��ROBOTY ZIEMNE
Okre[lenia podstawowe
Budowla ziemna - budowla wykonana w gruncie lub z
gruntu naturalnego lub z gruntu antropogenicznego
speBniajca warunki stateczno[ci i odwodnienia.
Korpus drogowy - nasyp lub ta cz[ wykopu, kt�ra
jest ograniczona koron drogi i skarpami row�w.
Wysoko[ nasypu lub gBboko[ wykopu - r�|nica
rzdnej terenu i rzdnej rob�t ziemnych, wyznaczonych
w osi nasypu lub wykopu.
Nasyp niski - nasyp, kt�rego wysoko[ jest mniejsza
ni| 1 m.
Nasyp [redni - nasyp, kt�rego wysoko[ jest zawarta w
granicach od 1 do 3 m.
Nasyp wysoki - nasyp, kt�rego wysoko[ przekracza 3
m.
Wykop pBytki - wykop, kt�rego gBboko[ jest
mniejsza ni| 1 m.
Wykop [redni - wykop, kt�rego gBboko[ jest zawarta
w granicach od 1 do 3 m.
Wykop gBboki - wykop, kt�rego gBboko[ przekracza
3 m.
Bagno - grunt organiczny nasycony wod, o maBej
no[no[ci, charakteryzujcy si znacznym i
dBugotrwaBym osiadaniem pod obci|eniem.
Grunt nieskalisty - ka|dy grunt rodzimy, nie okre[lony
w punkcie 1.4.12 jako grunt skalisty.
Grunt skalisty - grunt rodzimy, lity lub spkany o
nieprzesunitych blokach, kt�rego pr�bki nie wykazuj
zmian objto[ci ani nie rozpadaj si pod dziaBaniem
wody destylowanej; maj wytrzymaBo[ na [ciskanie Rc
ponad 0,2 MPa; wymaga u|ycia [rodk�w wybuchowych
albo narzdzi pneumatycznych lub hydraulicznych do
odspojenia.
Ukop - miejsce pozyskania gruntu do wykonania
nasyp�w, poBo|one w obrbie pasa rob�t drogowych.
Dokop - miejsce pozyskania gruntu do wykonania
nasyp�w, poBo|one poza pasem rob�t drogowych.
OdkBad - miejsce wbudowania lub skBadowania
(odwiezienia) grunt�w pozyskanych w czasie
wykonywania wykop�w, a nie wykorzystanych do
budowy nasyp�w oraz innych prac zwizanych z tras
drogow.
Wskaznik zagszczenia gruntu Is - wielko[
charakteryzujca stan zagszczenia gruntu, okre[lona
wg wzoru:
�d
Is =
�ds
gdzie:
�d - gsto[ objto[ciowa szkieletu zagszczonego
gruntu, zgodnie z BN-77/8931-12 [9], (Mg/m3),
�ds - maksymalna gsto[ objto[ciowa szkieletu
gruntowego przy wilgotno[ci optymalnej, zgodnie z
PN-B-04481:1988 [2], sBu|ca do oceny
zagszczenia gruntu w robotach ziemnych,
(Mg/m3).
Wskaznik r�|noziarnisto[ci U - wielko[
charakteryzujca zagszczalno[ grunt�w niespoistych,
okre[lona wg wzoru:
d60
U =
d10
gdzie:
d60 - [rednica oczek sita, przez kt�re przechodzi
60% gruntu, (mm),
d10 - [rednica oczek sita, przez kt�re przechodzi
10% gruntu, (mm).
Wskaznik odksztaBcenia gruntu I0 - wielko[
charakteryzujca stan zagszczenia gruntu, okre[lona
wg wzoru:
E2
I0 =
E1
gdzie:
E1 - moduB odksztaBcenia gruntu oznaczony w
pierwszym obci|eniu badanej warstwy zgodnie z PN-
S-02205:1998 [4],
E2 - moduB odksztaBcenia gruntu oznaczony w
powt�rnym obci|eniu badanej warstwy zgodnie z PN-
S-02205:1998 [4].
2.3. Zasady wykorzystania grunt�w
Grunty uzyskane przy wykonywaniu wykop�w
powinny by przez Wykonawc wykorzystane w
maksymalnym stopniu do budowy nasyp�w. Grunty
przydatne do budowy nasyp�w mog by wywiezione
poza teren budowy tylko w�wczas, gdy stanowi
nadmiar objto[ci rob�t ziemnych i za zezwoleniem
In|yniera.
Je|eli grunty przydatne, uzyskane przy wykonaniu
wykop�w, nie bdc nadmiarem objto[ci rob�t
ziemnych, zostaBy za zgod In|yniera wywiezione przez
Wykonawc poza teren budowy z przeznaczeniem
innym ni| budowa nasyp�w lub wykonanie prac
objtych kontraktem, Wykonawca jest zobowizany do
dostarczenia r�wnowa|nej objto[ci grunt�w
przydatnych ze zr�deB wBasnych, zaakceptowanych
przez In|yniera.
Grunty i materiaBy nieprzydatne do budowy
nasyp�w, okre[lone w OST D-02.03.01 pkt 2.4,
powinny by wywiezione przez Wykonawc na odkBad.
Zapewnienie teren�w na odkBad nale|y do obowizk�w
Zamawiajcego, o ile nie okre[lono tego inaczej w
kontrakcie. In|ynier mo|e nakaza pozostawienie na
terenie budowy grunt�w, kt�rych czasowa
nieprzydatno[ wynika jedynie z powodu zamarznicia
lub nadmiernej wilgotno[ci.
3.2. Sprzt do rob�t ziemnych
Wykonawca przystpujcy do wykonania rob�t
ziemnych powinien wykaza si mo|liwo[ci
korzystania z nastpujcego sprztu do:
- odspajania i wydobywania grunt�w (narzdzia
mechaniczne, mBoty pneumatyczne, zrywarki,
koparki, Badowarki, wiertarki mechaniczne itp.),
- jednoczesnego wydobywania i przemieszczania
grunt�w (spycharki, zgarniarki, r�wniarki,
urzdzenia do hydromechanizacji itp.),
- transportu mas ziemnych (samochody wywrotki,
samochody skrzyniowe, ta[mocigi itp.),
- sprztu zagszczajcego (walce, ubijaki, pByty
wibracyjne itp.).
