plik


ÿþDr in|. Iwona Zcibisz W-d 1 Prawo -Ustawa z dnia 21 grudnia 2000 o jako[ci handlowej artykuBów rolno-spo|ywczych Inspekcja Jak. Han. Art. Rol-Spo| (IJHARS) -Ustawa z dnia 24 paz 2008 o zmianie ustawy o jako[ci handlowej art. rolno-spo|. IJHARS w przypadku stwierdzonych nieprawidBowo[ci upowa|niony jest do -zakazania wprowadzenia do obrotu artykuBu niespeBniajcego wymagaD, -nakazania poddanie artykuBu okre[lonym zabiegom -nakazania przeklasyfikowania artykuBu rolno-spo|ywczego do ni|szej klasy -nakazania zniszczenie artykuBu na koszt jego posiadacza -nakBadania kary pieni|n za wprowadzanie do obrotu produktów o jako[ci handlowej niezgodnej z wymaganiami lub deklaracj producenta -nakBadania kary pieni|n za utrudnianie lub uniemo|liwianie przeprowadzanie kontroli Przez kogo jeste[my kontrolowani -IJHARS -Badawcze jednostki naukowe -PIS -Klienci -Dyskonty -Konkurencja Jakie s kary za faBszowanie |ywno[ci lub uniemo|liwienie przeprowadzenie kontroli? Dawniej& -kodeks króla Hammurabiego  topnienie  za faBszowanie piwa - czym uczyniBe[, to ci odetniemy -rok 1266  prgierz, chBosta  faBszowanie chleba -rok 1456  palono |ywcem za faBszowanie wina Ustawa z dnia 24 paz 2008 o zmianie ustawy o jako[ci handlowej artykuBów rolno- spo|ywczych Art. 40a 1 Kto uniemo|liwia przeprowadzenie kontroli podlega karze pieni|nej w wysoko[ci do dwudziestokrotnego przecitnego wynagrodzenia 3 203 zB x 20= 64 060 zB Wyrok WSA (Wojewódzki Sd Administracyjny) w Warszawie 5 000 zB za utrudnianie przeprowadzenia urzdowej kontroli Prezes Zarzdu SpóBki: -byB nieobecny mimo poinformowania go o kontroli -nie upowa|niB te| nikogo do reprezentowania spóBki -zakazaB pracownikom podpisywania jakichkolwiek dokumentów -odmówiB pozwolenia na pobranie do badaD laboratoryjnych próbek ART. 40 a 3 Kto wprowadza do obrotu artykuBu niezgodnie z deklaracj na opakowaniu podlega karze pieni|nej do piciokrotnej warto[ci korzy[ci majtkowej uzyskanej przez wprowadzanie tych artykuBów do obrotu Wyrok WSA -umieszenie na opakowaniu makaronu sformuBowania  ze [wie|ych jaj , podczas, gdy do produkcji u|yto masy jajowej pasteryzowanej chBodzonej -zamieszczenia wykazu skBadników niezgodnego ze stanem faktycznym np. brak wykazania masy jajowej- skBadnik alergenny Art. 40a 4 Kto wprowadza do obrotu artykuBu zafaBszowane, podlega karze pieni|nej w wysoko[ci nie wy|szej ni| 10% przychodu osignitego w roku Produkt zafaBszowany Produkt w którym zostaBy wprowadzone zmiany w celu ukrycia wad lub niepo|danych wBa[ciwo[ci Dodatek preparatów skrobiowych do koncentratu pomidorowego Dodatek |óBcieni pomaraDczowej i czerwieni koszenilowej w kieBbasach Produkt zafaBszowany W oznakowaniu podano nazw niezgodn z przepisami lub niezgodn z prawd Nazwanie produktu  pasztet z kaczki podczas, gry do produkcji wykorzystano surowce z innych gatunków zwierzt Nazwanie produktu  winem , a nie napojem winopodobnym Produkt zafaBszowany Produkt, w którym niezgodnie z prawda podano jego skBad, pochodzenie, dat produkcji, zawarto[ netto lub klasy jako[ci handlowej BBdna klasyfikacja jaj (wedBug masy) Data minimalnej trwaBo[ci jaj dBu|sza ni| 28 dni od momentu zniesienia Makaron  100% pszenicy durum dodatek pszenicy zwyczajnej Wyrok Sdu Okrgowego w Bielsko BiaBej -100% kawy -dodatek sacharozy -Sd nakazaB przeprosiny w gazecie klientów Wyrok WSA 20 380 zB za wprowadzanie do obrotu zafaBszowanego  masBa extra ZafaBszowanie  wy|sza zawarto[ wody oraz ni|sza zawarto[ tBuszczu a tak|e obecno[ steroli pochodzenia ro[linnego Wymagania  masBo to produkt zawierajcy nie mniej ni| 80% i nie wicej ni| 90% tBuszczu mlecznego, a nie wicej ni| 16% wody Wyrok Sdu Okrgowego w Zielonej Górze Przez dwa lata faBszowaBy parówki i pieczenie cielce, które