W przypadku zawarcia umowy darowizny, cena podana w umowie określa wartość początkową otrzymanego nieodpłatnie składnika aktywów. Wartość ta powinna odpowiadać wartości rynkowej przedmiotu umowy.
Cena sprzedaży podobnego składnika aktywów znajduje zastosowanie w przypadku, gdy nie ma innej możliwości określenia wartości początkowej otrzymanej darowizny.
Zarówno cenę nabycia jak i koszt wytworzenia wartości niematerialnych i prawnych zwiększają koszty obsługi zobowiązań zaciągniętych na ich sfinansowanie oraz związane z nimi różnice kursowe, pomniejszone o przychody z tego tytułu (art. 28 ust. 8 Uor).
W odniesieniu do wartości niematerialnych i prawnych wykluczona została możliwość ulepszenia tego typu aktywów (art. 33 ust. 1 Uor) jak również aktualizacji wyceny przeprowadzonej na mocy odrębnych przepisów.
Nie rzadziej niż na dzień bilansowy wartości niematerialne i prawne wycenia się według wartości początkowej skorygowanej o:
• odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe, a także
• odpisy z tytułu trwałej utraty wartości (art. 28 ust. 1 pkt 1 Uor).
W odniesieniu do wartości niematerialnych i prawnych, co do metod i zasad amortyzacji, prawo bilansowe nie zawiera odrębnych regulacji i posiłkuje się w tym obszarze rozwiązaniami przyjętymi dla środków trwałych (art. 32 ust. 1-4 i 6 Uor).
W kilku przypadkach Uor zawiera pewne ograniczenia. Prawo bilansowe (w odróżnieniu od prawa podatkowego) jedynie w odniesieniu do kosztów prac rozwojowych i wartości firmy ogranicza swobodę działania. Wartość tych aktywów powinna być odpisana w okresie nie przekraczającym 5 lat.
W uzasadnionych przypadkach dopuszczalne jest wydłużenie okresu amortyzacji wartości firmy do lat 20. Kierownik jednostki może podjąć decyzję o wydłużeniu okresu amortyzacji (art. 44b ust. 10 Uor).
Jedynie w odniesieniu do wartości firmy prawo bilansowe ogranicza swobodę wyboru metody amortyzacji. Zgodnie z art. 44b ust. 10 Uor odpisów amortyzacyjnych od wartości firmy dokonuje się metoda liniowa w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych. Podstawą określenia okresu amortyzacji wartości firmy powinien być okres iei ekonomicznej użyteczności.
Amortyzacja wartości niematerialnych i prawnych (wnip) | ||
według prawa bilansowego |
według prawa podatkowego | |
Zasady naliczania odpisów amortyzacyjnych |
Rozpoczęcie amortyzacji następuje nie wcześniej niż po przyjęciu wnip do używania, a jej zakończenie-nie później niż z chwilą zrównania się wartości odpisów amortyzacyjnych z wartością początkową lub przeznaczeniem do likwidacji, sprzedaży, stwierdzeniem niedoboru (art. 32 ust. 1 Uor). |
Rozpoczęcie amortyzacji następuje począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten składnik wprowadzono do ewidencji, do końca tego miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z wartością początkową lub w którym postawiono go w stan likwidacji, zbyto lub stwierdzono niedobór (art. 16h ust.1 pkt 1 Uopdop). |
Podstawy określania wysokości stawek amortyzacji |
Przy ustalaniu okresu i stawek amortyzacji należy uwzględnić okres ekonomicznej użyteczności wnip. na który wołvwaia w szczeaólności: • liczba zmian, na których użytkowany jest składnik wnip, • tempo postępu techniczno-ekonomicznego. • wydajność. • prawne lub inne ograniczenia czasu używania (art.32 ust. 2 Uor). |
Zgodnie z art. 16m Uopdop |
2