4.2. Transport grunt�w
Wyb�r [rodk�w transportowych oraz metod
transportu powinien by dostosowany do rodzaju gruntu
(materiaBu), jego objto[ci, sposobu odspajania i
zaBadunku oraz do odlegBo[ci transportu. Wydajno[
[rodk�w transportowych powinna by ponadto
dostosowana do wydajno[ci sprztu stosowanego do
urabiania i wbudowania gruntu (materiaBu).
Zwikszenie odlegBo[ci transportu ponad warto[ci
zatwierdzone nie mo|e by podstaw roszczeD
Wykonawcy, dotyczcych dodatkowej zapBaty za
transport, o ile zwikszone odlegBo[ci nie zostaBy
wcze[niej zaakceptowane na pi[mie przez In|yniera.
Wykonanie wykop�w
Spos�b wykonania skarp wykopu powinien
gwarantowa ich stateczno[ w caBym okresie
prowadzenia rob�t.
Grunty o r�|nym stopniu przydatno[ci do budowy
nasyp�w powinny by odspajane oddzielnie, w spos�b
uniemo|liwiajcy ich wymieszanie.
Odspojone grunty przydatne do wykonania nasyp�w
powinny by bezpo[rednio wbudowane w nasyp lub
przewiezione na odkBad. O ile In|ynier dopu[ci czasowe
skBadowanie odspojonych grunt�w, nale|y je
odpowiednio zabezpieczy przed nadmiernym
zawilgoceniem.
Niezale|nie od budowy urzdzeD, stanowicych
elementy system�w odwadniajcych, ujtych w
dokumentacji projektowej, Wykonawca powinien, o ile
wymagaj tego warunki terenowe, wykona urzdzenia,
kt�re zapewni odprowadzenie w�d gruntowych i
opadowych poza obszar rob�t ziemnych tak, aby
zabezpieczy grunty przed przewilgoceniem i
nawodnieniem. Wykonawca ma obowizek takiego
wykonywania wykop�w i nasyp�w, aby powierzchniom
gruntu nadawa w caBym okresie trwania rob�t spadki,
zapewniajce prawidBowe odwodnienie.
Je|eli, wskutek zaniedbania Wykonawcy, grunty ulegn
nawodnieniu, kt�re spowoduje ich dBugotrwaB
nieprzydatno[, Wykonawca ma obowizek usunicia
tych grunt�w i zastpienia ich gruntami przydatnymi na
wBasny koszt bez jakichkolwiek dodatkowych opBat ze
strony Zamawiajcego za te czynno[ci, jak r�wnie| za
dowieziony grunt.
Odprowadzenie w�d do istniejcych zbiornik�w
naturalnych i urzdzeD odwadniajcych musi by
poprzedzone uzgodnieniem z odpowiednimi
instytucjami.
Technologia wykonania wykopu musi umo|liwia jego
prawidBowe odwodnienie w caBym okresie trwania rob�t
ziemnych. Wykonanie wykop�w powinno postpowa
w kierunku podnoszenia si niwelety.
W czasie rob�t ziemnych nale|y zachowa odpowiedni
spadek podBu|ny i nada przekrojom poprzecznym
spadki, umo|liwiajce szybki odpByw w�d z wykopu. O
ile w dokumentacji projektowej nie zawarto innego
wymagania, spadek poprzeczny nie powinien by
mniejszy ni| 4% w przypadku grunt�w spoistych i nie
mniejszy ni| 2% w przypadku grunt�w niespoistych.
Nale|y uwzgldni ewentualny wpByw kolejno[ci i
sposobu odspajania grunt�w oraz termin�w
wykonywania innych rob�t na speBnienie wymagaD
dotyczcych prawidBowego odwodnienia wykopu w
czasie postpu rob�t ziemnych.
yr�dBa wody, odsBonite przy wykonywaniu wykop�w,
nale|y uj w rowy i /lub dreny. Wody opadowe i
gruntowe nale|y odprowadzi poza teren pasa rob�t
ziemnych.
5.2. Wymagania dotyczce zagszczenia i no[no[ci
gruntu
Zagszczenie gruntu w wykopach i miejscach
zerowych rob�t ziemnych powinno speBnia
wymagania, dotyczce minimalnej warto[ci wskaznika
zagszczenia (Is), podanego w tablicy 1.
Tablica 1. Minimalne warto[ci wskaznika zagszczenia
w wykopach i miejscach zerowych rob�t ziemnych
Strefa
Minimalna warto[ Is dla:
korpusu
autostrad innych dr�g
i dr�g
kategoria kategoria
ekspresowych
ruchu ruchu
KR3-KR6 KR1-KR2
G�rna warstwa o 1,03 1,00 1,00
grubo[ci 20 cm
Na gBboko[ci
1,00 1,00 0,97
od 20 do 50 cm
od powierzchni
rob�t ziemnych
Je|eli grunty rodzime w wykopach i miejscach
zerowych nie speBniaj wymaganego wskaznika
zagszczenia, to przed uBo|eniem konstrukcji
nawierzchni nale|y je dog[ci do warto[ci Is, podanych
w tablicy 1.
Je|eli warto[ci wskaznika zagszczenia okre[lone w
tablicy 1 nie mog by osignite przez bezpo[rednie
zagszczanie grunt�w rodzimych, to nale|y podj
[rodki w celu ulepszenia gruntu podBo|a,
umo|liwiajcego uzyskanie wymaganych warto[ci
wskaznika zagszczenia. Mo|liwe do zastosowania
[rodki, o ile nie s okre[lone w SST, proponuje
Wykonawca i przedstawia do akceptacji In|ynierowi.
Dodatkowo mo|na sprawdzi no[no[ warstwy gruntu
na powierzchni rob�t ziemnych na podstawie pomiaru
wt�rnego moduBu odksztaBcenia E2 zgodnie z PN-
02205:1998 [4] rysunek 4.
