plik


ÿþLuiza Przybylska Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. KEN w Lublinie Konferencja  Pakiet MAK  mo|liwo[ci oprogramowania i perspektywy rozwoju Z inicjatywy Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Kielcach przy wspóBudziale Biblioteki Narodowej i Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Krakowie w dniach 16-17 kwietnia 2007 r., zorganizowana zostaBa pierwsza ogólnopolska konferencja naukowa dla u|ytkowników systemu bibliotecznego MAK pt. Pakiet MAK  mo|liwo[ci oprogramowania i perspektywy rozwoju. Na miejsce konferencji wybrano Hotel  Przedwio[nie - najwy|ej poBo|ony hotel w Górach Zwitokrzyskich, znajdujcy si w Mchocicach Kapitulnych pod Kielcami. Jego malownicze poBo|enie na zboczu góry i mikroklimat bogaty w jod dostarczyBo uczestnikom konferencji niezapomnianych prze|y zarówno intelektualnych jak i estetycznych. Na konferencji zebraBo si 140 przedstawicieli bibliotek publicznych, uniwersyteckich i pedagogicznych oraz specjalistów w dziedzinie informatyki z caBej Polski aby wymieni si do[wiadczeniami w zakresie automatyzacji prac bibliotecznych przy zastosowaniu pakietu MAK. GBównym celem spotkania byBo: - przedstawienie aktualnego i perspektywicznego stanu prac nad systemem MAK, - wspieranie, rozwijanie, udoskonalanie i promowanie systemu MAK, - zaprezentowanie opinii, stanowisk i do[wiadczeD bibliotekarzy w pracy z systemem MAK Konferencj rozpoczBo wystpienie inauguracyjne dr Tomasza Makowskiego, dyrektor Biblioteki Narodowej. Pierwszego dnia wygBoszono sze[ referatów. Na pocztku wystpiB twórca Mak-a Jan Wierzbowski z Biblioteki Narodowej, który przedstawiB  Krótk histori MAK-a . Biblioteka Narodowa po raz pierwszy spotkaBa si z komputeryzacj w 1971 r. Dane zapisywano na ta[mach magnetycznych o pojemno[ci 10 tys. znaków. Nastpnie powstaBa baza - Centralny katalog czasopism polskich w systemie Polarka. W 1989 r. rozpoczto prace nad MAK-iem. Pierwszym i podstawowym celem BN byBo zastpienie kartotek kartkowych (szufladkowych) bazami automatycznymi, std nazwa systemu MAK  MaBe Kartoteki Automatyczne. Biblioteka dysponowaBa wtedy komputerami XT o pojemno[ci 1 MB i zainteresowaBa si archiwizacj bazy na CD-ROM-ach. Pierwszy pokaz CD- ROM-ów w BN odbyB si na pocztku 1990 r., a w 1994 r. nastpiBo nagranie na pBytach caBego programu i wszystkich baz MAK-a. Program rozwijaB si przez lata. Stworzono moduB wypo|yczeD, który umo|liwia automatyczn obsBug wypo|yczalni oraz w 1997 r. moduB MAKWWW, pozwalajcy na udostpnianie baz w Internecie. Co kilka lat opracowywane s nowe wersje MAK-a. Biblioteka Narodowa oferuje pakiet programowy MAK pracujcy na komputerach IBM PC (i kompatybilnych) w systemie DOS. Pakiet MAK jest przeznaczony do prowadzenia wszelkiego rodzaju katalogów i kartotek, w szczególno[ci bibliotecznych. Jan Wierzbowski pod koniec swojego wystpienia wyraziB nadzieje, |e system MAK bdzie stale rozwijany i doskonalony, a jego nowe wersje stan si jeszcze bardziej przyjazne dla u|ytkowników i bd si cieszy ich uznaniem i zainteresowaniem. Nastpnym prelegentem byB dr WBadysBaw Marek Kolasa z Akademii Pedagogicznej w Krakowie, który przedstawiB referat pt. System MAK na tle innych systemów bibliotecznych. Autor w przystpny sposób dokonaB porównania i oceny najbardziej znanych i wykorzystywanych w bibliotekach programów, ze szczególnym uwzgldnieniem charakterystyki programu MAK, który jest najpopularniejszym programem na rynku pod wzgldem wykorzystujcych go instytucji (56%). Obecnie na