kradzieżą, dialektywna dwuwartościowa - życie to walka dwóch
biegunów, które się dopełniają).
W XIX wieku dominowały tendencje pozytywistyczne (np. ewolucjonizm, determinizm)
Nazwa pozytywizm jest nazwą zbiorczą. Przedstawicielami pozyt. byli A.Comte . J.S. Mili Ten pierwszy reprezentował nurt. fizykalistyczny. natomiast drugi - subiektywistyczny.
• Idea nauki pozytywnej - zajmuje się rzeczywistością . twardymi faktami
■ Podejście konstruktywne do rzeczywistości społecznej, nacisk na inżynienę społ.
( raczej cząstkową ) należy sprawić aby to co nie funkcjonuje zaczęło funkcjonować
• Scjentyzm - nauka przyrodnicza , pozytywizm naturalistyczny. Rozumienie ontologiczne - substancja życia społecznego jest taka jak przyrody. Rozumienie metodologiczne - kryteria prawdy i fałszu w
2