wbrew nazwie i opisom na etykietach, nie zawieraBy misa cielcego (warto[ wprowadzonego na rynek towaru wynosiBa 1,4 mln zB) Dyrektorka zakBadu skazana na rok wizienia w zawieszeniu na trzy lata i grzywne w wysoko[ci 200 tys zB Technolog skazana rok pozbawienia wolno[ci Czy kontrolowana przedsibiorca jest informowany o kontroli? Obowizek wcze[niejszego ustalania z kontrolowanym terminu kontroli, o którym mowa w art. 79 ust. 1 ustawy o swobodzie dziaBalno[ci gospodarczej nie dotyczy kontroli |ywno[ci i pasz na podstawie przepisów rozporzdzenia (WE) nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnie 2004 w sprawie kontroli urzdowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodno[ci z prawem paszowym i |ywno[ciowym oraz reguBami dotyczcymi zdrowia zwierzt i dobrostanu zwierzt Zgodnie z art. 3 ust. 2 rozporzdzenia (WE) nr 882/2004, kontrole urzdowe przeprowadzane s bez wcze[niejszego uprzedzenia, z wyjtkiem takich przypadków jak audyt, w których jest konieczne uprzednie zawiadomienie podmiotu prowadzcego przedsibiorstwo paszowe lub |ywno[ciowe Czy udowodnione faBszerstwo zostanie upublicznione? IJHARS ma obowizek podawania do publicznej wiadomo[ci danych na temat przedsibiorców, którzy faBszuj |ywno[ Prawo -Dyrektywa 2005/29/WE Parlamentu Europejskiego z dnia 11 maja 2005 dotyczca nieuczciwych praktyk handlowych stosowanych przez przedsibiorstwa wobec klienta na rynku wewntrznym -Polska  Ustawa z dnia 23 sierpnia 2007 o przeciwdziaBaniu nieuczciwym praktykom rynkowym Praktyki rynkowe (handlowe) DziaBanie przedsibiorcy (sposób postpowania, o[wiadczenia, informacj handlow w szczególno[ci reklam) bezpo[rednio zwizane z promocj lub nabyciem produktu przez konsumenta Dyrektywa 2005/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 maja 2005 Nieuczciwe praktyki handlowe -s zabronione -w sposób istotny znieksztaBcaj zachowanie gospodarcze przecitnego konsumenta Rodzaje praktyk -wprowadzanie w bBd -wprowadzanie w bBd przez zaniechanie praktyka agresywna Praktyki handlowe wprowadzajce w bBd -opieraj si na podaniu faBszywych informacji Nazwanie lodów  o smaku waniliowo- czekoladowym z sosem ajerkoniakowym a w produkcie nie byBo skBadnika alkoholowego -wprowadza lub mo|e wprowadzi w bBd przecitnego konsumenta (nawet je|eli podane informacje s zgodne z rzeczywisto[ci) i przez to powoduje lub mo|e spowodowa podjcie przez konsumenta decyzji, któr inaczej by nie podjB Sugerowanie, |e [rodek spo|ywczy posiada szczególne wBa[ciwo[ci, je|eli wszystkie podobne [rodki spo|ywcze posiadaj takie wBa[ciwo[ci -soku z BiaBych Winogron  zamieszczono tam informacje  bez dodatku cukru i sBodzików -warzywa mro|one  na patelnie  zamieszczono sformuBowanie  wyBcznie z naturalnych skBadników -oznakowaniu miodów podano informacj o systemie HACCP, którego stosowanie jest obowizkowe -oznakowanie soku z marchwi  nie zawiera cholesterolu -oznakowanie  bez dodatku oleju do przetworów mlecznych - 100% masBo Praktyki handlowe wprowadzajce w bBd (ustawa z dnia 23 sierpnia o przeciwdziaBaniu nieuczciwym praktykom rynkowym) -wprowadzenie produktu na rynek, którego wygld mo|e spowodowa mylenie produktów, znaków towarowych, nazw handlowych lub innych znaków rozpoznawczych przedsibiorstwa i jego konkurenta CAFE CLASSIC (z etykiet przedstawiajc wizerunek czerwonego naczynia do kawy) CAFE INSTANT(wizerunek czerwonego bdz |óBtego naczynia do kawy zanurzonego w ziarnach kawy) -posBugiwanie si certyfikatem, znakiem jako[ci nie majc do tego uprawnienia ®ðbio, eko, certyfikaty jako[ci -twierdzenie, |e produkt bdzie dostpny jedynie przez bardzo organiczny czas, je|eli jest to niezgodne z prawd, w celu nakBonienia konsumenta do natychmiastowego kupna -przedstawienie nierzetelnych