Elektroterapia to dział lecznictwa fizykalnego w którym wykorzystuje się do celów leczniczych prąd stały, prądy impulsowe małej i średniej częśtotliwości o róznym kształcie impulsu.
Stosowanie zabiegów elektroleczniczych ma na celu wykorzystanie zjawisk jaki ten prąd wywołuje
Czego będziemy się uczyć
- elektrostymulacji czuciowej przeciwbólowej na bazie prądów o częstotliwości do 200 Hz.
- stosowanie elektrostymulacji pobudzającej tkankę mieśniową do skurczu na bazie prądu jak wyżej w odniesieniu do mięśni: normalnie unerwionych, tych z zaburzoną akomodacją,
- wykonywanie elektrostymulacji w ramach tonolizy, treningu naczyniowego.
W zabiegach z zastosowaniem prądu stałego oprócz tego że prąd płynie od - do + jest napięcie w granicach 70-90V oraz natężenie do 50mA. Z fizycznego punktu widzenia żywe tkanki stanowią układ izolatorów półprzewodników przewodników połączonych ze sobą równolegle i szeregowo, jest to układ oporu Omowego i pojemnościowego ( im większa częstotliwość tym mniej ciepła ).
Zróżnicowanie w przewodnictwie elektrycznym tkanek zależy od stopnia uwolnienia tkanek i stopnia stężenia elektrolitów tkankowych. Z tego powodu największy opór omowy rzędu 4000 do 5000 omów dla przepływającego prądu stanowi warstwa rogowa naskórka. Opór ten wywiera istotny wpływ na gęstość prądu w tkankach głębiej położonych.
Jak prąd pokonuje naskórek?
1. przerw między naskórkiem
2. Obecność elektrolitów: pot, chłonka w skórze oraz zawartość gruczolów skóry.
Prąd przepływa drogami o najmniejszym oporze. W skórze ujście przez ujścia gruczołów potowych, szczeliny między luźno ułożonymi komórkami naskórka oraz wzdłuż naczyń i w elektrolitach tkankowych. W głębiej położonych tkankach wzdłuż naczyń limfatycznych, krwionośnych, włókien mięśniowych i nerwowych w zależności od stężenia elektrolitów. W wyniku polaryzacji zachodzącej w tkankach pod wpływem pola elektrycznego powstaje w nim ładunek elektryczny wytwarzający własne pole o kierunku przeciwnym do pola zewnętrzego.
Co się dzieje pod wpływem pradu:
1. Zjawiska elektrochemiczne
2. Zjawiska elektrotermiczne
3. Zjawiska elektokinetyczne
4. Reakcja nerwów i mięśni
5. Reakcje ze strony naczyń krwionośnych obwodowych ( w ścianach naczyń krwionośnych oprócz termoreceptorów są takie które reagują na zmianę stanu skupienia jonów.
Zjawiska elektrochemiczne związane są z przemianami chemicznymi związanymi z przepływem ładunków elektrycznych przez roztwór elektrolitu i reakcji między wodą a substancjami tkankowymi. Przeplyw ten odbywa się od bieguna do bieguna ( znaki elektrod ). W płynach tkankowych najpowszechniejszym związkiem chemicznym jest chlorek sodu ( NaCl). dysocjując rozpada się na jony Na i Cl ujemne. Jony te w polu elektrycznym będą dążyły do elektrod o znaku przeciwnym do ich ładunku. Jony sodu i chloru nie pozostają wolne w środowisku wodnym i zaczynają reakcje.
Tak więc przy katodzie mamy odczyn zasadowy a przy anodzie odczyn kwaśny. W tkankach następuje przesunięcie odczynu pH w stronę odpowiednio kwasowa i zasadową. Zmiana odczynu pH ma znaczenie ponieważ w środowisku z tak zmienionym pH zmienia się przepuszczalność dla błon komórkowych. Środowisko kwaśne utrudnia przepuszczanie jonów przez błonę kom. a tym samym pobudzenie komórek, zaś przesunięcie pH w stronę zasadową to ułatwimy pobudzenie komórek.
