PROCES - DEFINICJA
Proces to uporządkowany w czasie ciąg zmian i stanów zachodzących po sobie. Nośnikiem każdego procesu jest zawsze w efekcie jakiś system fizyczny. Każdy kolejny stan/zmiana systemu spowodowana jest przez stan/zmianę poprzednią albo przez oddziaływanie zewnętrzne na system. Z punktu widzenia najbardziej ogólnego, tzn. systemowego, rozróżniamy procesy ciągłe i dyskretne.
Procesy ciągłe to takie gdzie na dowolnym skończonym odcinku czasu możemy wyróżnić nieskończoną liczbę zmian a różnice między nimi są dowolnie małe. Takie procesy opisują wiele podstawowych zjawisk fizycznych.
Procesy dyskretne to takie w których możemy wyróżnić skończoną liczbę zdarzeń/stanów.
Wyróżnia się też procesy naturalne i sztuczne.
Procesami naturalnymi zajmują się nauki przyrodnicze (fizyka, chemia, biologia, itd.)
Procesami sztucznymi zajmuje się inżynieria i nauki społeczne.
W ekonomii i zarządzaniu słowo proces często jest tożsame z definicją mówiącą o tym jakie zdarzenia mają występować po sobie - wraz z określeniem co wpływa na występowanie kolejnych zdarzeń (na przykład proces wytwórczy):
Proces to ciąg logicznie uporządkowanych czynności, w wyniku których powstaje określony efekt (rezultat) działania (produkt, usługa).
Proces można opisać jako całość złożoną z sukcesywnie wykonywanych operacji zmierzających do osiągnięcia założonych celów. To strumień działań wykorzystujących zasoby wejściowe (informacje, surowce, półprodukty), które po przetworzeniu przekazywane są do następnych procesów (klientów wewnętrznych) lub do klienta finalnego.
Przykłady:
CECHY CHARAKTERYZUJĄCE PROCES
KLASYFIKACJA PROCESÓW
podstawowe - efektem jest produkt (usługa) na rynek zewnętrzny - z niego firma „żyje” np. wytworzenie wyrobu w firmie produkcyjnej albo prowadzenie księgi rachunkowej w biurze rachunkowym,
pomocnicze (wspierające, wspomagające procesy główne) - efektem jest produkt na rynek wewnętrzny - dzięki niemu firma funkcjonuje (np. remonty i konserwacja urządzeń)
zarządcze - efektem jest „usługa” o charakterze niematerialnym (np. planowanie, fakturowanie, przyjmowanie zamówienia, ściąganie należności),
kluczowe - te procesy podstawowe, pomocnicze i zarządcze, które w największym stopniu wpływają na strategiczny sukces przedsiębiorstwa.
PROCESY PODSTAWOWE A POMOCNICZE
|
PROCESY PODSTAWOWE |
PROCESY POMOCNICZE |
a. Efekt procesu |
- produkt lub usługa finalna |
- sprawne funkcjonowanie i realizacja procesów podstawowych |
b. Tworzenie wartości |
- bezpośrednie dla klienta zewnętrznego |
- pośrednie dla klienta zewnętrznego bezpośrednie dla klienta wewnętrznego |
c. Przykłady |
- projektowanie produktu - sprzedaż - produkcja - serwis - logistyka itd. |
- zarządzanie zasobami ludzkimi - logistyka wewnętrzna - obsługa informatyczna - zarządzanie finansami - badanie rynku - zarządzanie strategiczne itd. |
HIERARCHIA PROCESÓW
Proces główny
Procesy podstawowe
Procesy pomocnicze
Zadania
Czynności (operacje)
Ruchy robocze