46348

• podejście behawioralne do procesów politycznych.

Wg Rudolfa Kjellena geografia polityczna to: nauka badająca wpływ czynników geograficznych na zjawiska i procesy społeczno-polityczne.

Wg Leszka Moczulskiego - geopolityka zajmuje się zmiennymi układami sił na niezmiennej przestrzeni.

Wg Petera Taylora - geopolityka współcześnie bada rywalizację między supermocarstwami (układ Wschód-Zachód) o dominację nad strefami peryferyjnymi (układ Północ-Południe).

Zgodnie zaś za Słownikiem Języka Polskiego PWN - geopolityka to doktryna polityczna głosząca, że zjawiska, procesy i fakty polityczne są wyznaczane przez warunki geograficzne.

3.    Polityka międzynarodowa

Politykę międzynarodowa można rozumieć na kilka sposobów, m. in. jako badanie procesów politycznych w skali globalnej, jednak nie przez pryzmat całego świata, lecz jego poszczególnych części składowych.

W sposób bardziej działający na wyobraźnię politykę zagraniczną określił Fareed Zakaria - amerykański politolog i publicysta, uznany przez Marka Ostrowskiego (dziennikarza ..Polityki”) za ..znawcę polityki międzynarodowej, wg niego polityka międzynarodowa to „mecz z resztą świata”.

W podobny sposób myślą politolodzy rosyjscy uważając politykę międzynarodową, za wieloaspektową politykę zagraniczną. W tym kontekście polityką międzynarodową jest np. polityka gazowa Rosji, a więc polityka dotycząca stosiników wielostronnych

Należ)' jednak uważać, żeby nie popełnić błędu i nie używać zamiennie pojęć: „polityka zagraniczna'' i „polityka międzynarodowa", gdyż nawet jeżeli pojęcia te są używane w podobnych kontekstach, a granica pomiędzy nimi jest płynna, tonie są to terminy synonimiczne.

Polityka międzynarodowa zajmuje się:

•    kwestiami bezpieczeństwa energetycznego:

•    kwestiami związanymi z członkostwem w organizacjach międzynarodowych;

•    politycznymi aspektami międzynarodowych traktatów wielostronnych.

Różnice ponuędzy pojęciami

•    odmienne pola działania;

•    odmienny poziom działania

•    różne cele;

•    inne tematyki badawcze.

4.    Od państwocentrycznej geopolityki do geocentrycznej polityki globalnej

Ostatnich 50 lat nasilonej globalizacji wyczerpało zasadność umownego, klasycznego podziału przesttzeiu życia politycznego na dwie całkowicie odrębne strefy działania: krajową i międzynarodową, różniące się obowiązującą w nich logiką, zasadami, celami oraz rodzajem uczestniczących w nich aktorów. Tym samym krok po kroku konstytucja westfalska przechodzi do lustorii, ustępując nowemu, powestfalskiemu ładowi światowemu, ze szczególną formą polityki globalnej Co oznacza, że globalizacja podważa jednowymiarowość tradycyjnej wizji stosunków międzynarodowych, w których zdarzenia na arenie międzynarodowej są ujmowane wyłącznie w kategoriach geopolityki i rywalizacji o siłę (= władzę) między państwami. Zrywając z tą tradycyjną koncepcja polityki globalnej (tu: jako polityki jako geopolityki) kieruje zatem nasza uwagę na struktury globalne, a także procesy stanowienia norm. rozwiązywania problemów oraz utrzymywania bezpieczeństwa i ładu w systemie międzynarodowym. Doceniając role państw i geopolityki, nie przyznaje im się kluczowego znaczenia w zrozumieniu oraz wyjaśnieniu polityki światowej. W warunkach politycznej globalizacji państwa zostają oplecione światowymi sieciami, które same z kolei staja się ze sobą coraz silniej powiązane i wzajemnie się krzyżują. Sieci te tworzą: (a) multilateralne instytucje i systemy takie jak NATO. BŚ. (b) organizacje i sieci ponadnarodowe w rodzaju Międzynarodowej Izby Handlu czy Światowego Kongresu Muzułmanów, (c) globalne sieci polityczne, złożone z urzędników, wielkich korporacji i aktorów pozarządowych działających na poziomie globalnym, (d) formalne i nieformalne ponadrzędowe sieci, takie jak Komitet Bazylejski grupujący szefów banków centralnych czy zajmująca się problemem prania brudnych pieniędzy Financial Action Task Force.