rynku znajduje si przynajmniej kilkana[cie programów, które w peBni automatyzuj prace biblioteczne. Wybór jest do[ szeroki. Dostpne s zarówno systemy tanie (MAK, LIBRA  ok. 2-4 tys. zB), jak i nieco dro|sze (SOWA, PATRON  9 13 tys. zB) oraz kilkunastokrotnie dro|sze systemy zintegrowane (ALEPH, VIRTUA, HORIZON, PROLIB, Q SERIES). Programy te ró|ni si pod wzgldem mo|liwo[ci (liczba dostpnych funkcji, opcji i uBatwieD), zdolno[ci do pracy w placówkach o rozbudowanej strukturze, a tak|e mo|liwo[ciami przystosowania do lokalnych wymagaD. Du| rol odgrywa równie| ich popularno[ na rynku, gdy| daje to swoiste poczucie bezpieczeDstwa, pozwala korzysta z pomocy innych i zrzesza si w grupy interesu. Ka|da biblioteka majca dokona wyboru programu musi by przygotowana na kompromis pomidzy swymi potrzebami i mo|liwo[ciami finansowymi, a mo|liwo[ciami systemu. Czsto bowiem jako[ programu jest wprost proporcjonalna do jego ceny. Wybór programu jest równie| uzale|niony od struktury biblioteki, od tego czy biblioteka zamierza korzysta z zewntrznych zródeB danych, czy tworzy bibliografi regionaln, czy gromadzi i udostpnia dokumenty elektroniczne itd. Wynika z tego, |e biblioteki zwracaj uwag na ró|norodne kryteria wyboru, jednak przystpna cena, ugruntowana pozycja rynkowa producenta, mo|liwo[ obsBugi wszystkich czynno[ci programu i mo|liwo[ wielodostpnej pracy w [rodowisku sieciowym to najwa|niejsze czynniki, którymi nale|y si kierowa przy wyborze systemu. W drugiej cz[ci referatu autor krótko scharakteryzowaB program MAK i opisaB jego sBabe strony m.in. plikow architektur, brak relacyjno[ci, ograniczenia DOS, znakowy interfejs i niskie bezpieczeDstwo danych. Na zakoDczenie stwierdziB, |e pomimo swej du|ej popularno[ci i atutów jakimi s niska cena, szybko[ dziaBania, otwarta architektura, dobry moduB wyszukiwawczy i bogactwo przetestowanych procedur, program wymaga gruntownej reformy. Z du|ym zainteresowaniem uczestników konferencji spotkaBo si wystpienie ks. Krzysztofa Goneta z Federacji Bibliotek Ko[cielnych FIDES i MichaBa Marksa z Biblioteki Narodowej pt. PrzyszBo[ MAK-a jako zintegrowanego systemu zarzdzania bibliotek, nowy interfejs, nowe mo|liwo[ci. Referat dotyczyB prowadzenia prac nad dalszym rozwojem systemu MAK w Bibliotece Narodowej. Przedstawiono plany rozbudowy poszczególnych moduBów pakietu MAK oraz przybli|one terminy ich realizacji. Na pocztku ks. K. Gonet podaB ogóln charakterystyk pakietu MAK i podkre[liB, |e MAK obsBuguje ju| ponad 1700 bibliotek, w tym: - ponad 1200 bibliotek publicznych, - ok. 120 bibliotek ko[cielnych, - ponad 200 bibliotek uczelnianych. MAK jest przeznaczony do prowadzenia baz o charakterze katalogów i kartotek w bibliotekach, ale równie| mo|e by wykorzystywany do innych baz danych. Struktur danych oraz rodzaj indeksów okre[la u|ytkownik w czasie zakBadania bazy. W pakiecie mo|na wyró|ni trzy cz[ci, zwane moduBami: - moduB obsBugi bazy  umo|liwia zakBadanie i reorganizacj bazy, wprowadzanie, modyfikacj oraz skre[lanie danych, wyszukiwanie i tworzenie podzbiorów bazy, drukowanie oraz import i eksport danych z i do zbiorów zewntrznych, - moduB drukowania (edycji)  umo|liwia drukowanie danych z bazy np. zestawieD, bibliografii, kart katalogowych, wg przyjtych formatów, - moduB wypo|yczeD  umo|liwia obsBug wypo|yczalni, korzysta on z bazy wypo|yczanych przedmiotów np. ksi|ek (baza ksi|ek) oraz z bazy osób (instrukcji) wypo|yczajcych (baza czytelników). Oprócz wymienionych moduBów istniej programy udostpniajce