Schemat budowy precedensu prawotwórczego
Precedens prawotwórczy polega na tym, że:
Decyzja wtórna
3. W danym systemie prawnym obowiązuje zasada związania precedensem - stare decisis.
4. Inny sąd znajdujący się w sytuacji decyzyjnej podobnej do sytuacji sądu podejmującego decyzję pierwotną, tj. rozpoznając sprawę charakteryzującą się stanem faktycznym zbliżonym do stanu faktycznego leżącego u podstaw pierwotnej decyzji, rozstrzyga tę sprawę odwołując się do ratio decidendi wysłowionej w decyzji pierwotnej.
Decyzja pierwotna
1. Sąd rozpatrując daną sprawę nie znajduje stosownej podstawy rozstrzygnięcia albo podstawa taka jest niedostatecznie określona.
2. Wydając orzeczenie, sąd ustala normę indywidualno-konkretną na podstawie przyjętej przez siebie normy generalno-abstrakcyjnej, odpowiednio uzasadnionej w oparciu o wiedzę, doświadczenie i poczucie słuszności sądu.
Uzasadnienie orzeczenia zawiera wskazanie podstawy rozstrzygnięcia - ratio decidendi, a ponadto elementy nierozerwalnie związane ze szczegółami indywidualno-konkretnego, niepowtarzalnego stanu faktycznego, który pojawił się w danej sprawie - tzw. obiter dicta.
O. Holmes: Precedent is not given, it is taken