51573

Teoria rozwoju moralnego Piageta

Koncepcja Piageta jest ściśle związana z jego koncepcją rozwoju inteligencji. Jak pisze Piaget .współdziałanie w płaszczyźnie moralnej zapoczątkowuje przeobrażenia równolegle z przeobrażeniami w dziedzinie intelektualnej'.

Istotą moralności staje się szacunek dla zasad i reguł. Osiągnięcie szacunku możliwe jest na drodze poznania i przyjęcia ich za własne, czyli uwewnętrznienie norm moralnych. Uczenie się szacunku dla zasad i reguł moralnych dokonuje się poprzez zetknięcie się ze środowiskiem ludzi dorosłych . Zasady moralne przekazywane przez dorosłych są wynikiem dorobku całych pokoleń. Piaget uważa, że dziecko zanim zaczyna mówić, już uświadamia sobie określone obowiązki, związane z wymaganiami dorosłych, a odnoszące się do ich praktykowania. Natomiast świadomość zasad pojawia się znacznie później. Istotą psychologii moralności jest szukanie relacji między praktyką a świadomością moralną.

Etapy rozwoju moralnego wg Jean'a Piagefa

1.    anomia moralna (..-2 rok życia) - amoralizm, brak świadomości i motywacji moralnej;

2.    heteronomia moralna (2-9 r.ż.) — nakazy regulujące zachowanie są dane z zewnątrz, trwale, niezmienne (sankcje zewnętrzne są głównym powodem przestrzegania reguł moralnych);

o faza egocentryzmu (2-5 ri.) - niezdolność rozumienia cudzych stanów psychicznych, projektowanie na innych własnych emocji i dążeń, działanie zmierzające do uniknięcia kary i uzyskania nagrody;

o faza konformizmu (5-9 r.ż.) - działanie ukierunkowane na podziw, uznanie innych, akceptację, pojawia się stres wynikający z konfliktu postępowania z wymogami moralnymi, wykształca się zdolność oceny zachowania innych;

3.    socjonomia moralna (9-13 r.ż.) - akceptacja norm obowiązujących w grupie, bez uznania ich za własne;

o moralność partykularystyczna;

o konwencjonalizm;

4 autonomia moralna (13-21 r.ż.) - postępowanie według norm ze względu na ich wewnętrzne aprobowanie i uznanie za własne;

o pryncypializm (13-15 r.ż.) - zewnętrzne wzory zostają zinternalizowane i stają się własnymi postawami wyznaczającymi zachowanie;

o racjonalizm (15-17 r.ż.) - szukanie sensu uprzednio zaakceptowanych norm, analizowanie przyczyn przestrzegania norm i ich celów;

o idealizm moralny (17-21r.ż.) - moralność ma charakter świadomy i refleksyjny, problemy moralne są rozstrzygane z punktu widzenia przyjętego systemu wartości, orientacja na cele społeczne, układem odniesienia są ideały i wiedza.