5.3. Ruch budowlany
Nie nale|y dopuszcza ruchu budowlanego po dnie
wykopu o ile grubo[ warstwy gruntu (nadkBadu)
powy|ej rzdnych rob�t ziemnych jest mniejsza ni| 0,3
m.
Z chwil przystpienia do ostatecznego profilowania
dna wykopu dopuszcza si po nim jedynie ruch maszyn
wykonujcych t czynno[ budowlan. Mo|e odbywa
si jedynie sporadyczny ruch pojazd�w, kt�re nie
spowoduj uszkodzeD powierzchni korpusu.
Wykopy w gruntach skalistych
5.2. Odspajanie mechaniczne grunt�w skalistych
Odspajanie mechaniczne grunt�w skalistych mo|na
przeprowadza:
a)mBotami mechanicznymi, kt�re zagBbia si w grunt w
celu rozsadzenia go,
b)zrywarkami, kt�re rozluzniaj grunt po przejezdzie z
zagBbionymi w grunt zbami.
Przy odspajaniu mechanicznym nale|y
przestrzega, aby:
- gBboko[ rozluznienia gruntu nie wykraczaBa poza
poziom koryta drogowego,
- nie odbywaB si ruch maszyn i [rodk�w transportu po
rozluznionym gruncie,
- rozdrobnienie gruntu umo|liwiaBo u|ycie [rodk�w do
zaBadowania lub przemieszczenia gruntu (koparek,
Badowarek, zgarniarek, r�wniarek itp.).
5.3. Odspajanie grunt�w za pomoc materiaB�w
wybuchowych
Na prowadzenie rob�t z u|yciem materiaB�w
wybuchowych, Wykonawca uzyska zgod wBa[ciwych
instytucji, wynikajc z obowizujcych przepis�w (np.
okrgowego urzdu g�rniczego). O zamiarze
prowadzenia prac strzaBowych Wykonawca powinien
ka|dorazowo zawiadomi In|yniera i uzyska na to jego
zgod. Wykonawca bdzie prowadziB ksig kontroli
materiaB�w wybuchowych, rejestrujc przychody i
rozchody tych materiaB�w. Odspajanie grunt�w za
pomoc materiaB�w wybuchowych mo|e by
prowadzone tylko pod bezpo[rednim dozorem
uprawnionego pracownika (strzaBowego).
Na terenie rob�t materiaBy wybuchowe mog by
przetrzymywane w podrcznych skBadach, nie dBu|ej ni|
w okresie jednej zmiany.
Przed przystpieniem do prac strzaBowych
Wykonawca ma obowizek okre[li i odpowiednio
oznakowa stref zagro|enia. Wykonawca musi zadba,
poprzez podjcie niezbdnych czynno[ci
zabezpieczajcych o to, aby prace strzaBowe nie
spowodowaBy zagro|enia dla zdrowia i |ycia ludzi, jak
r�wnie| uszkodzeD obiekt�w, urzdzeD oraz [rodowiska
naturalnego.
Otwory strzaBowe, ich rozmieszczenie, [rednice,
kierunek i gBboko[ powinny by dostosowane do
przebiegu uwarstwienia skaBy i jej szczelinowato[ci, w
spos�b zgodny z praktyk i zasadami prowadzenia prac
strzaBowych. W skale spkanej mo|na umieszcza
materiaB wybuchowy bezpo[rednio w szczelinach.
Je[li Wykonawca nie zamierza dokona odstrzaBu
bezpo[rednio po wywierceniu otworu, to powinien
otw�r zabezpieczy przed nawilgoceniem przez
zamknicie go korkiem (np. z papieru).
Wielko[ci Badunk�w powinny by ustalone na
podstawie praktyki lub obliczone z odpowiednich
wzor�w. MateriaB wybuchowy mo|na zaBadowa do
otwor�w po sprawdzeniu, |e zostaBy nale|ycie
wykonane, oczyszczone i osuszone. Otwory trudne do
osuszenia, przy strzelaniu materiaBem wra|liwym na
dziaBanie wilgoci, winny by zaBadowane do wysoko[ci
sBupa wody nabojami odpowiednio izolowanymi, np.
przez powleczenie bitumem lub parafin.
Rozmieszczenie Badunk�w w otworze strzaBowym,
spos�b zaBo|enia naboju udarowego ze spBonk, lontem,
zapalnikiem i wykonania przybitki oraz odstrzelenia
Badunk�w, powinny by dostosowane do postulowanego
efektu strzelania i wykonane zgodnie z praktyk. Dla
niezawodno[ci odstrzelenia otworu, zaleca si
wprowadza do naboju dwa zapalniki poBczone
r�wnolegle.
W robotach strzaBowych, prowadzonych w
ssiedztwie dna wykopu i powierzchni skarp, rodzaj i
miejsca zaBo|enia Badunk�w wybuchowych nale|y
dobra tak, aby nie osBabi masywu skaBy poni|ej
projektowanej linii skarp i dna wykopu.
Nasypy
5.2. Ukop i dokop
5.2.1. Miejsce ukopu lub dokopu
Miejsce ukopu lub dokopu powinno by wskazane
w dokumentacji projektowej, w innych dokumentach
kontraktowych lub przez In|yniera. Je|eli miejsce to
zostaBo wybrane przez Wykonawc, musi by ono
zaakceptowane przez In|yniera.
Miejsce ukopu lub dokopu powinno by tak
dobrane, |eby zapewni przew�z lub przemieszczanie
gruntu na jak najkr�tszych odlegBo[ciach. O ile to
mo|liwe, transport gruntu powinien odbywa si w
poziomie lub zgodnie ze spadkiem terenu. Ukopy mog
mie ksztaBt poszerzonych row�w przylegBych do
korpusu. Ukopy powinny by wykonywane r�wnolegle
do osi drogi, po jednej lub obu jej stronach.
5.2.2. Zasady prowadzenia rob�t w ukopie i dokopie
Pozyskiwanie gruntu z ukopu lub dokopu mo|e
rozpocz si dopiero po pobraniu pr�bek i zbadaniu
przydatno[ci zalegajcego gruntu do budowy nasyp�w
oraz po wydaniu zgody na pi[mie przez In|yniera.
