52303

3)    Klasyczna i uorganiezniona metoda rozdzielcza liczenia kosztów produkcji w przedsiębiorstwie rolniczym i lei przydatność.

Klasyczna metoda rozdzielcza - polega na tym, że wszelkie koszty ponoszone w gospodarstwie są rozdzielane pomiędzy poszczególne działalności produkcyjne i usługowe, czyli wg miejsca powstawania kosztów. Koszty bezpośrednie nie nastręczają pod tym względem trudności. Trzeba jedynie wycenić, stosując odpowiednie metody taksacji, artykuły nie towarowe. Należy również rozdzielić koszty pośrednie na poszczególne działalności, musimy przy tym uwzględnić:

•    odpowiedni wybór klucza podziałowego kosztów pośrednich,

•    wycenę artykułów obrotu wewnętrznego,

•    wycenę osób zatrudnionych w gospodarstwie ( nie otrzymujących wynagrodzenia w postaci płacy roboczej),

•    ocenę i wycenę związków oraz wzajemnych świadczeń istniejących między działami, gałęziami i działalnościami.

Metoda rozdzielcza uorganiczniona - teclmiką rachunku nie różni się od klasycznej metody rozdzielczej. Jednakże klasyczna metoda rozdzielcza nie uwzględnia żadnych powiązali pomiędzy poszczególnymi działami, gałęziami i działalnościami w gospodarstwie. Metoda rozdzielcza uorganiczniona pozwala już w pewnym stopniu uwzględnić w rachiuiku kosztów powiązania wewnętrzne w gospodarstwie. Zmiany jakie wprowadza ta metoda do rachunku kosztów w porównaniu z metodą klasyczną, dadzą się ująć następująco:

■    wybór odpowiedniego klucza podziałowego ( by jak najmniej obciążyć produkcję zwierzęcą),

■    nieobciążenie produkcji zwierzęcej wartością zjedzonej trawy pastwiskowej, lecz kosztami utrzymania pastwiska),

■    wysoka wycena produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego, a niższa produktów ubocznych roślinnych

■    wprowadzenie do rachiuiku kosztów stanowiska,

■    potraktowanie naw^rożenia organicznego i wapnow^rama jako zabiegów melioracyjnych,

■    równomierne obciążenie kosztami podstawkowej uprawy gleby całej powierzchni zasiewów.

4)    Klucze podziałowe kosztów i Ich przydatność.

Klucze podziałowa - narzędzia do rozliczenia (przeniesienia) kosztów na poszczególne działalności przy pomocy nośników kosztów. Kluczem takim mogą być:

■    prod. globalna w jednostkach zbożowych lub w zł. - nośnik kosztów: 1 jednostka zbożowa, tzn. ile części kosztów ogólnych przypada na 1 jednostkę prod. globalnej,

■    k. bezpośrednie z obrotem wewn. lub bez - ile zl. kosztów' ogólnych przypada na 1 zł. kosztu bezpośredniego,

■    bezpośrednie nakłady pracy,

■    powierzchnia UR.

■    liczba zwierząt w sztukach dużych

Należy jednak pamiętać, że klucze są lunowne, a więc określona za ich pomocą wielkość pełnych kosztów całościowych lub jednostkowych będzie też umowna. Z kolei na podstawie innownych wielkości nie można podejmować decyzji w praktyce. Tym właśnie tłumaczy się małą przydatność kosztów' pełnych, zarówno całościowych jak i jednostkowych w podejmowaniu decyzji, a więc w prowadzeniu przedsiębiorstwa.