informacji dotyczcych rodzaju i stopnia ryzyka, na jakie bdzie nara|ony klient gdy nie nabdzie produktu -prezentowanie produktu jako  gratis ,  darmowy ,  bezpBatny je|eli konsument musi ui[ci zapBat Praktyki handlowe wprowadzajce w bBd przez zaniechanie -pomijanie istotnych informacji potrzebnych przecitnemu konsumentowi do podjcia [wiadomej decyzji o zakupu *pominicie na etykiecie, |e produkt wyprodukowano z kukurydzy GMO *dodatek barwnika tartrazyny E 102 do lodów a nie podanie informacji |e mo|e on mie szkodliwy wpByw na aktywno[ i skupienie uwagi dzieci -zatajanie lub w sposób niejasny, niezrozumiaBy, dwuznaczny przekazywanie istotnych informacji o produkcje (np. prod. zaw. glut.) Agresywne praktyki handlowe -poprzez nkanie, przymus, nacisk w znaczny sposób ogranicza ona lub mo|e ograniczy swobod wyboru przecitnego konsumenta o zakupie produktu Przy ocenie okre[la si m.in. *czas, miejsce, rodzaj, czstotliwo[ *u|ycie grózb, obrazliwych sformuBowaD -wykorzystanie przez przedsibiorc nieszcz[cia lub konkretnych okoliczno[ciach, które ograniczaj zdolno[ konsumenta do oceny -skBadanie wizyt w miejscu zamieszkania konsumenta -uci|liwe nakBanianie do nabycia produktu przez telefon, faks, poczt elektroniczn -umieszczenie bezpo[redniego wezwania dzieci do nakBonienia rodziców do kupienia produktów -|danie zapBaty za produkt które zostaBy dostarczone przez przedsibiorc, ale nie zostaBy zamówione przez konsumenta Nieuczciwe praktyki handlowe Jako konsumenci mo|emy -wszcz postpowanie sdowe w odniesieniu do nieuczciwych praktyk handlowych -zaskar|y nieuczciwe praktyki handlowe przed organem administracyjnym wBa[ciwym do rozpatrywania skarg lub wszczynania wBa[ciwych postpowaD sdowych Jako pracownicy ZakBadów Produkcyjnych -musimy udowodni, |e praktyka rynkowa przez nas stosowana nie stanowi nieuczciwej zostanie to zarzucone Czy podawanie na opakowaniu produktu wBa[ciwo[ci zdrowotnych jest dozwolone? -Europejski Urzd ds. BezpieczeDstwa {ywno[ci (EFSA- Europen Food Safety Authority) wydawanie opinii i porad Negatywna opinia Europejski Urzd ds. BezpieczeDstwa {ywno[ci (EFSA0 -potwierdzenia wpBywu szczepów bakterii Lb rhamnosus IMC 501R oraz Lb paracasei IMC 502R spo|ywanych w postaci suplementu diety -wpByw na utrzymanie i popraw komfortu trawiennego u osób dorosBych (19 publikacjach naukowych, uznane za niewystarczajce do udowodnienia postulowanego zwizku przyczynowo-skutkowego) - gumy do |ucia/pastylki zawierajce ksynitol zmniejszaj ryzyko wystpienia próchnicy -jod przyczynia si do prawidBowego wzrostu dzieci Utrata dobrej reputacji przedsibiorstwa jest bardziej dotkliwa ni| kary pieni|ne. W-d 2 Unijny system Chronionych Nazw Pochodzenia, Chronicych OznaczeD Geograficznych i Gwarantowanych Tradycyjnych Specjalno[ci -Chroniona Nazwa Pochodzenia (bryndza podhalaDska, oscypek) -Chrionione Oznaczenie Geograficzne (miód wrzosowy z Borów Dolno[lskich, rogal [witomarciDski, wielkopolski ser sma|ony, andruty kaliskie) -Gwarantowana Tradycyjna Specjalno[ (staropolski miód pitny  póBtorak ,  dwójniak ,  trójniak ,  czwórniak , olej rydzowy) Inne przykBady -cydr normandzki (Fracja) -gorgonzola (WBochy) -szynka parmeDska (WBochy) W przypadku oznakowania zarejestrowanymi nazwami produktów, które nie speBniaj wymagaD specyfikacji grozi grzywn albo pozbawienia wolno[ci do lat 5. Co inspektorzy uwzgldniaj przy wymierzaniu kary -stopieD szkodliwo[ci czynu -stopieD zawinienia (zaniedbanie, niedopatrzenie lub wina umy[lna) -zakres naruszenia, czyli w jakim stopniu produkt zostaB zafaBszowany -dotychczasowa dziaBalno[ podmiotu na rynku -wielko[ obrotów zafaBszowanym towarem Dlaczego produkty s faBszowane?  