GBboko[ na jak nale|y oceni przydatno[ gruntu
powinna by dostosowana do zakresu prac.
Grunty nieprzydatne do budowy nasyp�w nie
powinny by odspajane, chyba |e wymaga tego dostp
do gruntu przeznaczonego do przewiezienia z dokopu w
nasyp. Odspojone przez Wykonawc grunty
nieprzydatne powinny by wbudowane z powrotem w
miejscu ich pozyskania, zgodnie ze wskazaniami
In|yniera. Roboty te bd wBczone do obmiaru rob�t i
opBacone przez Zamawiajcego tylko w�wczas, gdy
odspojenie grunt�w nieprzydatnych byBo konieczne i
zostaBo potwierdzone przez In|yniera.
Dno ukopu nale|y wykona ze spadkiem od 2 do
3% w kierunku mo|liwego spBywu wody. O ile to
konieczne, ukop (dokop) nale|y odwodni przez
wykonanie rowu odpBywowego.
Je|eli ukop jest zlokalizowany na zboczu, nie mo|e
on narusza stateczno[ci zbocza.
Dno i skarpy ukopu po zakoDczeniu jego
eksploatacji powinny by tak uksztaBtowane, aby
harmonizowaBy z otaczajcym terenem. Na dnie i
skarpach ukopu nale|y przeprowadzi rekultywacj
wedBug odrbnej dokumentacji projektowej.
5.3. Wykonanie nasyp�w
5.3.1. Przygotowanie podBo|a w obrbie podstawy
nasypu
Przed przystpieniem do budowy nasypu nale|y w
obrbie jego podstawy zakoDczy roboty
przygotowawcze, okre[lone w OST D-01.00.00
Roboty przygotowawcze .
5.3.1.1. Wycicie stopni w zboczu
Je|eli pochylenie poprzeczne terenu w stosunku do
osi nasypu jest wiksze ni| 1:5 nale|y, dla
zabezpieczenia przed zsuwaniem si nasypu, wykona
w zboczu stopnie o spadku g�rnej powierzchni,
wynoszcym okoBo 4% � 1% i szeroko[ci od 1,0 do
2,5 m.
5.3.1.2. Zagszczenie gruntu i no[no[ w podBo|u
nasypu
Wykonawca powinien skontrolowa wskaznik
zagszczenia grunt�w rodzimych, zalegajcych w
strefie podBo|a nasypu, do gBboko[ci 0,5 m od
powierzchni terenu. Je|eli warto[ wskaznika
zagszczenia jest mniejsza ni| okre[lona w tablicy 3,
Wykonawca powinien dog[ci podBo|e tak, aby
powy|sze wymaganie zostaBo speBnione.
Je|eli warto[ci wskaznika zagszczenia okre[lone
w tablicy 3 nie mog by osignite przez bezpo[rednie
zagszczanie podBo|a, to nale|y podj [rodki w celu
ulepszenia gruntu podBo|a, umo|liwiajce uzyskanie
wymaganych warto[ci wskaznika zagszczenia.
Tablica 3. Minimalne warto[ci wskaznika zagszczenia
dla podBo|a nasyp�w do gBboko[ci 0,5 m od
powierzchni terenu
Minimalna warto[ Is dla:
Nasypy
autostrad innych dr�g
o
i dr�g
kategoria kategoria
wysoko[ci,
ekspresowyc
ruchu ruchu
m
h
KR3-KR6 KR1-KR2
do 2 1,00 0,97 0,95
ponad 2 0,97 0,97 0,95
Dodatkowo mo|na sprawdzi no[no[ warstwy
gruntu podBo|a nasypu na podstawie pomiaru wt�rnego
moduBu odksztaBcenia E2 zgodnie z PN-02205:1998 [4]
rysunek 3.
5.3.1.3. Spulchnienie grunt�w w podBo|u nasyp�w
Je|eli nasyp ma by budowany na powierzchni
skaBy lub na innej gBadkiej powierzchni, to przed
przystpieniem do budowy nasypu powinna ona by
rozdrobniona lub spulchniona na gBboko[ co najmniej
15 cm, w celu poprawy jej powizania z podstaw
nasypu.
5.3.2. Wyb�r grunt�w i materiaB�w do wykonania
nasyp�w
Wyb�r grunt�w i materiaB�w do wykonania
nasyp�w powinien by dokonany z uwzgldnieniem
zasad podanych w pkcie 2.
5.3.3. Zasady wykonania nasyp�w
5.3.3.1. Og�lne zasady wykonywania nasyp�w
Nasypy powinny by wznoszone przy zachowaniu
przekroju poprzecznego i profilu podBu|nego, kt�re
okre[lono w dokumentacji projektowej, z
uwzgldnieniem ewentualnych zmian wprowadzonych
zawczasu przez In|yniera.
W celu zapewnienia stateczno[ci nasypu i jego
r�wnomiernego osiadania nale|y przestrzega
nastpujcych zasad:
a)Nasypy nale|y wykonywa metod warstwow, z
grunt�w przydatnych do budowy nasyp�w. Nasypy
powinny by wznoszone r�wnomiernie na caBej
szeroko[ci.
b)Grubo[ warstwy w stanie luznym powinna by
odpowiednio dobrana w zale|no[ci od rodzaju gruntu i
sprztu u|ywanego do zagszczania. Przystpienie do
wbudowania kolejnej warstwy nasypu mo|e nastpi
dopiero po stwierdzeniu przez In|yniera
prawidBowego wykonania warstwy poprzedniej.
c)Grunty o r�|nych wBa[ciwo[ciach nale|y
wbudowywa w oddzielnych warstwach, o
jednakowej grubo[ci na caBej szeroko[ci nasypu.
