Kształcenie ustawiczne w Polsce (definicja, szkolne i pozaszkolne, podstawy prawne, Instytucje nadzorujące wraz z zakresem zadań)
kształcenie ustawiczne to. kształcenie w szkołach dla dorosłych, a także uzyskiwanie i uzupełnianie wiedzy ogólnej, umiejętności i kwalifikacji zawodowychwfomiach pozaszkolnych przez osoby, które spełniły obowiązek szkolny"
- kształcenie ustawiczne w formach szkolnych to .formy uzyskiwania i uzupełniania formalnego wykształcenia przez osoby dorosłe w szkołach dla dorosłych ( )’ 29. Jednocześnie w niniejszym poradniku do szkolnych form kształcenia (oprócz szkól dla dorosłych) zaliczono szkoły wyższe, które prowadzą studia, studia podyplomowe oraz studia doktoranckie.
• kształcenie ustawiczne w formach pozaszkolnych to .formy uzyskiwania i uzupełrriania wiedzy ogólnej, umiejętności i kwalifikacji zawodowych w placówkach kształcenia ustawicznego, placówkach kształcenia praktycznego oraz ośrodkach dokształcania i doskorralenia zawodowego' 31. Trzeba w tym miejscu podkreślić, że powyższa definicja nie wyczerpuje wszystkich możliwości kształcenia ustawicznego osób dorosłych, jakie są dostępne na rynku edukacyjnym. Do form pozaszkolnych należy rówiież zaliczyć np. szkolenia organizowane przez urzędy pracy dla osób bezrobotnych lub specjalistyczne kursy zawodowe, które są organizowane przez różnego rodzaju instytucje szkoleniowe. Ponadto należy pamiętać, że placówki kształcenia ustawicznego i praktycznego oprócz działalności kursowej (pozaszkolne formy kształcenia) prowadzą również szkoły dla dorosłych (które w tym przypadku są szkolnymi formami kształcenia).
Podstawy prawne:
W Polsce działania z zakresu kształcenia ustawicznego reguluje przede wszystkim:
.Ustawa o systemie oświaty' z dnia / września 1991 roku (Dz. U. z 2004 r. Nr 256. poz. 2572, z późniejszymi zmianami), w której kształcenie ustawiczne zostało zdefiniowane jako .kształcenie w szkołach dla dorosłych, a także uzyskiwanie i uzupełnianie wiedzy ogólnej, umiejętności i kwalifikacji zawodowych w formach pozaszkolnych przez osoby, które spełniły obowiązek szkolny"
Drogim, co do stopnia ważności dokumentem prawnym, odnoszącym się do omawianej problematyki jest: .Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku prac/ z dnia 20 kwietnia 2004 roku (Dz. U. z 2004 r. Nr 99, poz. 1001 z późniejszymi zmianami), w której kształcenie ustawiczne zostało zdefiniowane jako.kształcenie w szkołach dla dorosłych, a także uzyskiwanie i uzupełnianie wiedzy ogólnej, umiejętności i kwalifikacji zawodowych w odniesieniu do bezrobotnych, poszukujących pracy, pracowników i pracodawców"
Jak zasygnalizowano powyżej. .Ustawa o systemie oświat/ oraz .Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku prac/ stanowią najważniejsze akty prawnie regulujące problematykę kształcenia ustawicznego w Polsce. Jednak należy w tym miejscu zaznaczyć, że zapisy określające zasady odnoszące się do pewnych form kształcenia ustawicznego można znaleźć m in. w: Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej oraz Ministra Pracy i Polityki Socjalnej .W sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych’ 23. Rozporządzeniu Ministra Edukacji i Nauki .W sprawie uzyskiwania i uzupełniania przez osoby dorosłe wiedzy ogólnej, umiejętności i kwalifikacji zawodowych w formach pozaszkolnych' 24, Ustawie .Prawo o szkolnictwie wyższym’ 25, czy też Ustawie .O łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracownkówi przedsiębiorców" 26. Ze względu na praktyczny charakter niniejszego poradnika zrezygnowano jednak ze szczegółowej analizy poszczególnych zapisów dotyczących kształcenia ustawicznego zawartych w ww. dokumentach.