|
Laboratorium Elektroniki |
|
|
Tranzystorowy ukad rónicowy. |
|
1.Wstp
Celem wiczenia jest ugruntowanie wiadomoci dotyczcych ukadu rónicowego poprzez obserwacje jego wielosygnaowych charakterystyk przejciowych oraz pomiary maosygnaowego wzmocnienia rónicowego i sumacyjnego w rónych warunkach obcienia i zasilania. Midzy innymi bada si wspóprace ukadu rónicowego z obcieniem dynamicznym w postaci sterowanego róda prdowego (lustra, wtórnika prdowego), które umoliwia nie tylko uzyskanie duego wzmocnienia rónicowego, lecz równie redukcj wzmocnienia sumacyjnego desymetryzacji wyjcia ukadu.
2.Obserwacja statycznych charakterystyk przejciowych ukadu rónicowego.
W celu obserwacji charakterystyk przejciowych Uwy1,Uwy2=f(Uwe) dla obcienia liniowego budujemy nastpujcy ukad
.Przy zasilaniu emitera prdem Ie=1.5mA i Ie=0.5mA zdejmujemy charakterystyki. Patrz wykres 1.
2.Pomiar wzmocnienia rónicowego i sumacyjnego.
Na podstawie zbudowanych ukadów pomiarowych otrzymalimy nastpujce wyniki pomiarów:
Tabele pomiarowe:
- dla wzmocnienia rónicowego przy dUwe=5mV,
Lp. |
Obcienie liniowe |
Uwy1 [V] |
Uwy2 [V] |
dUwy [V] |
Kur - |
1 |
Rc=2k,Ie=0.5mA |
4.584 |
4.629 |
0.045 |
9 |
2 |
Rc=2k,Ie=1.5mA |
0.721 |
0.733 |
0.012 |
2.4 |
3 |
Rc=2k , Re |
3.699 |
3.82 |
0.121 |
24.2 |
|
Obcienie dynamiczne |
|
|
|
|
1 |
Rc=2k,Ie=1.5mA |
5.24 |
5.482 |
0.242 |
48.4 |
2 |
Rc=20k,Ie=1.5mA |
6.667 |
6.668 |
0.001 |
0.2 |
3 |
Rc=2k, Re |
5.235 |
5.474 |
0.239 |
47.8 |
- dla wzmocnienia sumacyjnego przy dUwe=3.9V,
Lp. |
Obcienie liniowe |
Uwy1 [V] |
Uwy2 [V] |
dUwy [V] |
Kus - |
1 |
Rc=2k,Ie=0.5mA |
4.582 |
4.582 |
0 |
0 |
2 |
Rc=2k,Ie=1.5mA |
3.68 |
3.679 |
0.001 |
0.0002 |
3 |
Rc=2k, Re |
3.484 |
3.484 |
0 |
0 |
|
Obcienie dynamiczne |
|
|
|
|
1 |
Rc=2k,Ie=1.5mA |
3.679 |
3.679 |
0 |
0 |
2 |
Rc=20k,Ie=1.5mA |
1.533 |
1533 |
0 |
0 |
3 |
Rc=2k , Re |
3.483 |
3.486 |
0 |
0 |
Po dokonaniu pomiarów na podstawie wzorów obliczamy warto wzmocnienia dla poszczególnych przypadków:
dUwy=Uwy2-Uwy1
dUwy bo * Rc
Kur = = -
dUwe 2 * rBC
Uwy2 - Uwy1 Rc
Kus = = -
dUwe 2Re
CMRK=20log Kur/Kus [dB]
Na podstawie wyliczonych wartoci wspóczynników wzmocnienia obliczylimy dla jednego przypadku wspóczynnik redukcji sygnau sumacyjnego (CMRK) , którego warto wynosi CMRK= 81.584 [d].
3. Badanie wzmacniacza rónicowego jako ukadu analogowego mnoenia sygnaów.
Wykorzystujc zaleno wzmocnienia kur od prdu zasilajcego emitery tranzystorów ukadu rónicowego mona zrealizowa, w tym ukadzie operacj mnoenia analogowego. Zaobserwowane zmiany przy Rc=2k oraz Ie=1.5mA ,w dwóch przypadkach obcienia linowego i dynamicznego przedstawia wykres 2.
W celu zaobserwowanie zachodzcych zmian w tym ukadzie budujemy poniszy schemat:
4.Wnioski:
Wzmacniacz rónicowy jest ukadem symetrycznym, skompensowanym temperaturowo. W najprostszej wersji skada si z dwóch tranzystorów sprzonych ze sob za porednictwem rezystora Re. Jeeli tranzystory i rezystory s parami jednakowe oraz pracuj w takich samych warunkach elektrycznych i cieplnych, to zmiany temperaturowe ich parametrów kompensuj si i nie maja wpywu na wasnoci wzmacniacza. Rezystor Re peni rol stabilizatora punktu pracy obu tranzystorów. Przy duej rezystancji Re prd Ie praktycznie nie zmienia si. napicia sterujce zmieniaj tylko rozpyw prdów miedzy tranzystory T1 i T2. Przy obserwacji statycznych charakterystyk przejciowych ukadu rónicowego przy obcieniu liniowym mona zaobserwowa zwanie si czci aktywnej tranzystorów. Dla prdu emitera Ie=1.5mA szeroko pasma aktywnego wynosi okoo Uwe=0.2V, a dla Ie=0.5mA Uwe=0.1V. Zmieniajc wartoci prdów emitera zmienia si warto napicia wyjciowego, jeeli prd emitera maleje to Uwy ronie. Jedn z podstawowych wasnoci wzmacniacza rónicowego jest zdolno wzmocnienia tzw. sygnaów rónicowych, przychodzcych na oba wejcia w fazie przeciwnej oraz tumienie tzw. sygnaów wspólnych (sumacyjnych), przychodzcych na oba wejcia w fazie zgodnej. Dlatego wyróniamy dwa rodzaje wzmocnienia rónicowe i sumacyjne. W naszych pomiarach warto wspócz. wzmocnienia rónicowego bez wzgldu na obcienie najmniejsza bya dla prdu emitera Ie=1.5mA, a wzmocnienia sumacyjnego wynosi Kus=0. Jedynie dla jednego przypadku ma warto 0.0002.Sygnay rónicowe s sygnaami uytecznymi, natomiast sygnay sumacyjne s szkodliwe. Powstaj one wskutek zmian napi zasilania, zakóce. Miar zdolnoci tumienia sygnaów sumacyjnych stanowi wspócz. tumienia sygnau sumacyjnego oznaczany CMRR. Teoretycznie dla wzmacniacza idealnego dy ! " ,a praktycznie to wynosi 80÷100dB. W dokonanych pomiarach mieci si w tych granicach. Przykadowym przypadkiem wykorzystania ukadu róznicowego jest operacja mnoenia analogowego. W szczególnym przypadku waciwo ta moe by wykorzystana do modulacji amplitudowej sygnaów. Zmieniajc obcienie przebieg odpowiednio podnosi si lub opuszcza tworzc tzw. `zby'.