Grunty spoiste nale|y wbudowywa w dolne, a grunty
niespoiste w g�rne warstwy nasypu.
d)Warstwy gruntu przepuszczalnego nale|y
wbudowywa poziomo, a warstwy gruntu maBo
przepuszczalnego (o wsp�Bczynniku K10 d"10-5 m/s) ze
spadkiem g�rnej powierzchni okoBo 4% � 1%. Kiedy
nasyp jest budowany w terenie pBaskim spadek
powinien by obustronny, gdy nasyp jest budowany
na zboczu spadek powinien by jednostronny, zgodny
z jego pochyleniem. UksztaBtowanie powierzchni
warstwy powinno uniemo|liwia lokalne gromadzenie
si wody.
e)Je|eli w okresie zimowym nastpuje przerwa w
wykonywaniu nasypu, a g�rna powierzchnia jest
wykonana z gruntu spoistego, to jej spadki porzeczne
powinny by uksztaBtowane ku osi nasypu, a woda
odprowadzona poza nasyp z zastosowaniem [cieku.
Takie uksztaBtowanie g�rnej powierzchni gruntu
spoistego zapobiega powstaniu potencjalnych
powierzchni po[lizgu w gruncie tworzcym nasyp.
f) G�rn warstw nasypu, o grubo[ci co najmniej 0,5 m
nale|y wykona z grunt�w niewysadzinowych, o
wskazniku wodoprzepuszczalno[ci K10 e" 6 �10 5 m/s i
wskazniku r�|noziarnisto[ci U e" 5. Je|eli Wykonawca
nie dysponuje gruntem o takich wBa[ciwo[ciach,
In|ynier mo|e wyrazi zgod na ulepszenie g�rnej
warstwy nasypu poprzez stabilizacj cementem,
wapnem lub popioBami lotnymi. W takim przypadku
jest konieczne sprawdzenie warunku no[no[ci i
mrozoodporno[ci konstrukcji nawierzchni i
wprowadzenie korekty, polegajcej na rozbudowaniu
podbudowy pomocniczej.
g)Na terenach o wysokim stanie w�d gruntowych oraz
na terenach zalewowych dolne warstwy nasypu, o
grubo[ci co najmniej 0,5 m powy|ej najwy|szego
poziomu wody, nale|y wykona z gruntu
przepuszczalnego.
h)Przy wykonywaniu nasyp�w z popioB�w lotnych,
warstw pod popioBami, grubo[ci 0,3 do 0,5 m, nale|y
wykona z gruntu lub materiaB�w o du|ej
przepuszczalno[ci. G�rnej powierzchni warstwy
popioBu nale|y nada spadki poprzeczne 4% �1%
wedBug poz. d).
i) Grunt przewieziony w miejsce wbudowania powinien
by bezzwBocznie wbudowany w nasyp. In|ynier
mo|e dopu[ci czasowe skBadowanie gruntu, pod
warunkiem jego zabezpieczenia przed nadmiernym
zawilgoceniem.
5.3.3.2. Wykonywanie nasyp�w z grunt�w
kamienistych lub gruboziarnistych odpad�w
przemysBowych
Wykonywanie nasyp�w z grunt�w kamienistych
lub gruboziarnistych odpad�w przemysBowych powinno
odbywa si wedBug jednej z ni|ej podanych metod,
je[li nie zostaBo okre[lone inaczej w dokumentacji
projektowej, SST lub przez In|yniera:
a)Wykonywanie nasyp�w z grunt�w kamienistych lub
gruboziarnistych odpad�w przemysBowych z
wypeBnieniem wolnych przestrzeni
Ka|d rozBo|on warstw materiaB�w
gruboziarnistych o grubo[ci nie wikszej ni| 0,3 m,
nale|y przykry warstw |wiru, posp�Bki, piasku lub
gruntu (materiaBu) drobnoziarnistego. MateriaBem tym
wskutek zagszczania (najlepiej sprztem
wibracyjnym), wypeBnia si wolne przestrzenie midzy
grubymi ziarnami. Przy tym sposobie budowania
nasyp�w mo|na stosowa skaBy oraz odpady
przemysBowe, kt�re s mikkie (zgodnie z
charakterystyk podan w tablicy 1).
b)Wykonywanie nasyp�w z grunt�w kamienistych lub
gruboziarnistych odpad�w przemysBowych bez
wypeBnienia wolnych przestrzeni
Warstwy nasypu wykonane wedBug tej metody
powinny by zbudowane z materiaB�w
mrozoodpornych. Warstwy te nale|y oddzieli od
podBo|a gruntowego pod nasypem oraz od g�rnej strefy
nasypu okoBo 10-centymetrow warstw |wiru, posp�Bki
lub nieodsianego kruszywa Bamanego, zawierajcego od
25 do 50% ziarn mniejszych od 2 mm i speBniajcych
warunek:
4 d85 e" D15 e" 4 d15
gdzie:
d85 i d15 - [rednica oczek sita, przez kt�re przechodzi
85% i 15% gruntu podBo|a lub gruntu g�rnej
warstwy nasypu (mm),
D15 - [rednica oczek sita, przez kt�re przechodzi 15%
materiaBu gruboziarnistego (mm).
Cz[ci nasyp�w wykonywane t metod nie mog
siga wy|ej ni| 1,2 m od projektowanej niwelety
nasypu.
c)Warstwa oddzielajca z geotekstyli�w przy
wykonywaniu nasyp�w z grunt�w kamienistych
Rol warstw oddzielajcych mog r�wnie| peBni
warstwy geotekstyli�w. Geotekstylia przewidziane do
u|ycia w tym celu powinny posiada aprobat
techniczn, wydan przez uprawnion jednostk. W
szczeg�lno[ci wymagana jest odpowiednia
wytrzymaBo[ mechaniczna geotekstyli�w,
uniemo|liwiajca ich przebicie przez ziarna materiaBu
gruboziarnistego oraz odpowiednie wBa[ciwo[ci
filtracyjne, dostosowane do uziarniania przylegBych
warstw.
5.3.3.3. Wykonywanie nasyp�w na dojazdach do
obiekt�w mostowych
Do wykonywania nasyp�w na dojazdach do
obiekt�w mostowych, na dBugo[ci r�wnej dBugo[ci klina
odBamu, zaleca si stosowanie grunt�w stabilizowanych
cementem.