Maksymalizacja zysków ze sprzeda|y Historia  Dawniej |ywno[ byBa bezpieczna i zdrowsza ni| obecnie? Dawniej& -dodawanie do wina stoBowego sBomy- nabieraBo zBotawego koloru -do szafranu dodawano wysuszone kwiaty aksamitki -ogrzewanie wina w oBowianym naczyniu- zwikszenie sBodyczy wina -do korniszonów dodawano zwizki miedzi -dodatek glikolu etylowego do wina- maskowanie zbytniej cierpko[ci i kwasowo[ci sBabych win Skandale 1981-  syndrom trujcego oleju - Hiszpania -objawy nietypowego zapalenia pBuc -zgon ponad 400 osób -zanieczyszczenie oleju anilin 1985- dodatek glikolu etylowego do wina 1986- wykorzystanie zepsutych jajek w produkcji makaronu 2002- antybiotyki w miodzie z Chin (Ukraina) -chloramfenikol stosowany do leczenia pszczóB 2003-faBszowanie wina -dodatek wody, cukru, alkoholu, barwnika 2006- dodatek ry|u GMO (Europa) Miso i produkty misne FaBszowanie pochodzenia misa -niedeklarowany dodatek do misa wieprzowego misa z antylopy lub kangura -niedeklarowany dodatek misa z kurczaka do kieBbas wieprzowych -niedeklarowany dodatek podrobów -niedeklarowany dodatek do wyrobów z dziczyzny wieprzowiny FaBszowanie pochodzenia geograficznego misa -z uwagi na BSE i ptasi gryp FaBszowanie produktów misnych przez dodatek wody i tBuszczu -dodatek kara genu, skrobi modyfikowanej, bBonnika, polifosforanów, gumy guar Dodawanie ni|szej jako[ci misa -wykorzystanie misa uzyskanego z mechanicznego odmi[niania ko[ci (tzw. MOM), aby podwy|szy zawarto[ biaBka dodawany jest preparat biaBka sojowego -dodatek do wdlin emulsji ze skór zwierzcych Raktomapina w misie -raktomapina jako hormon wzrostu jest stosowana w hodowli Zwin i bydBa w 26 paDstwacg (USA, Kanadzie, Australii, Nowej Zelandii, Brazylii, Meksyku, Peru i RPA) -raktomapin podaje si zdrowym zwierztom w celu stymulacji, przyspieszenia wzrostu ich masy mi[niowej i tBuszczowej -w UE stosowanie raktomapiny w celu stymulacji wzrostu zakazane jest od 1996 roku Jaja -zafaBszowana klasyfikacja wagowa -bBdna informacja o metodzie chowu kur (0-ekologiczny, 1-na wolnym wybiegu, 2-[cióBkowy, 3-klatkowy) Mleko -rozcieDczanie mleka wod -mieszanie mleka pochodzcego od ró|nych gatunków -dodatek rekonstruowanego mleka -niedeklarowane utrwalanie cieplne Przetwory mleczne -dodatek protein sojowych- polepszenie struktury serów mikkich -dodatek proszku otrzymanego z ma[lanki lub serwatki do mleka w proszku -dodatek do mleka w proszku tBuszczu zwierzcego lub ro[linnego MasBo -dodatek oleju ro[linnego lub dodatek tBuszczów zwierzcych np. Boju woBowego Zwie|e warzywa i owoce -bBdna informacja gatunkowa (korzeD pasternaku a korzenia pietruszki) i odmianowa -brak informacji |e poddano |ywno[ci irradiacji -produkcja ekologiczna Miód -faBszowanym na etapie dokarmiania pszczóB sacharoz -dodatek do miody syropów -deklarowanie nieprawdziwego pochodzenia surowcowego -zafaBszowanie miodu melas i surogatem Ryby -faBszowanie misa Bososia znacznie taDszym misem pstrga tczowego -faBszowanie masy ryb o tzw. glazur -faBszowanie pochodzenia ryb (hodowla a ryby z odBowu) Koniak, Whisky, Rum, Wódki -mieszania drogich gatunków z napojami taDszymi, mniej znanych marek -koniaki s faBszowane dodatkiem ekstraktów dbowych i waniliowych oraz karmelu -wódki otrzymywane z spirytusu syntetycznego Wino -zafaBszowanie przez dosBadzanie, dokwaszanie, alkoholizacj, dodatek glicerolu, glikolu oraz substancji barwicych i smakowych -nieprawdziwa deklaracja regionu pochodzenia -dodatek ekstraktów owoców bogatych w antocyjany -dodatku Lactobacillus aby przyspieszy dojrzewanie win (kwas jabBkowy- kwas mlekowy) Oleje -zafaBszowanie olejów tBoczonych na zimno olejami rafinowanymi -zafaBszowania oliwy z oliwek taDszymi olejami ro[linnymi (sojowym, sBonecznikowym) -faBszowanie oliwy tBoczonych na zimno oliw otrzyman z wytBoków (pomace) -zafaBszowania oleju palmowego smalcem wieprzowym -dodatek do oliwy chlorofilu -rekonstrukcja oleju palmowego przez zmieszanie stearyny palmowej z olein palmow -mieszanie oleju rzepakowego niskoerukowego z wysokoerukowym Koncentraty -gluten pszeniczny i kukurydziany oraz biaBkowe koncentraty ry|owe faBszowane dodatkiem melaminy i kwasy cyjanurowego Zbo|a, ry| -dodatek do ry|u drogich marek ry|u  Basmati ry|u ni|szej jako[ci -mieszanie pszenicy mikkiej z pszenic tward -dodatek zbó| GMO Mka -mieszanie mki ry|owej z mk pszenn -mieszanie mki z ciecierzycy z mk pszenn Pieczywo -produkcja  ciemnego pieczywa poprzez dodatek do mki karmelu amoniakalnego -produkcja  ciemnego pieczywa poprzez dodatek do mki koncentratu sBodowego -brak deklaracji na opakowaniu o wykorzystaniu  polepszacza -brak deklaracji, |e w pieczywie wykorzystano substancje alergenne (gluten, mczka sojowa, preparat enzymatyczny z no[nikiem- pszenic) Kawa -faBszowana produktami zbo|owymi (kukurydza, cykoria) -zamiana cz[ciowa lub caBkowita Coffea arabica L. na Coffea canephora varietes rob usta -faBszowane dodatkiem cukru Kawa Kopi Luwak -kawa ta pozyskiwana jest w Indonezji oraz w krajach afrykaDskich Etiopii i Maroku przy wspóBudziale cywety palmowej, drapie|nika z rodziny Baszowatych Herbata -faBszowanie herbaty pochodzcych jedynie z mBodych li[ci podczas gdy w rzeczywisto[ci powstaBa li[ci pochodzcych z dolnej cz[ci Bodygi a nawet z Bodyg -faBszowanie pochodzenia herbaty (wy|ej cenione s te pochodzce z Indii, Sri Lanki) Ocet oraz ocet winny -produkcja octu poprzez rozcieDczenie synstetycznego kwasu octowego -ocet winny Aceto Balsamico Tradizionale di Modena, ocet balsamiczny produkowany przy pomocy specyficznego szczepu grzybów Zygosaccharomyces Przyprawy i zioBa -zafaBszowania obcym materiaBem albo inn cz[ci ro[liny -faBszowanie cynamonu cejloDskiego cynamonem caissa -wysoka wilgotno[ przypraw i zióB suszonych Pieprz -zafaBszowania pieprzu dodatkiem pestek z papaja lub nasion jaBowca Mak -faBszowanie nasion maku nasionami Amarantusa Chilli -zafaBszowanie proszku z chilli proszkiem otrzymanym z buraka wikBowego Szafran -zafaBszowanie miejsca pochodzenia- szafran  Mancha -zwikszenie masy szafranu poprzez dodatek zanurzenie w roztworze glukozy, syropów, skrobi Czekolada -dodatek wikszej ilo[ci ni| 5% tBuszczów ro[linnych (ekwiwalenty masBa kakaowego) W-d 3 Analitycy«ð FaBszerze Techniki analityczne«ð Inteligentny sposób faBszowania FaBszowanie  nektar wi[niowy -dodanie wody, cukrów i kwasu cytrynowego Analiza Produkt faBszowany  kwasy cytrynowy stanowiB prawie 50% wszystkich kwasów Produkt autentyczny  kwas cytrynowy stanowi mniej ni| 5% wszystkich kwasów -dodanie wody, cukrów i kwasu jabBkowego Analiza Produkt faBszowany- kwas jabBkowy wystepowaB w formie L i D (syntetyczny kwas jabBkowy byB racematem równych ilo[ci kwasu D i L-jabBkowego Produkt Autentyczny-kwas jabBkowy wystpowaB jedynie w formie L -dodanie wody, cukrów i kwasu L-jabBkowego Analiza Produkt faBszowany- zawieraB kwas fumarowy (po[redniego produktu syntezy chemicznej kwasu L-jabBkowego Produkt autentyczny- kwas fumarowy w ilo[ci jedynie do 5 mg/l (zBa higienia do 10mg/l) -dodanie wody, cukrów i kwasy L-jabBkowego (oczyszczonego) Analiza Metody izotopowe- odró|nienie syntetycznego kwasu jabBkowego od autentycznego (produkowanego z glukozy podczas cyklu biologicznego w ro[linie Inteligentny sposób faBszowania Autentyczny sok pomaraDczowy stosunek potasu do magnezu 1:14 do 1:21 ZafaBszowany sok pomaraDczowy stosunek potasu do magnezu powy|ej 22- aby ukry rozcieDczenie dodawano cytrynianu potasu (dodawano cytrynian potasy i siarczan magnezu aby stosunek K do Mg zaczB by typowy dla soków pomaraDczowych) Autentyczne