bazy pakietu MAK na CD-ROM-ach (CDMAK) oraz w Internecie (MAKWWW). Nastpnie gBos zabraB MichaB Marks, który przedstawiB zmiany, jakich dokonali przez ostatnie lata informatycy w konsultacji z bibliotekarzami, w celu dostosowania systemu bibliotecznego MAK do aktualnych oczekiwaD u|ytkowników. Kilka zmian nastpiBo w zakresie wsparcia technicznego. Na stronie producenta dostpna jest w formie elektronicznej peBna dokumentacja, powstaB serwis update (pakiet MOD) i rozbudowano serwis na temat konwersji MARCBN/MARC21 (bezpBatne narzdzia i opisy). Zainteresowani mog skorzysta z usBug wdro|eniowych i serwisowych [wiadczonych przez FIDES (instalacja programu, szkolenia) oraz zaopatrzy si w dane z Centralnej Kartoteki HaseB Wzorcowych NUKAT w postaci bazy MAK. W samym programie (wersja 4.3) pojawiBo si wiele nowych funkcji np. nowy instalator obejmujcy pakiet i programy edycyjne TEX, mo|liwo[ drukowania etykiet z kodami kreskowymi, du|o nowych formatów wydruków (w tym RTF i PDF), nowe funkcje gromadzenia i skontrum, a tak|e mo|liwo[ wy[wietlania znaków greckich i inne. Kilka nowych mo|liwo[ci oferuje tak|e MAKWWW w wersji 1.22, m.in. anglojzyczny interfejs, mo|liwo[ pracy w systemach UNIX na procesorach SUN, umiarkowan mo|liwo[ personalizacji interfejsu i obsBug khw w indeksach. Biblioteka Narodowa pracuje obecnie nad systemem MAK 5. GBówne zmiany w tej wersji to architektura klient  serwer oraz interfejs WWW do wprowadzania ksi|ek, samoobsBugi czytelnika i obsBugi wypo|yczalni. Pozostanie natomiast dos owy klient z makrooperacjami i mechanizmami eksportu danych, które bd dziaBa analogicznie jak w MAK-u 4.3. BN przewiduje zakoDczenie prac nad tymi funkcjonalno[ciami na przestrzeni 2008 i 2009 roku. Mo|liwo[ skorzystania z nowych funcjonalno[ci bdzie wymagaBo przej[cia bibliotek ze starej wersji MAK-a na MAK 5. Kolejny mówca, Bo|ena Bartoszewicz-FabiaDska z Ksi|nicy Podlaskiej w BiaBymstoku w swoim wystpieniu pt. Format MARC 21  baza katalogowa w programie MAK - adaptacja formatu, zapoznaBa uczestników konferencji z krótk histori formatu MARC i przedstawiBa zalety formatu MARC 21, który jest obecnie uwa|any za format docelowy w polskich bibliotekach. Format MARC jest midzynarodow umow, okre[lajc sposób opisu danych bibliograficznych dokumentów (ksi|ek, wydawnictw cigBych, plików komputerowych itd.). MARC jest skrótem angielskiego okre[lenia Machine- Readable Cataloging, które oznacza katalogowanie w postaci elektronicznej. Pocztki historii formatu MARC to lata 60-te XX wieku, kiedy to Biblioteka Kongresu USA przygotowaBa dla potrzeb katalogowania wBasnych zbiorów format LC MARC, który z upBywem czasu zostaB przeksztaBcony w US MARC. W roku 1997 powstaB format MARC 21, który jest wynikiem poBczenia formatu US MARC z wersj formatu MARC u|ywan w Kanadzie (CAN MARC). W Polsce do niedawna dane byBy przygotowywane w formacie MARC BN (format Biblioteki Narodowej) i dotychczas wiele bibliotek prowadzi w tym formacie swoje bazy. Zarówno w formacie MARC BN jak i w MARC 21, te same informacje s wpisywane w ró|ny sposób do ró|nych pól. GBówne ró|nice midzy tymi formatami to np. ró|ne nazwy pól i podpól, inny sposób opisu tytuBu, inne znaki umowne itd. Autorka podkre[liBa, |e przej[cie (przeprowadzenie konwersji danych) z formatu MARC BN na format MARC 21 jest konieczno[ci, aby dostosowa polskie biblioteki do midzynarodowych norm katalogowania komputerowego. PrzypomniaBa równie|, |e |aden z programów do konwersji nie zapewnia caBkowitej