Do wykonania nasyp�w na dojazdach do most�w i
wiadukt�w, bez ulepszania grunt�w spoiwem, mog by
stosowane |wiry, posp�Bki, piaski [rednioziarniste i
gruboziarniste, o wskazniku r�|noziarnisto[ci Ue"5 i
wsp�Bczynniku wodoprzepuszczalno[ci k10 > 10 -5 m/s.
W czasie wykonywania nasypu na dojazdach
nale|y speBni wymagania og�lne, sformuBowane w
pkcie 5.3.3.1. Wskaznik zagszczenia gruntu Is
powinien by nie mniejszy ni| 1,00 na caBej wysoko[ci
nasypu (dla autostrad i dr�g ekspresowych g�rne 0,2 m
nasypu - 1,03 tablica 4).
5.3.3.4. Wykonanie nasyp�w nad przepustami
Nasypy w obrbie przepust�w nale|y wykonywa
jednocze[nie z obu stron przepustu z jednakowych,
dobrze zagszczonych poziomych warstw gruntu.
Dopuszcza si wykonanie przepust�w z innych
poprzecznych element�w odwodnienia w przekopach
(wcinkach) wykonanych w poprzek uformowanego
nasypu. W tym przypadku podczas wykonania nasypu
w obrbie przekopu nale|y uwzgldni wymagania
okre[lone w pkcie 5.3.3.6.
5.3.3.5. Wykonywanie nasyp�w na zboczach
Przy budowie nasypu na zboczu o pochyBo[ci od
1:5 do 1:2 nale|y zabezpieczy nasyp przed zsuwaniem
si przez:
a)wycicie w zboczu stopni wg pktu 5.3.1.1,
b)wykonanie rowu stokowego powy|ej nasypu.
Przy pochyBo[ciach zbocza wikszych ni| 1:2
wskazane jest zabezpieczenie stateczno[ci nasypu przez
podparcie go murem oporowym.
5.3.3.6. Poszerzenie nasypu
Przy poszerzeniu istniejcego nasypu nale|y
wykonywa w jego skarpie stopnie o szeroko[ci do 1,0
m. Spadek g�rnej powierzchni stopni powinien wynosi
4% �1% w kierunku zgodnym z pochyleniem skarpy.
Wycicie stopni obowizuje zawsze przy
wykonywaniu styku dw�ch przylegBych cz[ci nasypu,
wykonanych z grunt�w o r�|nych wBa[ciwo[ciach lub w
r�|nym czasie.
5.3.3.7. Wykonywanie nasyp�w na bagnach
Nasypy na bagnach powinny by wykonane wedBug
oddzielnych wymagaD, opartych na:
a)wynikach badaD gBboko[ci, typu i warunk�w
hydrologicznych bagna,
b)wynikach badaD pr�bek gruntu bagiennego z
uwzgldnieniem okre[lenia rodzaju gruntu
wypeBniajcego bagno, wsp�Bczynnik�w filtracji,
badaD edometrycznych, wilgotno[ci itp.,
c)obliczeniach stateczno[ci nasypu,
d)obliczeniach wielko[ci i czasu osiadania,
e)uzasadnieniu ekonomicznym obranej metody budowy
nasypu.
W czasie wznoszenia korpusu metod warstwow
obowizuj og�lne zasady okre[lone w pkcie 5.3.3.1.
5.3.3.8. Wykonywanie nasyp�w w okresie deszcz�w
Wykonywanie nasyp�w nale|y przerwa, je|eli
wilgotno[ gruntu przekracza warto[ dopuszczaln, to
znaczy jest wiksza od wilgotno[ci optymalnej o wicej
ni| 10% jej warto[ci.
Na warstwie gruntu nadmiernie zawilgoconego nie
wolno ukBada nastpnej warstwy gruntu.
Osuszenie mo|na przeprowadzi w spos�b
mechaniczny lub chemiczny, poprzez wymieszanie z
wapnem palonym albo hydratyzowanym.
W celu zabezpieczenia nasypu przed nadmiernym
zawilgoceniem, poszczeg�lne jego warstwy oraz korona
nasypu po zakoDczeniu rob�t ziemnych powinny by
r�wne i mie spadki potrzebne do prawidBowego
odwodnienia, wedBug pktu 5.3.3.1, poz. d).
W okresie deszczowym nie nale|y pozostawia nie
zagszczonej warstwy do dnia nastpnego. Je|eli
warstwa gruntu niezagszczonego ulegBa
przewilgoceniu, a Wykonawca nie jest w stanie osuszy
jej i zag[ci w czasie zaakceptowanym przez
In|yniera, to mo|e on nakaza Wykonawcy usunicie
wadliwej warstwy.
5.3.3.9. Wykonywanie nasyp�w w okresie mroz�w
Niedopuszczalne jest wykonywanie nasyp�w w
temperaturze przy kt�rej nie jest mo|liwe osignicie w
nasypie wymaganego wskaznika zagszczenia grunt�w.
Nie dopuszcza si wbudowania w nasyp grunt�w
zamarznitych lub grunt�w przemieszanych ze [niegiem
lub lodem.
W czasie du|ych opad�w [niegu wykonywanie
nasyp�w powinno by przerwane. Przed wznowieniem
prac nale|y usun [nieg z powierzchni wznoszonego
nasypu.
Je|eli warstwa niezagszczonego gruntu zamarzBa,
to nie nale|y jej przed rozmarzniciem zagszcza ani
ukBada na niej nastpnych warstw.
5.3.4. Zagszczenie gruntu
5.3.4.1. Og�lne zasady zagszczania gruntu
Ka|da warstwa gruntu jak najszybciej po jej
rozBo|eniu, powinna by zagszczona z zastosowaniem
sprztu odpowiedniego dla danego rodzaju gruntu oraz
wystpujcych warunk�w.
RozBo|one warstwy gruntu nale|y zagszcza od
krawdzi nasypu w kierunku jego osi.
