47231

Spionizowane skoki nadrzewny typ lokomocji, zwierze jest przyczepione do pnia drzewa w pozycji pionowej, Wyprostowane nogi, powoduje przeskok zwierzęcia. Typ lokomocji małpiatek (np. Sifaka, wyrak).

Brachiacja nadrzewny typ lokomocji polegający na poruszaniu się ruchem zwisowi - wahadłowym przy pomocy kończyn górnych. Najbardziej typowy u gibonów.

Odżywianie: owadożerne( mali), liściożerne(duzi), owocożerne.

Wielkość jelita jest skorelowana z rodzajem i strawnością pożywieniem. Liściożercy - mają rozbudowane pewne części przewodu pokarmowego. Owocożercy mają długie jelito cienkie. Owadożercy mają najprostsze jelita.

Korelacja wielkość jelito - mózg małe jelita - duże mózgi (kapucynka), duże jelita - małe mózgi (wyjec).

Organizacja społeczna u naczelnych naczelne to zwierzęta społeczne większość to zwierzęta stadne (żerują, podróżują i śpią w grupach). Korzyści życia w grupach: większa ochrona przed drapieżnikami, lepszy dostęp do pożywienia, lepszy dostęp do partnerów, pomoc w opiece nad potomstwem.

Typy grup społecznych samotnicze (duże terytoria dorosłych samców obejmują kilka mniejszych terytoriów samic), monogamia (gibon - ok. 15-20 gatunków), poligamia (poliandria (grupy w których 2 samce kopulują z pojedynczą samic podczas jednego sezonu rozmnażania i współpracują by odchować jej potomstwo) - poligynia iednosamcowa (grupy haremy dominat + kilka samic i ich potomstwo), poligynia wielosamcowa ( u szympansa sposób kojarzeń promiskuistyczny samice w fazie rui dążą do kopulacji z wieloma samcami).

Naczelne jako modele ludzkich zachowań organizacja społeczna ostatniego wspólnego przodka. Pawiany - ze względu na takie samo środowisko w jakim żyli nasi przodkowie - sawannę.

Szympans zwyczajny - genetycznie z człowiekiem najbliżej spokrewniony - 98% genomu.

Szympans karłowaty - bonobo - podobieństwa do człowieka w sferze zachowań seksualnych.

Gorył - ze względu na duży dymorfizm płciowy naszych przodków.

Klimat paleocenu i eocenu był b. ciepły wręcz tropikalny. Ssacza formuła zębowa: 3.1. 4. 3. Owadożerne zwierzę o wielkości myszy czy szczura.

Pleziadapidy- wiewiórko kształtne ssaki z dużymi podobnymi do gryzoni siekaczami, żyły w Ameryce północnej - A. Południowa - Eurazja, skąd rozprzestrzeniły się na kontynent Europejski. Pleziadapidy nie są przodkami małpiatek: unikatowe specjalizacje zębów, formuła zębowa 3.1.3.3.

Małpiatki większa mózgoczaszka, oczodół pierścieniowaty, przeciwstawny paluch stopy, paznokcie zamiast pazurów. Występowanie Europa - Ameryka Południowa.

Kopalne małpy parapiteki formuła zębowa jak u szerokonosych, propliopiteki formuła zębowa jak u wąskonosych.

Miocen nastąpiło różnicowanie się małp zwierzo i człekokształtnych rozejście się tych linii ewolucyjnych datuje się na ok. 27 min lat temu.

Driopitek najlepiej znana kopalna europejska małpa człekokształtne opisana 150 lat temu.

Siwapiteki 12-8 mnl lat, Azja: przodkowie orangutanów,

Gigantopitek 8-1 min największy z kiedykolwiek żyjących naczelnych.