Drogi nerwów czaszkowych:

III - nervus oculomotorius -

1. jądra: leżą w przedniej części istoty szarej śródmózgowia na wysokości wzgórków górnych;

• jądro główne nerwu okoruchowego (wielkokomórkowe)

• jądro środkowe nerwu okoruchowego - leży między jądrami głównymi

• jądro ogonowe środkowe nerwu okoruchowego - leży poniżej jądra środkowego, między dolnymi odcinkami jądra głównego

• jądro dodatkowe (autonomiczne) nerwu okoruchowego 0 jest widoczne w przekroju poprzecznym po stronie grzbietowej jądra środkowego oraz po stronie przyśrodkowej lub grzbietowej jądra głównego

wyjście z mózgowia: na powierzchni podstawnej mózgowia, w dole międzykonarowym powyżej górnego brzegu mostu

wyjście z czaszki: szczelina oczodołowa górna

obszar unerwienia: m. dźwigacz powieki górnej, m. skośny dolny, m. prosty górny, przyśrodkowy, dolny; przywspółczulnie: m. zwieracz źrenicy, m. rzęskowy

IV - nervus trochlearis -

1. jądra: leży na tylnej powierzchni pęczka podłużnego przyśrodkowego, na pograniczu z istotą szarą środkową, na wysokości wzgórków dolnych

2. wyjście z mózgowia: ku dołowi od wzgórków dolnych blaszki pokrywy i bocznie od wędzidełka zasłony rdzeniowej górnej

3. wyjście z czaszki: szczelina oczodołowa górna

4. obszar unerwienia: m. skośny górny

VI - nervus abducens -

1. jądra: we wzgórku twarzowym w istocie szarej środkowej dna komory czwartej; z przodu i z boku przylega do tworu siatkowatego, a od strony przyśrodkowej owijają się dookoła niego włókna korzeniowe nerwu twarzowego

2. wyjście z mózgowia: na dolnym brzegu mostu, między nim a piramidą rdzenia przedłużonego

3. wyjście z czaszki: szczelina oczodołowa górna

4. obszar unerwienia: m. prosty boczny

V - nervus trigeminus -

1. jądra:

• jądro czuciowe główne nerwu trójdzielnego - leży w środkowym odcinku mostu, w bocznej części tworu siatkowatego; po jego stronie przyśrodkowej leży jądro ruchowe nerwu trójdzielnego, oddzielone włóknami korzeniowymi; z boku znajduje się w dolnej jego części pasmo rdzeniowe nerwu trójdzielnego, a wyżej - konar środkowy móżdżku

• jądro pasma rdzeniowego - ciągnie się przez całą długość rdzenia przedłużonego, swym dolnym końcem wchodząc do szyjnych segmentów rdzenia kręgowego, a górnym do dolnego odcinka mostu

• jądro pasma śródmózgowiowego - jest jądrem końcowym włókien pasma śródmózgowiowego, które oddziela się od pozostałych włókien nerwu w środkowym odcinku mostu i biegnie do śródmózgowia po przyśrodkowej stronie konaru górnego móżdżku

• jądro ruchowe nerwu trójdzielnego - leży w środkowym odcinku mostu, w bocznej części tworu siatkowatego, przyśrodkowo do jądra czuciowego głównego nerwu trójdzielnego

• jądro przywspółczulne nerwu trójdzielnego - leży w obrębie miejsca sinawego dołu równoległobocznego

wyjście z mózgowia: dwoma korzeniami na przednio - bocznej powierzchni mostu, w miejscu odejścia konaru środkowego móżdżku

wyjście z czaszki:

• n. oczny - szczelina oczodołowa górna

• n. szczękowy - otwór okrągły

• n. żuchwowy - otwór owalny

• obszar unerwienia: mm. żwacze, mm. dna jamy ustnej, m. napinacz błony bębenkowej, m. napinacz podniebienia miękkiego; skóra i błony śluzowe twarzy, opony mózgowia

VII - nervus facialis -

1. jądra: czuciowe komórki korzeniowe leżą w zwoju kolanka;

• jądro początkowe nerwu twarzowego - zaczyna się u dołu na pograniczu mostu i rdzenia przedłużonego, leży ono w grzbietowej części mostu za jądrami ciała czworobocznego, granicząc od tyłu z jądrem pasma rdzeniowego nerwu trójdzielnego

• jądro ślinowe górne - leży w dolnym odcinku mostu

• wyjście z mózgowia: z kąta móżdżkowo - mostowego między konarem środkowym móżdżku a oliwka rdzenia przedłużonego

• wyjście z czaszki: otwór rylcowo - sutkowy

• obszar unerwienia:

IX - nervus glossopharyngeus -

1. jądra: czuciowe komórki korzeniowe leżą w zwoju górnym i częściowo dolnym

• ruchowe komórki korzeniowe leżą w górnej części jądra dwuznacznego

• jądro ślinowe dolne - powyżej jądra grzbietowego nerwu błędnego, w jego przedłużeniu

2. wyjście z mózgowia: wychodzi z rdzenia przedłużonego w bruździe boczno - tylnej ku tyłowi od oliwki, poniżej nerwu przedsionkowo - ślimakowego

3. wyjście z czaszki: przyśrodkowa część otworu szyjnego

4. obszar unerwienia:

X - nervus vagus -

1. jądra: czuciowe komórki korzeniowe leżą w zwoju górnym i częściowo dolnym

• ruchowe komórki korzeniowe wytwarzają główną część jądra dwuznacznego - leży w tworze siatkowatym rdzenia przedłużonego, kończy się na granicy rdzenia przedłużonego i mostu

• jądro grzbietowe nerwu błędnego - leży w istocie szarej środkowej rdzenia przedłużonego między jądrem pasma samotnego a jądrem nerwu podjęzykowego

2. wyjście z mózgowia: z rdzenia przedłużonego w bruździe boczno - tylnej za oliwką, tuz poniżej nerwu językowo - gardłowego

3. wyjście z czaszki: część boczna otworu szyjnego

4. obszar unerwienia:

XI - nervus accessorius -

1. jądra: ruchowe komórki korzeniowe leżą w dalszej części jądra dwuznacznego

2. wyjście z mózgowia:

• korzenie czaszkowe - z rdzenia przedłużonego, za nerwem błędnym między oliwką a konarem dolnym móżdżku

• korzenie rdzeniowe - z rdzenia między przednimi i tylnymi korzeniami nerwów czaszkowych

3. wyjście z czaszki: cześć boczna otworu szyjnego

4. obszar unerwienia: m. mostkowo - obojczykowo - sutkowy, m. czworoboczny

XII - nervus hypoglossus -

1. jądra: jądro początkowe nerwu podjęzykowego - leży w rdzeniu przedłużonym, dolny odcinek za się powyżej skrzyżowania piramid, górny - zajmuje w dnie komory czwartej znaczną część trójkąta nerwu podjęzykowego, kończąc się w pobliżu mostu

2. wyjście z mózgowia: z rdzenia przedłużonego w bruździe przednio - bocznej między piramidą i oliwką

3. wyjście z czaszki: kanał nerwu podjęzykowego

4. obszar unerwienia: mięsnie wewn. i zewn. języka

:

---