Zjawiska elektrokinetyczne polegające na przesunięciu się względem siebie zawiesin drobin kolidow fazy rozpraszanej i rozpraszającej. Ruch naładowanych jednoimiennie fazy rozpraszanej układu koloidu względem fazy rozpraszającej nasi nazwę elektroforezy.
Z powyższym typem zjawisk związane są reakcje elektrotermiczne i te apropo reakcji nerwów i naczyń. Z racji oporu jaki stanowią tkanki dla ruchu anodowego i katodowego oraz oporu omowego wytwarzają się niewielkie ilości ciepła. Są one odbierane przez receptory w ścianach naczyń krwionośnych co powoduje ich rozszeżenie.
W rozszeżonyuch naczyniach krwionośnych następuje szybszy przepływ krwi co wtórnie wpływa na wydzielanie się dużych ilości ciepła endogennego - czyli otrzymuje przekrwienie czynne w ramach tzw. przez niektórych rumienia elektrycznego. To zaczerwienienie na skórze utrzymuje się nieraz do 2h, natomiast przekrwienie w tkankach głębszych może się utrzymywać nawet do paru godzin od kocza zabiegu. Jest szczególnie korzystne przy stosowaniu zabiegów z oddziaływaniem na tkankę nerwową. Reakcje tkanki mięśniowej na prąd stały jest zgodne z prawem Reymonda i stanowią podstawę osobnych specyficznych zabiegów stosowanych z zakresu fizykoterapii. Pod względem techniki wykonania zabiegow z zakresu prądu stałęgo mamy:
1. galwanizację anodową lub katodowa
2. galwanizację stabilną i labilną
3. galwanizację podłużnej i poprzecznej.
W stosunku do podłużnej mamy galwanizację zstępująca i wstępującą.
Galwanizacja stabilna - obie elektrody pozostają na miejscu, jeśli jedna się rusza to mamy labilną.
Zawsze elektroda czynna mniejsza od elektrody biernej. Powinniśmy znać jej wielkość by obliczyć zastosowaną dawkę.
Dawki pradu stałego:
- małe: do 0,1mA na 1cm2 elektrody czynnej
- dawki średnie 0,1-0,2mA na 1 cm2 elektrody czynnej
- duże: powyżej 0,2mA.
Elektrody układamy na podkladach z gazy gotowanych. Elektrody czyste, różki zaokrąglone.
Jeśli kierunek zgodny z przepływem krwi tętniczej to mamy galwanizację zstępujacej a jeśli przeciwnie to jest wstępująca.
Czas galwanizacji 10 minut, reszta 15-20 minut. Często są uczulenia na prąd galwaniczny objawiające się wysypką jak po pokrzywie.
Odczucia prawidłowe na prąd stały: mrowienie szczypanie ale nie bolące, zmniejszające się w czasie zabiegu z racji adaptacji zakończeń nerwowych skóry. Nie wolno pokręcać dawiki!.
Zwykle stosujemy dawkę 0,2 mA. Dawkę 0,3 w sytuacjach gdy daleko od siebie elektrody, gruba warstwa podskórna i skóra.
Seria 10 zabiegów i przerwa.
Prąd galwaniczny niszczy naskórek.
