8377355799

polega na dokonywaniu zmian podatków i wydatków budżetowych w celu osiągnięcia zamierzonych rezultatów. Wykorzystanie podatków i wydatków budżetowych w tym celu omówione jest dokładniej w module IV. Natomiast l!H=HWiEl»minra<=ł«HB1lifl polega na wykorzystaniu reguł i zasad polityki fiskalnej dla automatycznego stabilizowania koniunktury w gospodarce (Krajewska, 2005: 329).

BCTfflTEl'■!'•!11Ulifel i3ma ograniczoną skuteczność działania głównie ze względu na występowanie opóźnień dotyczących okresów czasu potrzebnych dla zdiagnozowania sytuacji, podjęcia decyzji, wdrożenia ich w życie oraz reakcji podmiotów gospodarczych.

wykorzystuje instrumenty polityki fiskalnej dla automatycznego stabilizowania koniunktury. Chodzi tu w szczególności o progresywny system podatków dochodowych, podatki pośrednie, zasiłki dla bezrobotnych, a także inne formy świadczeń społecznych. W okresach poprawy koniunktury powodują one hamowanie globalnego popytu, zaś w okresach pogarszania koniunktury powodują one osłabianie spadku globalnego popytu.

Na przykład, progresywny system podatków dochodowych sprawia, iż w warunkach wzrostu dochodów występujących w okresie poprawy koniunktury podatki wzrastają szybciej od dochodu, w rezultacie czego dochody do dyspozycji tworzące popyt rosną słabiej niż dochody przed opodatkowaniem. Natomiast w okresie pogarszania się koniunktury, gdy dochody spadają, podatki spadają szybciej niż dochody, co w rezultacie prowadzi do słabszego spadku dochodów do dyspozycji i globalnego popytu na towary.

4. Polityka pieniężna i fiskalna a globalny popyt

Kształtowanie się globalnego popytu w gospodarce odgrywa istotną rolę z punktu widzenia produkcji i zatrudnienia oraz dynamiki cen (inflacji). Stymulowanie globalnego popytu powoduje wzrost stymulowanie produkq'i i zatrudnienia. Wymaga to stosowania ekspansywnej polityki fiskalnej i pieniężnej. W tym celu wymagana jest ekspansywna polityka fiskalna i pieniężna.

Dla hamowania procesów inflacyjnych istotne znaczenie ma ograniczanie globalnego popytu na towary. Wymaga to stosowania restrykcyjnej polityki pieniężnej i fiskalnej.

W tym module poznaliśmy instrumenty polityki pieniężnej i fiskalnej oraz możliwości ich wykorzystania dla oddziaływania na przebieg procesów gospodarczych (szerzej na ten temat zob. Kokoszczyński, 2004). jak wynika z naszych rozważań, polityki te mogą mieć charakter ekspansywny, bądź restrykcyjny, co zależy od koniunktury gospodarczej oraz przyjętych celów polityki gospodarczej. Byłoby wskazane bliższe określenie sytuacji gospodarczej badanej gospodarki (można posiłkować się tutaj danymi statystycznymi zob. strony internetowe urzędów statystycznych) oraz rozpoznanie przyjętych celów polityki gospodarczej, aby ocenić, czy zastosowane instrumenty są do ich osiągania adekwatne.