51619

•    ZIEMIAŃSTWO. Nie dostarczało zbyt dużej liczby studentek. W okresie austriackim studentki pochodzące z dworków szlacheckich tworzą niezbyt liczną ale jeszcze dość znaczna grupę. W okresie zaborów studentki ziemiańskie stanowiły 19,5% ogółu studiujących. W latach 1918-1939 przy ogólnym wzroście populacji populacji studenckiej córek ziemiańskich jest 275, ale stanowią one wówczas już znacznie zmniejszoną bo zaledwie 3-procentową reprezentację smdencką. Najwyższy procent córek właścicieli ziemskich występuje na Studium, później Wydziale Rolniczym, Wydziale Filozoficznym, pojedyncze osoby studiowały na Farmacji Wydziale Chemii i Biologii, historię, literaturę polską.

•    BURŻUAZ JA. Na uczelni smdiują córki bogatych właścicieli fabryk, jak też drobnych kupców czy agentów handlowych, często pozostających na skraju niedostatku. Znaczną przewagę mają rodziny kupieckie. Najwięcej studentek z tych środowisk społecznych spotykamy na Wydziale Filozoficznym, Lekarskim, na farmacji, później na prawie, najmniej na rolnictwie i Studium Wychowalna Fizycznego. Do 1918 stanowiły 22,2% ogóły smdentek w dwudziestoleciu międzywojennym liczba ich wzrasta do ponad 2800, co jednak oznacza niewielki spadek procentowy do 19,4.

•    INTELIGENCJA ZAWODOWA. Zdecydowanie największą liczbę studentek dały uczelni krakowskiej środowiska inteligencji zawodowej. Obejmują one urzędiuków, nauczycieli, wojskowych inżynierów. Jest to grupa społeczna bardzo zróżnicowana tak pod względem położenia materialnego, jak i intelektualnego, ale z reguły posiadające średnie wykształcenie. Środowiska te wykazują tez największą dynamikę w wysyłaniu dzieci na studia. Przed rokiem 1918 ze środowiska tego pochodziło dwadzieścia kilka procent studentek W dwudziestoleciu międzywojennym ulega on znacznemu zwiększeniu sięgając do 40 na medycynie i farmacji do 66 na Studium Wychowania Fizycznego. Największą grupę ze środowisk inteligenckich stanowią dzieci urzędiuków różnych stopni. Spotykamy wśród nich zarówno starostów, dyrektorów różnych urzędów czy tez podurzędiuków pocztowych o skromnych poborach. Na studiach w Krakowie spotykamy tez dzieci wyższych wojskowych. Warto również wspomnieć o nielicznej grupie pań z kręgów duchownych różnych wyznań. Najwięcej pochodziło z rodzin księży greckokatolickich.

•    WOLNE ZAWODY. INTELIGENCJA TWÓRCZA. Wolne zawody: adwokaci, lekarce, farmaceuci, inteligencja twórcza: profesorowie wyższych uczelni, artyści, literaci, architekci. Środowisko to nie było zbyt liczne, wyróżniało się wysokim poziomem wykształcenia oraz dobrymi warunkami materialnymi. W okresie zaborów wyższe wykształcenie z tych kręgów zdobywało ponad 300 smdentek, co stanowiło 18% ich ogółu, natomiast w latach 1918-1939 blisko 1300, czyli 16% wszystkich kobiet. Jedyna wyraźniejsza różnica występuje na Wydziale Lekarskim, gdzie po 1918 roku następuje znaczny wzrost procentowy kobiet. Wynikało to z tego, że pierwszeństwo na ten kierunek miały córki lekarzy. Na 127 smdentek Wydziału Lekarskiego z lat 1918-1939 aż 78 pochodziło z rodzin lekarskich, przed 1918 było ich 28. W dwudziestoleciu międzywojennym przy znacznym wzroście kobiet studiujących farmację w ślady ojców poszło ponad 80 studentek Nieco mniej studentek niż ze środowisk lekarskich wywodziło się z rodzin sędziów i adwokatów. Z tych rodzin pochodziły 144 studentki Wydziału Prawa. W omawianym okresie profesorowie UJ czy tez innych wyższych uczelni zaliczali się do elity intelektualnej. Dysponowali też z reguły dobrymi warunkami materialnymi, księgozbiorami. W takich domach dzieci od małego wyrastały w klimacie kultu wiedzy i nauki. W początkowym okresie studiów kobiecych wstąpienie córki profesorskiej na uczelnię wiązało się z poglądami danego profesora, a wiadomo, że w tym gronie przeciwników studentek nie brakowało. Niewielka grupa smdentek pochodziła z rodzin artystycznych literatów, malarzy, rzeźbiarzy. Z wymienionych wyżej czterech grup społecznych wywodziło się najwięcej smdentek UJ.

•    RZEMIEŚLNICY. Środowisko rzemieślnicze było zróżnicowane pod względem materialnym. Zależało to od wielkości warsztam czy aktualnego zapotrzebowania na dane usługi, stopnia konkurencji. W latach 1918-1939 znacznie zwiększa się liczba dzieci rzemieślniczych w gronie smdentek UJ. Pojawiają się one już na wszystkich wydziałach i kierunkach, ze szczególną preferencją Wydziału Filozoficznego. Prawa I Studium Wychowania Fizycznego. Łącznie kształciło się ich wówczas 334, co stanowiło i tak zaledwie 2,4 % ogółu kobiet. Większość córek rzemieślniczych pochodziło z samego Krakowa, co stanowiło dla ruch pewne ułatwienie w utrzymaniu się przez okres smdiów.

•    CHŁOPI. Ta znikoma liczba dziewcząt ze środowiska gospodarstw wiejskich sprzed 1918 jest zjawiskiem normalnym, zważywszy na fakt, że młodzież żeńska z rodzin rolniczych tylko z wielkim uporem zdobywała się na wyjście ze swego środowiska, a studia wyższe tych kobiet były w tym kręgu społecznym zupełnie niezrozumiałym. W okresie zaborów stanowią 0,8% studentek - 12 osób. W

2