125010

DADAIZM

HANS RICHTER

Hans Richter, Dadaizm. Sztuka i antysztuka, tłum. Jacek St. Buras Warsawa 1983

Dada - polemiczny ruch w literaturze (burzenie zastanych form); w sztuce natomiast niepolemiczny - miał dokonać zupełnego przewrotu w plastyce. Cel poszukiwań: antysztuka - czyli całkiem inna niż uprawiana do tej pory. (..) nowa sztuka uprawiana w poczuciu nowej wolności! s. 7

Richter twierdzi, że atmosfera skandalu wokół dadaistów była przykrywką dla prowadzenia właściwych poszukiwań sensu życia czy sztuki. Afery miały wytrącić mieszczuchów z kołtuństwa.

Kierunek nie miał ustalonych definitywnie wyznaczników formalnych; najpierw szła nowa ETYKA artystyczna, za nią dopiero ESTETYKA (FORMY).

Gdzie narodził się dadaizm?

^ Raoul Hausmann. szef berlińskiej grupy dada twierdzi, że sam go odkrył w 1915 r.

*    W ..Arts" z 1962 r Claude Riviere: w 1913 w twórczości Picabii zaczątki dada

*    Alfred Barr Jr. dadaizm zaczął się w 1916 w NY i Zurychu

*    W Rosji sztuka dadaistyczna już w 1915

v *** Włochy; 1909. futuryści wygłaszają szokujące manifesty, co przywodzi na myśl zachowania dadaistów (bruityzm)***

^ Richter Zurych. Cabaret Voltaire. 1916 r

Richter twierdzi:

Można bez trudu doszukać się w bliższej i dfaszej przeszłości tendencji i manifestów o charakterze dadaistycznym, bez potrzeby określania ich mianem dada. Nie ulega natomiast wątpfiwoścu, że około roku 2925-2916 w różnych częściach globu ujrzały światło dzienne lub nocne podobne manifestacje, dla których „dada" mogłoby stanowić wspólną etykietę, s 13

W Zurychu panowała szczególna atmosfera: spotkały się jednostki różnorodne, którzy kierowali się w tronę ..antysztuki”. W 1915 do miasta przybył pisarz-poeta. filozof, dziennikarz i kabareciarz w jednym - Hugo Bali. W lutym kolejnego roku założył Cabaret Voltaire. który występował w lokalu ..Meierei" w osławionej dzielnicy Zurychu. Wydarzeniom towarzyszyły rysunki, które Bali początkowo zdobywał u znajomych.

Postaci działające w ..Meierei":