51686

Ochrona wyzyskiwanego w prawie polskim.

Art. 388. § 1. Jeżeli jedna ze stron, wyzyskujqc przymusowe położenie, niedołęstwo lub niedoświadczenie drugiej strony, w zamian za swoje świadczenie przyjmuje albo zastrzega dla siebie lub dla osoby trzeciej świadczenie, którego wartość w chwili zawarcia umowy przewyższa w rażącym stopniu wartość jej własnego świadczenia, druga strona może żądać zmniejszenia swego świadczenia lub zwiększenia należnego jej świadczenia, a w wypadku gdy jedno i drugie byłoby nadmiernie utrudnione, może ona żądać unieważnienia umowy.

§ 2. Uprawnienia powyższe wygasają z upływem lat dwóch od dnia zawarcia umowy.

1.    Spór o charakter prawny instytucji wyzysku:

a.    Piąta wada oświadczenia woli.

b.    Odrębna instytucja- to przeważa. Nie ma zastosowania art. 88 kc.

2.    Konstrukcja prawna umowy z elementem wyzysku:

•    Strona podmiotowa- osoba wyzyskana i podmiot wyzyskujący.

•    Strona przedmiotowa- dysproporcja świadczeń.

3.    Przesłanki wyzysku:

a.    Obiektywne:

•    Rażąca dysproporcja świadczeń w chwili zawarcia umowy.

•    Przymusowe położenie, niedołęstwo lub niedoświadczenie drugiej strony.

b.    Subiektywna:

•    Świadome wykorzystanie stanowiska wyzyskanego.

4.    Skutki prawne:

Roszczenie po stronie wyzyskiwanego:

•    Roszczenie o wyrównanie świadczenia.

•    Żądanie unieważnienia umowy (w przepisie powinno to być określone jako „rozwiązanie" umowy).

Sekwencja roszczeń:

W pierwszej kolejności wyzyskiwany musi skorzystać z roszczenia o wyrównanie świadczeń, jeżeli postąpiłby odwrotnie- sąd oddali powództwo, ponieważ art. 388 przewiduje też pewną, minimalną ochronę podmiotu wyzyskującego (dopłać, a nie od razu z grubej rury rozwiązanie umowy).

Termin dochodzenia roszczeń jest terminem prekluzyjnym.

Art. 388 to lex specialis w stosunku do art. 58 § 2.

(do art. 388- orzeczenie z 8.10.2009 2CSK 160/09]

Sąd wybiera albo 388 albo 58 § 2. W 388 następuje sekwencja roszczeń i rozwiązanie umowy- sprawdź jakie stany mieszczą się w konstrukcji wyzysku, np. głód narkotyczny, lekowy, ale czy też intensywny alkoholizm? 58 § 2 - ustalenie nieważności umowy.