masBo- nie wykrywane s fitosterole ZafaBszowane masBo- wykrywano obecno[ bð-sitosterolu pochodzcego z olejów ro[linnych (dodatek tBuszczów ro[linnych wolnych od fitosteroli, usunitych na drodze destylacji pró|niowej) Autentyczny sok jabBkowy stosunek fruktozy do glukozy- 2:1 ZafaBszowany sok jabBkowy- dodatek cukru inwertowanego z buraków, gdzie stosunek fruktozy do glukozy 1:1 (dodatek hydrolizatów inuliny i skrobi pochodzcej z cykorii w których stosunek fruktozy do glukozy- od 4:1 do 10:1) Techniki analityczne -podstawowe metody analityczne -chromatograficzne -spektralne -izotopowe -immunologiczne -biologii molekularnej Podstawowe metody analityczne opieraj si na -okre[leniu stosunków ilo[ciowych ró|nych substancji znajdujcych si w |ywno[ci -oznaczenia zawarto[ci skBadnika znajdujcego si w zafaBszowanej |ywno[ci (odpowiedniego markera) -okre[leniu wBa[ciwo[ci fizycznych |ywno[ci i porównaniu ich z warto[ciami odniesienia Oznaczenie zawarto[ci wBókna surowego -wykrywanie zafaBszowania herbaty -herbata z li[ci pochodzcych z dolnej cz[ci Bodyg zawieraj okoBo 16,5% s.s. -herbata otrzymana z  mBodych li[ci zawiera wBókna surowego poni|ej 12,7% s.s. Oznaczenie kwasowo[ci potencjalnej oraz pH mleka -wykrywanie zafaBszowania mleka owczego mlekiem krowim -jedynie orientacyjny wskaznik -wpByw czynników genetycznych, [rodowiskowych oraz fizjologicznych na skBad chemiczny mleka Liczba for molowa -odzwierciedla ilo[ wolnych aminokwasów w soku -oznaczenie polega na doprowadzeniu soku do pH 8, dodaniu formaldehydu i ponownym doprowadzeniu roztworu do pH 8 za pomoc o,1 NaOH ZafaBszowanie- dodatek cytrynianu dwuamonowego, proliny, kwasu glutaminowego, kwasu asparaginowego, zestawów aminokwasów Aktywno[ polifenylooksydazy (oksydazy katecholowej) -wykrywanie zafaBszowania pszenicy durum dodatek pszenicy zwyczajnej -pszenica zwyczajna charakteryzuje si wysok aktywno[ci oksydazy a pszenica durum nisk Rozpuszczalno[ -wykrywanie zafaBszowania cynamonu cejloDskiego cynamonem caissa -cynamon caissa ma wy|sz zawarto[ rozpuszczalnych w wodzie [luzów ni| prawdziwy cynamon Zawarto[ produktów reakcji Maillarda -wykrywanie zafaBszowanie miodów  miodem sztucznych -wykrywanie niedeklarowanego utrwalania cieplnego (mleko, soki  jednodniowe ) -produkty utrwalane wysokimi metodami nietermicznymi (HHP) Oznaczenie zawarto[ci alkoholu -rozró|nienie midzy octem fermentacyjnym a  octem otrzymanym z esencji octowej Autentyczny- zawiera alkohol ZafaBszowany- nie zawiera alkoholu Pomiar temperatury zamarzania -dodatek 1% wody podwy|sza temp zamarzania o 0,006°ðC -mleko zafaBszowany przez dodatek wody- temp zamarzania wy|sza ni| -0,512°ðC Metody mikroskopowe -wykrywanie pochodzenia surowcowego w miodach na podstawie analizy pyBku -ziarna pyBku kwiatów przenoszone s przez pszczoBy -ziarnka pyBku poszczególnych ro[lin ró|ni si od siebie (wielko[ci, ksztaBtem) co pozwala na identyfikacj surowca z jakiego otrzymano miód Metody mikroskopowe -wykrywanie dodatków niekawowych (zbo|a, cykoria) w kawie na podstawie ró|nicy w morfologii komórek W-d 4 Techniki analityczne -podstawowe metody analityczne -chromatograficzne -spektralne -izotopowe -immunologiczne -biologii molekularnej -Chromatografia cieczowa  70-80% wszystkich zwizków -Chromatografia gazowa  20-30% wszystkich zwizków Chromatografia -technik rozdzielania mieszanin substancji w ukBadzie dwufazowym Faza stacjonarna --- faza ruchoma Ojcem chromatografii  Tsweet 1903 -nastpuje wielokrotna sorpcja i desorpcja substancji z fazy ruchomej i odwrotnie -w zale|no[ci od siBy oddziaBywaD z ka|d z faz skBadniki mieszaniny szybciej lub wolniej przemieszczaj si Chromatograficzny rozdziaB skBadników mieszaniny nastpuje wskutek ró|nicy ich wspóBczynnikach