51169

występuje najczęściej w różnych wersjach pragmatyzmu. Wola była uważana także za szczególny rodzaj nadrzędnej rządzącej światem siły - pogląd taki głosił Arthur Schopenhauer Pogląd, że wola ludzka jest jedynym czyiuiikiem kształtowania rzeczywistości.

WITALIZM - hipoteza zakładająca, że siły witalne (niematerialne) są obecne w zjawiskach życiowych. Witalizm występował u Arystotelesa w jego koncepcji duszy (entelechia). Arystoteles i kontynuatorzy jego metody badania procesów biologicznych twierdzili, że każda forma żywa posiada niepodzielną "duszę^M, która "rządzi” rozwojem (biosyntezą, cytogenezą, morfogenezą, embriogenezą), procesami adaptacji fenotypowej, oraz procesami reperacji i regeneracji. Zarówno mcchanicyzm iak i materializm odrzucały hipotezę witalizmu. Mimo to, hipotezy czysto fizyczne (mechamcystyczne) dotyczące opisu życia były łatwo krytykowane. Dopiero gwałtowny rozwój biologii molekularnej pod koniec XX i w początkach XXI wieku spowodował, że witalizm został uznany za hipotezę, która nie poddaje się testom empirycznym i jest uznawany przez większość naukowców za teorię pozanaukową (wykracza poza    metodologiczny    naturalizm).

WATROŚĆ - Pochodzenie słowa wartość Termin wartość pochodzi od słowa być wartościowym, mieć znaczenie (valor od valere) i wszedł do słownika filozoficznego stosunkowo niedawno, bo dopiero pod koniec dziewiętnastego wieku. Do tego czasu tradycja filozoficzna posługiwała się określeniem dobro. Początkowo termin wartość należał wyłącznie do języka codziemiego i oznaczał: - silę, zdrowie fizyczne, - odwagę i męstwo, -moc charakteru. Współcześnie słowo wartość jest używane w trzech znaczeniach. Po pierwsze, słowo to oznacza albo własność rzeczy, albo rzecz, która jest obdarzona tą własnością. Po drugie, w mowie potocznej słowo wartość ma znaczenie dodatnie, natomiast w języku filozofii jest ono także używane w znaczeniu ujemnym. W życiu codziennym mówi się, że wartością jest zdrowie, miłość, sprawiedliwość, natomiast brzydota, choroba, kłamstwo nie są wartościami. W języku filozoficznym są to wartości negatywne, ujemne. Po trzecie, w^rartości w sensie szerszym to wartości filozoficzne, a w węższym to w^rartości gospodarcze, na przykład wartość ekonomiczna, w szczególności cena.