Schemat losowania - konkretny i spójny pod względem formalnym oraz merytorycznym sposób postępowania przy doborze próby z danej zbiorowości generalnej, który zapewnia spełnienie warunku losowości.
Najczęstsze schematy losowania:
A. losowanie nieograniczone - jednostki pobierane są do próby równocześnie z całej populacji:
1) indywidualne ze zwracaniem (próba prosta),
2) indywidualne bez zwracania.
B. Losowanie ograniczone:
3) warstwowe,
4) systematyczne,
5) zespołowe jedno- i wielostopniowe.
2