5.3.4.2. Grubo[ warstwy
Grubo[ warstwy zagszczonego gruntu oraz liczb
przej[ maszyny zagszczajcej zaleca si okre[li
do[wiadczalnie dla ka|dego rodzaju gruntu i typu
maszyny, zgodnie z zasadami podanymi w pkcie
5.3.4.5.
Orientacyjne warto[ci, dotyczce grubo[ci warstw
r�|nych grunt�w oraz liczby przejazd�w r�|nych
maszyn do zagszczania podano w pkcie 3.
5.3.4.3. Wilgotno[ gruntu
Wilgotno[ gruntu w czasie zagszczania powinna
by r�wna wilgotno[ci optymalnej, z tolerancj:
a) w gruntach niespoistych �2 %
b) w gruntach maBo i [rednio spoistych +0 %, -2 %
c) w mieszaninach popioBowo-|u|lowych +2%, -4 %
Sprawdzenie wilgotno[ci gruntu nale|y przeprowadza
laboratoryjnie, z czstotliwo[ci okre[lon w pktach
6.3.2 i 6.3.3.
5.3.4.4. Wymagania dotyczce zagszczania
W zale|no[ci od uziarnienia stosowanych
materiaB�w, zagszczenie warstwy nale|y okre[la za
pomoc oznaczenia wskaznika zagszczenia lub
por�wnania pierwotnego i wt�rnego moduBu
odksztaBcenia.
Kontrol zagszczenia na podstawie por�wnania
pierwotnego i wt�rnego moduBu odksztaBcenia,
okre[lonych zgodnie z norm PN-S-02205:1998 [4],
nale|y stosowa tylko dla grunt�w gruboziarnistych, dla
kt�rych nie jest mo|liwe okre[lenie wskaznika
zagszczenia Is, wedBug BN-77/8931-12 [9].
Wskaznik zagszczenia grunt�w w nasypach,
okre[lony wedBug normy BN-77/8931-12 [9], powinien
na caBej szeroko[ci korpusu speBnia wymagania podane
w tablicy 4.
Tablica 4. Minimalne warto[ci wskaznika zagszczenia
gruntu w nasypach
Minimalna warto[ Is dla:
Strefa autostrad innych dr�g
i dr�g
nasypu
ekspresowych
KR3- KR1-
KR6 KR2
G�rna warstwa o 1,03 1,00 1,00
grubo[ci 20 cm
Ni|ej le|ce warstwy
nasypu do gBboko[ci
od powierzchni rob�t 1,00 - -
ziemnych: - 1,00 0,97
- 0,2 do 2,0 m
(autostrady)
- 0,2 do 1,2 m (inne
drogi)
Warstwy nasypu na
gBboko[ci od
powierz- 0,97 - -
chni rob�t ziemnych - 0,97 0,95
poni|ej:
- 2,0 m (autostrady)
- 1,2 m (inne drogi)
Jako zastpcze kryterium oceny wymaganego
zagszczenia grunt�w dla kt�rych trudne jest
pomierzenie wskaznika zagszczenia, przyjmuje si
warto[ wskaznika odksztaBcenia I0 okre[lonego
zgodnie z norm PN-S-02205:1998 [4].
Wskaznik odksztaBcenia nie powinien by wikszy ni|:
a) dla |wir�w, posp�Bek i piask�w
b) 2,2 przy wymaganej warto[ci Is e"1,0,
c) 2,5 przy wymaganej warto[ci Is <�1,0,
d) dla grunt�w drobnoziarnistych o r�wnomiernym
uziarnieniu (pyB�w, glin pylastych, glin zwizBych,
iB�w 2,0,
e) dla grunt�w r�|noziarnistych (|wir�w gliniastych,
posp�Bek gliniastych, pyB�w piaszczystych,
piask�w gliniastych, glin piaszczystych, glin
piaszczystych zwizBych) 3,0,
f) dla narzut�w kamiennych, rumoszy 4,
g) dla grunt�w antropogenicznych na podstawie
badaD poligonowych.
Je|eli badania kontrolne wyka|, |e zagszczenie
warstwy nie jest wystarczajce, to Wykonawca
powinien spulchni warstw, doprowadzi grunt do
wilgotno[ci optymalnej i powt�rnie zag[ci. Je|eli
powt�rne zagszczenie nie spowoduje uzyskania
wymaganego wskaznika zagszczenia, Wykonawca
powinien usun warstw i wbudowa nowy materiaB, o
ile In|ynier nie zezwoli na ponowienie pr�by
prawidBowego zagszczenia warstwy.
5.3.4.5. Pr�bne zagszczenie
Odcinek do[wiadczalny dla pr�bnego zagszczenia
gruntu o minimalnej powierzchni 300 m2, powinien by
wykonane na terenie oczyszczonym z gleby, na kt�rym
ukBada si grunt czterema pasmami o szeroko[ci od 3,5
do 4,5 m ka|de. Poszczeg�lne warstwy ukBadanego
gruntu powinny mie w ka|dym pasie inn grubo[ z
tym, |e wszystkie musz mie[ci si w granicach
wBa[ciwych dla danego sprztu zagszczajcego.
Wilgotno[ gruntu powinna by r�wna optymalnej z
tolerancj podan w pkcie 5.3.4.3. Grunt uBo|ony na
poletku wedBug podanej wy|ej zasady powinien by
nastpnie zagszczony, a po ka|dej serii przej[
maszyny nale|y okre[li wskazniki zagszczenia,
dopuszczajc stosowanie innych, szybkich metod
pomiaru (sonda izotopowa, ugiciomierz udarowy po
ich skalibrowaniu w warunkach terenowych).
Oznaczenie wskaznika zagszczenia nale|y
wykona co najmniej w 4 punktach, z kt�rych co
najmniej 2 powinny umo|liwi ustalenie wskaznika
zagszczenia w dolnej cz[ci warstwy. Na podstawie
por�wnania uzyskanych wynik�w zagszczenia z
wymaganiami podanymi w pkcie 5.3.4.4 dokonuje si
wyboru sprztu i ustala si potrzebn liczb przej[ oraz
grubo[ warstwy rozkBadanego gruntu.
