Bankowe rozliczenia pieniężne polegają na dokonywaniu zmian w stanie środków
pieniężnych na rachunku bankowym na zlecenie klienta.
Dzieli się je na:
•> Przeprowadzane w formie gotówkowej i bezgotówkowej (dąży się do minimalizacji
operacji gotówkowych ze względu na bezpieczeństwo, koszt i szybkość obsługi klienta).
❖ Przeprowadzane w obrocie krajowym i zagranicznym - rozliczenia dokonywane w związku z transakcjami klientów banku z kontrahentami krajowymi oraz zagranicznymi (import i eksport towarów i usług).
❖ Przeprowadzane w ramach jednego banku (np. wpłata gotówki na własny rachunek) lub kilku (np. polecenie przelewu na rachunek kontrahenta prowadzony w innym banku).
Duże znaczenie ze względu na terminowość i prawidłowość wykonania zleceń płatniczych mają rozliczenia międzybankowe, gdyż współpracujące ze sobą przedsiębiorstwa, instytucje i osoby fizyczne mogą posiadać rachunki bankowe w różnych bankach. W tym celu prawo bankowe dało możliwość tworzenia przez banki tzw. izb rozliczeniowych umożliwiających wymianę zleceń płatniczych i ustalenie wzajemnych wierzytelności wynikających z wymiany zleceń.
W Polsce banki powołały Krajową Izbę Rozliczeniową (tzw. KIR), prowadzący dwa równolegle funkcjonujące systemy rozliczeń międzybankowych:
o SYBIR (System Bankowy Izb Rozliczeniowych) - rozlicza zlecenia płatnicze występujące w postaci papierowej
0 F.L1.Y1R (Elektroniczna Izba Rozliczeniowa) - to nowoczesny system rozliczenia zleceń płatniczych występujących w postaci zapisu elektronicznego znacząco skracający czas rozliczeń międzybankowych dzięki kilkukrotnej w ciągu dnia możliwości dokonania pełnych rozliczeń (trzy sesje rozliczeniowe - tzw. sesja poranna, popołudniowa i wieczorna).
Rozliczenia w obrocie krajowym | |
Gotówkowe |
Wpłaty i wypłaty realizowane za pomocą dokumentów tj.:dowód wpłaty lub czek gotówkowy. Do pobrania gotówki z banku posiadacze rachunków, zwłaszcza przedsiębiorstwa, stosują czeki gotówkowe. W przypadku osób fizycznych również stosuje się czeki lub po prostu zgłoszenie wpłaty dysponentowi. |
Bezgotówkowe |
Wpłaty i wypłaty realizowane za pomocą czeków rozrachunkowych, weksli, kart płatniczych lub polecenia przelewu. |