53007

Ochrona pozaprocesowa

1. Środki ochrony poza procesowej:

W pewnych przypadkach pretor podejmował działania mające na celu ochronę

prawa. Środkami służącymi do tego były:

a)    Restitutio in integrum (przywrócenie do stanu pierwotnego) - to pozaprocesowy środek ochrony, którego udzielał pretor po zapoznaniu się z istotą sprawy uznając za niebyły fakt, z którym prawo łączyło niekorzystne dla kogoś skutki prawne.

b)    Interdictum - to środek ochrony pozaprocesowej wydawany przez pretora lub namiestnika prowincji na żądanie jednej strony, zawierający nakaz pod adresem drugiej strony, aby coś uczyniła lub czegoś zaniechała. Celem interdyktu było natychmiastowe przeciwdziałanie stanowi rzeczy, który naruszał obowiązujący porządek prawny. Pretor wydając interdykt nie badał jego zasadności. Jeżeli adresat interdyktu podporządkował się wezwaniu, postępowanie kończyło się osiągając swój cel. W przypadku przeciwnym interdictum stanowiło podstawę do postępowania sądowego mającego na celu ustalenie jego zasadności.

c)    Missio in possessionem - to wprowadzenie jakiejś osoby zainteresowanej we władanie całym majątkiem drugiej osoby albo jego częścią. Przejęcie majątku następowało z upoważnienia pretora, udzielanego na podstawie przysługującego mu impreium. Missio była pozaprocesowym środkiem przymusu stosowanym wobec właściciela zajętego majątku, aby skłonić go do określonego zachowania się, np. branie udziału w procesie.

d)    Stypulacje pretorskie - były to słowne i w określonej formie czynione przyrzeczenia stron, których treść określał pretor. Służyły one do udzielania stronie zabezpieczenia umożliwiającego realizację roszczenia na wypadek ewentualnej szkody, powstałej zarówno w toku procesu jak i po za nim. Do zawarcia stypulacji pretor mógł zmusić każdą ze stron procesowych, grożąc wprowadzeniem przeciwnika w jej majątek.