��TEMAT : POMIAR REZYSTANCJI METOD
TECHNICZN
Cel 
wiczenia - poznanie metody technicznej pomiaru rezystancji w obwodzie pr
du staB
ego, - poznanie zasad doboru odpowiedniego ukB
adu pomiarowego w zale|
no[
ci od warto[
ci rezystancji mierzonej, - umiej
tno[

obliczenia ( lub oszacowania ) bB

du metody pomiarowej. Wprowadzenie Najbardziej rozpowszechnion
metod
pomiaru rezystancji jest metoda po[
rednia za pomoc
amperomierza i woltomierza. Spos�b pomiaru wynika wprost z prawa Ohma. S
stosowane dwa ukB
ady pomiarowe: a) do pomiaru maB
ych rezystancji ukB
ad z poprawnie mierzonym napi
ciem I A Ix Iv U UA V Rx b) do pomiaru du|
ych rezystancji ukB
ad z poprawnie mierzonym pr
dem I A UA RX V U URX Warto[

mierzonej rezystancji zostaje obliczona ze wskazaD
woltomierza i amperomierza. Pomiar jest obarczony bB

dem. Jest to tzw. bB

d metody pomiaru. Nie zale|
y on od dokB
adno[
ci u|
ytych przyrz
d�w, a tylko od konfiguracji obwodu. Warto[

bB

du mo|
na obliczy
w procentach. Dla ukB
adu do pomiaru maB
ych rezystancji (ukB
ad a) bB

d mo|
na wyliczy
ze wzoru: 1 d� =� -� ��100% RV 1+� R' Xsr gdzie: d�  bB

d RV  rezystancja wewn
trzna woltomierza R Xsr  rezystancja zmierzona Ze wzoru wynika, |
e bB

d spowodowany niedokB
adno[
ci
metody pomiarowej jest mniejszy, gdy zastosujemy woltomierz o du|
ej rezystancji wewn
trznej. Dla ukB
adu pomiaru du|
ych rezystancji (ukB
ad b) bB

d mo|
na wyliczy
ze wzoru: RA d� =� ��100% R' Xsr gdzie: d�  bB

d RA  rezystancja wewn
trzna amperomierza R Xsr  rezystancja zmierzona Ze wzoru wynika, |
e bB

d spowodowany niedokB
adno[
ci
metody pomiarowej jest mniejszy, gdy rezystancja wewn
trzna amperomierza jest mniejsza. Cz
sto w praktyce nale|
y szybko zdecydowa
si
na wyb�r jednego z ukB
ad�w przedstawionych powy|
ej. Je|
eli znana jest rezystancja wewn
trzna woltomierza RV i amperomierza RA to mo|
na obliczy
RA �� RV . Otrzyman
warto[

por�wnujemy z rezystancj
mierzon
RX Dla RX <� RA �� RV nale|
y stosowa
ukB
ad do pomiaru maB
ych rezystancji z poprawnie mierzonym napi
ciem Dla RX >� RA �� RV nale|
y stosowa
ukB
ad do pomiaru du|
ych rezystancji z poprawnie mierzonym pr
dem Dla RX =� RA �� RV oba ukB
ady s
r�wnowa|
ne Zadania pomiarowe 1. PoB

czy
ukB
ad pomiarowy wg rys.1. 2. Zmieniaj
c warto[

napi
cia zasilaj
cego wykona
pomiary pr
du i napi
cia dla dw�ch warto[
ci rezystancji RX dobranych nast
puj
co: a/ RX <� RARV b/ RX > RARV 3. Wyniki pomiar�w zapisa
w tabeli nr 1. 4. PoB

czy
ukB
ad pomiarowy wg rys.2. 5. Powt�rzy
pomiary jak w punkcie 2 (a i b) dla tych samych warto[
ci rezystancji RX. 6. Wyniki pomiar�w zapisa
w tabeli nr 2. UWAGA - �� nale|
y tak dobra
zakresy pomiarowe miernik�w, aby wychylenie wskaz�wki byB
o jak najbli|
sze wychyleniu maksymalnemu, �� pomiary wykonywa
przy takich warto[
ciach napi

i pr
d�w, aby nie byB
o konieczne zmienianie zakres�w pomiarowych miernik�w, ( poniewa|
zmiana zakresu powoduje jednocze[
nie zmian
rezystancji wewn
trznej miernika), �� zwr�ci
uwag
, aby nie przekroczy
dopuszczalnej warto[
ci pr
du rezystora dekadowego ( podanej na jego obudowie ). Schematy ukB
ad�w pomiarowych A + Zasilacz RX V DC _ _ Rys.1. Schemat ukB
adu pomiarowego do pomiaru rezystancji metod
techniczn
 ukB
ad z poprawnie mierzonym napi
ciem. A + zasilacz DC V RX _ Rys.2. Schemat ukB
adu pomiarowego do pomiaru rezystancji metod
techniczn
 ukB
ad z poprawnie mierzonym pr
dem.  Tabele pomiarowe tabela nr 1 (z poprawnie mierzonym napi
ciem) RA =..... RV =..... RA =..... RV =..... RARV =..... RX <� RARV RARV =..... RX > RARV u V I mA RX W� R XZ
R W� d�Ru =...... %� d�Ru =...... %� tabela nr 2 (z poprawnie mierzonym pr
dem) RA =..... RV =..... RA =..... RV =..... RARV =..... RX <� RARV RARV =..... RX > RARV u V I mA RX W� R XZ
R W� d�Ri =...... %� d�Ri =...... %� Opracowanie wynik�w - wyja[
ni
przyczyny r�|
nic pomi
dzy warto[
ci
rezystancji RX nastawion
na rezystorze dekadowym a warto[
ci
obliczon
RX , - por�wna
ze sob
obliczone warto[
ci bB

d�w wzgl
dnych pomiaru i na tej podstawie sformuB
owa
zasady wyboru ukB
adu pomiarowego w zale|
no[
ci od warto[
ci rezystancji mierzonej. Oznaczenia U - pomiar napi
cia [V] I - pomiar pr
du [mA] # - wszystkie pomiary wykonywa
w taki sam spos�b, jak w poprzednich 
wiczeniach ( staB
a podziaB
ki X wychylenie wskaz�wki [dz] ) RA - rezystancja amperomierza [W�] RV - rezystancja woltomierza [W�] RX - warto[

rezystancji mierzonej nastawiona na rezystorze dekadowym [W�] RX - warto[

rezystancji mierzonej obliczona na podstawie pomiar�w z prawa Ohma [W�] R - warto[

[
rednia rezystancji mierzonej [W�] XZ
R d�Ru - bB

d wzgl
dny pomiaru rezystancji metod
techniczn
w ukB
adzie z poprawnie mierzonym napi
ciem [%�] d�Ri - bB

d wzgl
dny pomiaru rezystancji metod
techniczn
w ukB
adzie z poprawnie mierzonym pr
dem [%�] 1 RA d�Ru = - 100 [%�] d�Ri = 100 [%�] RV �� RX Z
R 1+� �� RX Z
R Przychodz
c na zaj
cia uczeD
powinien: 1. zna
schematy 2. rozumie
dziaB
anie ukB
ad�w 3. rozumie
r�|
nic
mi
dzy bB

dem wynikaj
cym z klasy dokB
adno[
ci, a bB

dem wynikaj
cym z wyboru metody pomiarowej 4. zna
wzory i umie
je zinterpretowa
5. zna
i rozumie
kryterium wyboru metody pomiarowej