podziaBu (K) pomidzy faz ruchom a stacjonarn K=Cs/Cm Cs-st|enie skBadnika w fazie stacjonarnej Cm- st|enie skBadnika w fazie ruchomej SkBadniki wykazujce wiksze powinowactwo do fazy stacjonarnej (wiksze K) poruszaj si wolniej ni| skBadniki które maj wiksze powinowactwo do fazy ruchomej Czas retencji -czas, w którym substancja przechodzi przez kolumn Chromatografia a badanie autentyczno[ci: cukry, kwasy tBuszczowe, kwasy organiczne, barwniki, aminokwasy, konserwanty, antocyjany, sterole, substancje aromatyczne, tokoferole, polifenole -dodanie oleju palmowego do tBuszczu mlecznego powoduje pojawienie si tokotrienoli Wykrywanie zafaBszowania kawy kukurydz poprzez oznaczenie zawarto[ci gð-tokoferolu Tokoferole w olejach -olej sojowy jest bogaty w dð-tokoferol -olej rzepakowy  proporcja að do dð-tokoferoli wynosi ok. 200 a dla oleju baweBnianego, z orzeszków ziemnych oraz kukurydzianego wynosi ok. 1 Aminokwasy -wysoka zawarto[ proliny w soku winogronowym (5 mmol/L) -niska zawarto[ proliny w sokach z porzeczek, je|yn, malin, truskawek oraz jagód (0,4 mmol/L) BiaBka serwatkowe mleka -mleko krowie  obecno[ bð-laktoglobuliny *wykrycie 1% dodatku mleka krowiego do mleka kobiecego *wykrycie 3% dodatku mleka krowiego do mleka kobylego 2-furaldehyd -zwizek charakterystyczny dla win dojrzewajcych w beczkach dbowych Zwizki polifenolowe -sok grejpfrutowy  naringina -miód cytrusowy  zawiera hesperetin, powstaBa podczas hydrolizy hesperidiny -glikozyd floretyny (faBszowanie d|emu gruszkowego dodatkiem jabBka) Kumaryna -cynamon cejloDski  zawarto[ kumaryny wynosi ok. 7mg/100g -cynamon chiDski (caissa)  zawarto[ kumaryny wynosi ok. 87mg/100g Zawarto[ barwników w produktach -dodatek kurkumy do makaronów w celu wzmocnienia barwy jest zabronione (0,1% dodatek powoduje jedynie zmiany barwy) -dopuszczalny jest dodatek kurkumy do makaronu jako przyprawy Barwniki niedozwolone  Sudan -zafaBszowanie suszonej papryki, przyprawy curry oraz kurkumy suszonej dodatkiem barwników przemysBowych Sudan -wykrywanie ich obecno[ci metod chromatograficzn W-d 5 Cukry -kawa  arabinoza, galaktoza, mannoza oraz niewielka zawarto[ glukozy i fruktozy (0-0,5%) -zawarto[ fruktozy >0,8% oraz zawarto[ glukozy >1,8% [wiadczy mo|e o dodatku jczmienia, cykorii lub syropu glukozowego Sorbitol -sorbitol  faBszowanie win gronowych dodatkiem wina jabBkowego -sorbitol jest syntezowany przez Borytis cinerea  drobnoustroje biorce udziaB w produkcji tokajów Miody- zwizki lotne -miód lawendowy  brak n-nonanalu oraz 3-metylobutanalu -miód rozmarynowy  zawiera tetradekametyloheksasiloksan Zwizki aromatyczne -obecno[ n-nonanalu, n-decanalu i n-dodecanalu w pieprzu [wiadczy o zafaBszowaniu nasionami papaya Kwasy organiczne -kwas szikimowy (mango i agrest posiadaj du|o, jabBko i pomaraDcza bardzo maBo) -kwas winowy w soku winogronowym 0,4-0,8g/100 ml Zawarto[ kwasu kaprynowego -tBuszcz mleka owczego  zawarto[ kwasu kaprynowego 5,8-9% -tBuszcz mleka krowiego  zawarto[ kwasu kaprynowego 1,9-3,7% Kwasy tBuszczowe -wykrywanie misa wieprzowego w wyrobach z woBowiny i baraniny na poziome <1% -miso wieprzowe  kwas 11,14-eikosadienowy ZafaBszowanie mleka tBuszczem ro[linnym  oznaczenie kwasów tBuszczowych -kwas masBowy  nie mniej ni| 3,4% -kwas mirystynowy  nie mniej ni| 11% -kwas linolowy  nie wicej ni| 1,9% Kwasy tBuszczowe -masBo kakaowe *kwas stearynowy 34% *kwas palmitynowy 26% -zamienniki tBuszczu kakaowego *kwas stearynowy/kwas palmitynowy <1 Metody izotopowe Technika pozwala na rozpoznanie: -soku odtwarzanego z koncentratu -rejonu pochodzenia oraz roku produkcji win -produktu z dodatkiem cukru -produktów z upraw ekologicznych Metody izotopowe -Materia zbudowana jest z pierwiastków, które maj ró|ne stabilne