5.4. OdkBady
5.4.1. Warunki og�lne wykonania odkBad�w
Roboty om�wione w tym punkcie dotycz
postpowania z gruntami lub innymi materiaBami, kt�re
zostaBy pozyskane w czasie wykonywania wykop�w, a
kt�re nie bd wykorzystane do budowy nasyp�w oraz
innych prac zwizanych z tras drogow.
Grunty lub inne materiaBy powinny by
przewiezione na odkBad, je|eli:
a)stanowi nadmiar objto[ci w stosunku do objto[ci
grunt�w przewidzianych do wbudowania,
b)s nieprzydatne do budowy nasyp�w oraz
wykorzystania w innych pracach, zwizanych z
budow trasy drogowej,
c)ze wzgldu na harmonogram rob�t nie jest
ekonomicznie uzasadnione oczekiwanie na
wbudowanie materiaB�w pozyskiwanych z wykopu.
Wykonawca mo|e przyj, |e zachodzi jeden z
podanych wy|ej przypadk�w tylko w�wczas, gdy
zostaBo to jednoznacznie okre[lone w dokumentacji
projektowej, harmonogramie rob�t lub przez In|yniera.
5.4.2. Lokalizacja odkBadu
Je|eli pozwalaj na to wBa[ciwo[ci materiaB�w
przeznaczonych do przewiezienia na odkBad, materiaBy
te powinny by w razie mo|liwo[ci wykorzystane do
wyr�wnania terenu, zasypania doB�w i sztucznych
wyrobisk oraz do ewentualnego poszerzenia nasyp�w.
Roboty te powinny by wykonane zgodnie z
dokumentacj projektow i odpowiednimi zasadami,
dotyczcymi wbudowania i zagszczania grunt�w oraz
wskaz�wkami In|yniera.
Je|eli nie przewidziano zagospodarowania
nadmiaru objto[ci w spos�b okre[lony powy|ej,
materiaBy te nale|y przewiez na odkBad.
Lokalizacja odkBadu powinna by wskazana w
dokumentacji projektowej lub przez In|yniera. Je|eli
miejsce odkBadu zostaBo wybrane przez Wykonawc,
musi by ono zaakceptowane przez In|yniera.
Niezale|nie od tego, Wykonawca musi uzyska zgod
wBa[ciciela terenu.
Je|eli odkBady s zlokalizowane wzdBu| odcinka
trasy przebiegajcego w wykopie, to:
a)odkBady mo|na wykona z obu stron wykopu, je|eli
pochylenie poprzeczne terenu jest niewielkie, przy
czym odlegBo[ podn�|a skarpy odkBadu od g�rnej
krawdzi wykopu powinna wynosi:
- nie mniej ni| 3 m w gruntach przepuszczalnych,
- nie mniej ni| 5 m w gruntach
nieprzepuszczalnych,
b)przy znacznym pochyleniu poprzecznym terenu,
jednak mniejszym od 20%, odkBad nale|y wykona
tylko od g�rnej strony wykopu, dla ochrony od wody
stokowej,
c)przy pochyleniu poprzecznym terenu wynoszcym
ponad 20%, odkBad nale|y zlokalizowa poni|ej
wykopu,
d)na odcinkach zagro|onych przez zasypywanie drogi
[niegiem, odkBad nale|y wykona od strony
najcz[ciej wiejcych wiatr�w, w odlegBo[ci ponad 20
m od krawdzi wykopu.
Je[li odkBad zostanie wykonany w nie uzgodnionym
miejscu lub niezgodnie z wymaganiami, to zostanie on
usunity przez Wykonawc na jego koszt, wedBug
wskazaD In|yniera.
Konsekwencje finansowe i prawne, wynikajce z
ewentualnych uszkodzeD [rodowiska naturalnego
wskutek prowadzenia prac w nie uzgodnionym do tego
miejscu, obci|aj Wykonawc.
5.4.3. Zasady wykonania odkBad�w
Wykonanie odkBad�w, a w szczeg�lno[ci ich
wysoko[, pochylenie, zagszczenie oraz odwodnienie
powinny by zgodne z wymaganiami podanymi w
dokumentacji projektowej lub SST. Je|eli nie okre[lono
inaczej, nale|y przestrzega ustaleD podanych w normie
PN-S-02205:1998 [4] to znaczy odkBad powinien by
uformowany w pryzm o wysoko[ci do 1,5 m,
pochyleniu skarp od 1do 1,5 i spadku korony od 2% do
5%.
OdkBady powinny by tak uksztaBtowane, aby
harmonizowaBy z otaczajcym terenem. Powierzchnie
odkBad�w powinny by obsiane traw, obsadzone
krzewami lub drzewami albo przeznaczone na u|ytki
rolne lub le[ne, zgodnie z dokumentacj projektow.
Odspajanie materiaBu przewidzianego do
przewiezienia na odkBad powinno by przerwane, o ile
warunki atmosferyczne lub inne przyczyny
uniemo|liwiaj jego wbudowanie zgodnie z
wymaganiami sformuBowanymi w tym zakresie w
dokumentacji projektowej, SST lub przez In|yniera.
Przed przewiezieniem gruntu na odkBad
Wykonawca powinien upewni si, |e speBnione s
warunki okre[lone w pkcie 5.4.1. Je|eli wskutek
pochopnego przewiezienia gruntu na odkBad przez
Wykonawc, zajdzie konieczno[ dowiezienia gruntu
do wykonania nasyp�w z ukopu, to koszt tych
czynno[ci w caBo[ci obci|a Wykonawc.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
PDS roboty ziemne wyklad do egzRoboty ziemne tabliceKNR 2 01 Budowle i roboty ziemne 1ND TRD roboty ziemne 201342 06 Drogowe roboty ziemnespec roboty ziemne7 6Roboty Ziemne04 ARTYKUŁ ROBOTY ZIEMNE W BUDOWNICTWIE PODSTAWY CZ 120030804 Roboty ziemne49 07 BW Roboty ziemne w BWiDBDiA Projektowanie Semestr 6 Zajecia nr 04 Roboty ziemnewięcej podobnych podstron