46285

Wprowadzenie do ekonomii

R. Milewski. „Podstawy ekonomii”, str. 17-42

•definic)a ekonomii - ekonomia jest nauka o procesach gospodarczych, stara się wykrywać i opisywać prawidłowości rządzęce tymi procesami (prawami ekonomicznymi)

•ekonomia jako nauica społeczna - ekonomia pokazuje, w jaki sposób ludzie, działający w różnych warunkach społeczno-gospodarczych, korzystają z ograniczonych zasobów, jak ich używają do prowadzenia działalności gospodarczej, jak je rozdzielają między różne, konkurencyjne wobec siebie zastosowania, a także czym się kierują dokonując tego typu wyborów; pokazuje również czy wykorzystanie ograniczonych zasobów jest efektywne, czy nie i analizuje czynniki, od których to zalezy. m.in. czynniki związane z ustrojem

•homo economicus - homo sapiens, który stara się zgromadzić jak najwięcej dostępnych informacji, w celu racjonalnego ich użycia z zamysłem poprawy własnego losu. bytu; mający potrzeby i starający się je zrealizować w sposób ekonomiczny (praca, dochody, nabywanie dóbr. inwestowanie •ograniczoność zasobów i jej skutki dla człowieka

ozasoby - środki takie jak budynki fabryczne, maszyny, urządzenia. narzędzia, serowce i minerały, siła robocza oraz ziemia z bogactwami naturalnymi, niezbędne do produkcji towarów i usług •ziemia - wszystkie zasoby naturalne mogące być użyte w procesie produkcji

•kapitał - wszystkie dotychczas wytworzone środki prodtJccji. które używane są do produkowania dóbr i usług materialnych

•praca - fizyczna i umysłowa zdolność ludzi wykorzystywana do wytworzenia dóbr materialnych •technologia - wiedza techniczna i organizacyjna potrzebna do prowadzenia działalności gospodarczej oogramczoność i jej skutki

•ponieważ ograniczone są zasoby, ograniczona jest również liczba dóbr i usług, jakie możemy z nich wyprodukować •sjjołeczeństwo nie jest w stanie wyprodlicować i skonsumować wszystkiego co by chciało - w ekonomii nazywa się to -rzadkością ekonomiczną”

•ograniczoność zmusza nas do maksymalnie wydajnego użycia ograniczonych zasobów:

•wszystkie dostępne w danym czasie zasoby ekonomiczne powinny zostać w pełni wykorzystane •zasoby ekonomiczne powinny być tak zaangażowane w proces produkcji, by wytwarzały największą ilość dóbr i usług ■ponieważ gospodarka nie jest w stanie dostarczyć na rynek nieskończonej ilości towarów, przed producentem i konsumentem zawsze zajdzie konieczność wyboru

•korzystanie w danym czasie z określonego towaru czy usługi kosztuje nas rezygnację lub poświęcenie innego pożądanego czy upragnionego przez nas produktu •podział ekonomii na mikro i makro

omikroekonomia - bada przede wszystkim poszczególne elementy tworzące gospodarkę, analizuje sposób działania oraz zachowania się na rynku poszczególnych produjcentów i konsumentów, sprzedawców i nabywców; bada czynniki wpływające na kształtowanie się wielkości produkcji oraz podaży poszczególnych produktów i usług, rozmiarów popytu na nie oraz wysokości ich cen

(makroekonomia - zajmuje się analizą gospodarki jako całości, bada czynniki wpływające na poziom i zmiany takich wielkości ekonomicznych jak globalna produkcja i konsumpcja w danej gospodarce, globalna podaż produktów i usług, globalny popyt na nie. ogólny poziom ich cen. globalne zatrudnienie i inwestycje, dochody i wydatki buidżetu państwa itd. - ogólnie rzecz biorąc zajmuje się przede wszystkim badaniem wielkości agregatowych, czyli wielkości dotyczących całej gospodarki

•podział ekonomii na pozytywną i normatywną

oekonomia pozytywna - odwołuje się do faktów, stara się w sposób maksymalnie bezstronny, przy użyciu naukowych metod, wyjaśnić prawidłowości dotyczące rzeczywistości społeczno-gospodarczej

oekonomia normatywna - wyraża przekonanie ekonoma i formułuje zalecenia oparte na subiektywnym wartościowaniu zjawisk

•systemy ekonomiczne (gospodarcze):

ogospodarka towarowa lii> towarowo-pienięzna - produkcja przeznaczona jest na sprzedaż, towary są zazwyczaj sprzedawane i kupowane za pieniądze, czyli za towary pełniące rolę powszechnego ekwiwalentu innych towarów ogosj>odarka naturalna - nastawiona na bezpośrednie zaspokajanie własnych jx>trzeb wytwórców omozna wyodrębniać na podstawie kryteriów dzedzinowych. skali działalności, sfery gospodarowania owątpliwy jest podział na gospodarkę kapitalistyczną i socjalistyczną (lub komunistyczną)

ogospodarka rynkowa - zasadniczym regulatorem procesów gospodarczych jest samoczynnie działający rynek czy tez mechanizm rynkowy

ogospodarka nakazowa - procesy gospodarcze regulowane są głównie regufowane za pomocą różnego typu nakazów, zakazów i dyrektyw wydawanych przez biurokrację państwową

ogospodarka zdecentralizowana - uprawnienia do podejmowania decyzji gospodarczych należą wyłącznie do poszczególnych producentów i konsumentów

ogospodarka scentralizowana - uprawnienia do podejmowania decyzji gospodarczych należą wyłącznie do centralnej

biurokracji państwowej

•krzywa możliwości produkcyjnych:

opołączenie punktów maksymalnego wykorzystania dwóch konkurencyjnych wobec siebie dóbr w różnym stopniu ich wyprodlicowania otrzymujemy krzywą możliwości produkcyjnych

owyznacza ilościowe możliwe do osiągnięcia stosunki produkcji konkurencyjnych wobec siebie dóbr