1 Dobro normalne (zwykłe). na które popyt rośnie wraz ze wzrostem dochodów. Charakteryzują się dodatnią elastycznością dochodowa popytu.
2 Dobra niższego rzędu, na które popyt maleje w miarę wzrostu dochodów. Maja ujemną elastyczność dochodowa popytu. Dobra niższego rzędu to na ogół dobra niższej jakości. Wzrost dochodów powDduje spadek popytu na tanie gatunki mięsa i bielizny.
3.Dobra luksusowe maja elastyczność dochodowa wyższą od jedności, popyt rośnie. Dobra luksusowe są przeważnie towarami wysokiej jakości, które mają substytuty niższej jakości.
4 Dobra podstawowe (niezbędne) mają elastyczność dochodowa niższą od jedności. Każde dobro niższego rzędu jest dobrem podstawowym, gdyż ma elastyczność dochodowa ujemna. Ale kategoria dóbr podstawowych obejmuje także dobra normalne o elastyczności dochodowej w przedziale od 0 do 1. Dobra podstawowe będące dobrami normalnymi zajmują miejsce pośrednie miedzy dobrami niższego rzędu, a dobrami luksusowymi. W miarę wzrostu dochodu wielkość zapotrzebowania na żywność rośnie, ale stosunkowo wolno.
Wykorzystanie elastyczności dochodowej
Znajomość elastyczności dochodowej jest niezbędna do prognozowania zmian w strukturze popytu konsumpcyjnego, zachodzących pod wpływem wzrostu gospodarczego i wzrostu poziomu zamożności.
Przypuśćmy, iż dochody ludności wciągu następnych 5 lat będą rosły średnio o 3% rocznie => spadek popytu na wyroby tytoniowe o 7,5%, a wzrośnie natomiast o 39% popyt na wina i wyroby spirytusowe.
Takie prognozy zostaną wykorzystane przy podejmowaniu przez przedsiębiorstwa decyzji inwestycyjnych oraz planowaniu przez państwo wpływów budżetowych z podatku akcyzowego od sprzedaży papierosów i alkoholu.
Wpływ inflacji na kształtowanie się popytu
Przypuśćmy, iż każde dobro kosztuje obecnie dwa razy więcej, a płace, czynsze za wynajem mieszkania także są dwa razy wyższe niż w poprzednim okresie. Za obecne dochody można kupić taki sam koszyk dóbr jak poprzednio => popyt nie ulegnie żadnej zmianie.
W sytuacji, gdy wszystkie ceny i wszelkie dochody zmieniają się równocześnie, okazuje się, że nie można rozpatrywać wpływu jednej tylko zmiennej, a musimy uwzględnić trzy składniki:
• -efekt zmiany ceny danego dobra
• -efekt zmian cen innych dóbr
• -efekt zmiany dochodów.