odmiany izotopowe -UdziaB poszczególnych izotopów (13C/12C, 18C/16C, 2H/1H) oznacza si przy zastosowania izotopowej spektrometrii masowej -UdziaB izotopów porównuje si ze standardami  woda morska dla tlenu i wodoru oraz belemnit (wglan wapnia z okrgu Pee Dee w Stanie PoBudniowa Karolina w USA) dla wgla Metody izotopowe (dosBadzanie produktów) Stosunek izotopów wgla, wbudowanego w czsteczk cukru w procesie fotosyntezy, zale|y od typu metabolizmu ro[liny -C3  burak, winogrona, cytrusy, jabBka, ziemniaki, jagody -C4  trzcina cukrowa, kukurydza Metody izotopowe *Betalainy  burak a pitaja -13C betalain  17promila  pitaja (C4) -13C betalain  21promila  burak (C3) *Kofeina naturalna (z guarany, herbaty, kawy) a syntetyczna kofeina *ZafaBszowanie wody naturalnie gazowanej a saturacja CO2 *Sposób karmienia: mleko od krów |ywionych such pasz, kiszonk, woda *Dodatek wody wodocigowej: mleko [wie|e a rekonstruowane {ywno[ ekologiczna Ró|nice w skBadzie izotopów (15N)  Eko konwencjonalna Pomidor 8,1promila -0,1promila saBata 7,6promila 2,9promila Nawozy azotowe 0,01promila Obornik 10-20promila W-d 6 Matematyczno- statystyczna interpretacja wyników  metody chemometryczne -sposób analizowania danych otrzymanych metodami chemicznymi, fizycznymi czy innymi technikami analitycznymi Analiza skBadowych gBównych (Principal Component Analysis  PCA) Analiza czynnikowa dyskryminacyjna (Factorial disriminant analysis) Analiza gBównych skBadowych PCA -zmniejszenie liczby zmiennych -interpretacja relacji midzy skBadowymi -graficznej prezentacji konfiguracji porównywanych zmiennych -jest metod transformacji obserwowanych zmiennych pierwotnych w nowe nieobserwowane i nieskorelowane zmienne tzw. gBówne skBadowe, które bd miaBy mo|liw najwiksz wariancje -w efekcie powstaje tyle gBównych skBadowych, ile byBo pocztkowo zmiennych -w praktyce natomiast kilka pierwszych gBównych skBadowych zawiera zdecydowanie wikszo[ informacji Metody spektralne Spektroskopia w podczerwieni (IR) -niedestrukcyjna metoda analityczna -szybka metoda analityczna -wysoki stopien zautomatyzowania -opBacalno[ ekonomiczna stosowania -z oprogramowanie chemometrycznym to narzdzia analityczne bardzo przydatne w rutynowych analizach jako[ciowych -spektroskopia to nauka o oddziaBywaniu promieniowania elektromagnetycznego z materi, które mo|e z danym ukBadem oddziaBywa Widma spektroskopowe Widmo  jest to wykres parametru charakteryzujcego intensywno[ zjawiska (wielko[ absorpcji lub emisji) w funkcji dBugo[ci fali lub liczby falowej NMR  spektroskopia jdrowego rezonansu magnetycznego Metody immunologiczne Techniki analityczne -wykrywanie pochodzenia produktów zwierzcych (ryb, misa, mleka) -wykrywanie obecno[ci ro[lin GMO Ro[liny GMO -wprowadzony jest obcy materiaB genetyczny Metody oznaczenia GMO -rozpoznanie w analizowanym produkcie sztucznie wprowadzonej sekwencji DNA -stwierdzenie w analizowanym produkcie obecno[ci biaBka wynikajcego z ekspresji DNA -ilo[ciowe oznaczenie rekombinowanych skBadników WykBady napisaBy: K.Kubikowska, M.Strzelczak, M.Zcibisz, K.Stós Jð

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Metody wykrywania zafałszowań żywności
Zafałszowanie żywności i napojów oraz metody ich wykrywania
Escherichia coli charakterystyka i wykrywanie w zywności Cz I
codex alimentarius kodeks zywnosciowy samobojstwo zachodniego swiata eioba
Chemia żywnosciCwiczenie laboratoryjne nr 1 wyodrebnianie i badanie własciwosci fizykochemicznych b
Wybrane niekonwencjonalne metody utrwalania żywności
notatek pl charakterystyka metod stosowanych w analizie zywnosci
OBECNOŚĆ MUTAGENÓW I KANCEROGENÓW W ŻYWNOŚCI
Staphylococcus aureus w żywnosci charakterystyka, detekcja, zwalczanie
zywnosc3

więcej podobnych podstron