Wskazania
1. Ostre nerwobole i przewlekłe stany zapalne nerów obwodowych
2. Przewlekłe stany zapalne tk. okołostawowych
3. Zespoły bólowe w ramach zmianami zwyrodnieniowymi wytwórczymi stawów.
4. Stany zpalalne splotów i korzeni nerwów obwodowych, nerwów czaszkowych.
5. Porażenia wiotkie mięśni, szczególnie stosowanie galwanizacji jako zabieg przygotowawczy do elektrostymulacji kości
6. Utrudnione zrosty k.
7. Zaburzenia krążenia obwodowego.
Przeciwskazania:
1. Obecność każdego rodzaju ciał obcych
2. Zaburzenia czucia powierzchownego
3. Choroby skóry
4. Przerwanie ciągłości skóry
5. Gorączka
Prąd elektryczny wykorzystuje się do kąpieli elektryczno wodnych. Są one częściowe i całkowite. W kąpieli czterokomorowej w połowie zabiegu można zmienić polaryzacje. Temperatura wody w tych kąpielach wynosi 38 stopni. Woda może być mineralna.
Wskazania do kąpieli całkowitych: zespołu bólowe w przebiegu choroby zwyrodnieniow-wytwórcze wszystkich stawów i kręgosłupa, dyskopatia, niedowlady, zaburzenia czucia powierzchownego, zaburzenia krażenia obwodowego.
JONOFOREZA:
Jest metoda polegająca na wprowadzaniu jonów leków siłami pola elektrycznego do tkanek ustroju ludzkiego.
Metodę opracował francus Lebic. Wprowadzał arszemik do tkanek świnki morskich.
Zabieg opiera się na tym że związki chemiczne w wodzie samoistnie rozpadają się na jony. Tak dzieje się z solami, kwasami i zasadami.
Do jonoforezy używa się roztworów 3% bo jest najlepsza dysocjacja.
Skóra ma swoją pojemność - może przyjąć określoną ilość jonów i dlatego do zabiegów używa się roztworów niskoprocentowych.
Dysocjacja-rozpad związku na jony w danym środowisku
Podkład nasyca się roztworem wodnym leku. Warto używać podkładu bezpośredniego ( z lekiem ) i pośredniego.
Skóra do zabiegu nie spocona umyta, czysta, nie nasmarowana przed zabiegiem niczym.
Prawo Faradaya - sprawdzić.
Czas zabiegu zależy od lepkości leku i wielkości cząsteczek, pojemności skóry oraz obecność jonów konkurencyjnych ( np. podkład był używany do wprowadzenia innego leku, czy się z tykal z innymi substancjami ).
Podkłady do zabiegu zmoczony ciepłą wodą, która daje przyjemne odczucia pacjenta i zapewnia dobrą dysocjacje leku.
Jony leku są odkładane na granicy naskórka i skóry właściwej - a z tamtąd w głąb tkanek.
Sól sodowa Dicklofenacku i sól sodowa Penicyliny - wprowadzone ostatnio na rynek. Leki wprowadzamy spod bieguna ujemnego.
Pierwszy zabieg wykonujemy jako test: dawka 0,1 mg. cm2, czas 5 minut i sprawdzamy reakcje czy jest prawidłowa ( zaczerwienienie ). Na każdy lek może być uczulenie.
Leki rozcieńczamy ( jesli musimy ) za pomocą wody destylowanej. Zwykle 1ml-2ml leku + 10 ml wody destylowanej.
Jonoforezy w obrębie głowy z CaCL2 w chorobach krtani, zaś przy kataże na czubek nosa.
Przy zapaleniach ucha wew.
PRĄDY IMPULSOWE MAŁEJ CZĘŚTOTLIWOŚCI:
Zakres 1-200 Hz ( najbardziej leczy 100 Hz ).
Prądy powstałe z przerywania prądu stałego oraz prądy pochodne prądów zmiennych sinusoidalnych.
Prądy te mogą mieć zachowane wychylenia tylko dodatnie lub tylko ujemne. Mogą mieć wychylenia oba wychylenia które mogą mieć taką samą wartość lub różną. Nawet kształt wychyleń dodatnich i ujemnych może być rożny, podobnie jest z natężeniem.
Prądy jednobiegunowe - moją tylko wychylenie dodatnie
Prady dwubiegunowe - mają wychylenie ujemne i dodatnie