poprawno[ci wyników, szczególnie dla ksi|ek wielotomowych. Po wykonaniu konwersji nale|y dokona bardzo wnikliwej korekty. Na szersze omówienie zasBuguje referat Tomasza Aazarskiego pt. WebMAK  udziaB innych bibliotek w rozwoju systemu MAK (na przykBadzie WBP w Kielcach) charakteryzujcy nowatorskie rozwizania w zakresie obsBugi systemu MAK. Inicjatywa powstania systemu WebMak wyszBa od dyrekcji Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Kielcach jako odpowiedz na zgBoszenia czytelników i bibliotekarzy. ZgBoszenia te dotyczyBy zmian w u|ytkowaniu systemu MAK autorstwa Biblioteki Narodowej. WebMak jest webowym interfejsem do systemu MAK wiec to system MAK jest dostawc podstawowych mechanizmów do obsBugi biblioteki oraz gwarantem spójno[ci i poprawno[ci danych. Komunikacja z systemem MAK odbywa si za pomoc skryptów makrooperacji i mechanizmu eksportu danych z MAK. Interfejsem u|ytkownika jest przegldarka WWW, wic dostp do systemu mo|e by zrealizowany zarówno poprzez Internet jak i Intranet. GBówna cz[ systemu WebMak jest wykonana z jednej z najpopularniejszych technologii tworzenia aplikacji webowych  J2EE. BezpieczeDstwo aplikacji jest gwarantowane przez popularny serwer aplikacji Tomcat. GBównym atutem systemu jest mo|liwo[ szybkiego uruchamiania kolejnych funkcjonalno[ci systemu MAK w ramach WebMak-a. Funkcjonalno[ci te mog by uruchomione ju| w najbli|szym czasie i nie wymagaj wymiany systemu informatycznego, a tylko zainstalowania systemu WebMak obok dziaBajcego obecnie w bibliotece systemu MAK 4.3 lub jego starszej wersji ale wtedy przy pewnych ograniczeniach. WebMak zostaB tak zaprojektowany, aby byB tak samo elastyczny jak system MAK tzn. dowolna zmiana w strukturze bazy MAK wymaga tylko rekonfiguracji w opisie maski MAK, skrypcie makconnectora oraz xml'owym scenariuszu, w którym jest opisana tekstowo kolejno[ i zawarto[ stron serwisu. DziaBania te s Batwe do wykonania dla administratora biblioteki i nie wymagaj specjalistycznej pomocy. ModuBy systemu WebMak to: - moduB wyszukiwania peBnotekstowego - moduB ten nie wymaga posiadania przez czytelnika konta w systemie WebMak ani procesu logowania si czytelnika do systemu, - moduB obsBugi czytelnika - moduB wymaga logowania si czytelnika do systemu, wyszukiwanie peBnotekstowe ksi|ek rozszerzone o mo|liwo[ wykonania rezerwacji i mechanizm koszyka, dostp do informacji o stanie i historii konta w systemie MAK, - moduB wypo|yczalni - moduB wymaga logowania si bibliotekarza do systemu i udostpnia mechanizm ogBoszeD spersonalizowanych, wyszukiwanie czytelników wraz z obsBug procesu wypo|yczenia, obsBug rezerwacji, wyszukiwanie ksi|ek, tworzenie ogBoszeD dla czytelników, dodawanie nowych czytelników, - moduB administracyjny  moduB rozszerzajcy funkcjonalno[  moduBu wypo|yczalni o zarzdzanie u|ytkownikami systemu WebMak. WebMak udostpnia webowy interfejs do dos'owych programów mak.exe i wyp.exe wchodzcych w skBad pakietu MAK w zakresie: - zarzdzania czytelnikami (zakBadanie kont nowych czytelników, modyfikacja danych czytelników, usuwanie kont czytelników), - zarzdzanie wypo|yczeniami (wypo|yczanie i zwroty), - wyszukiwanie ksi|ek wraz z informacj o statusie ich wypo|yczenia lub rezerwacji, - obsBuga rezerwacji i przechowywanie informacji o nich w systemie MAK, - obsBuga prolongat. WebMak rozszerza funkcjonalno[ci systemu MAK w celu lepszego dostosowania systemu bibliotecznego do oczekiwaD u|ytkowników o rezerwacje, w tym rezerwacje terminowe i bezterminowe oraz wyszukiwanie peBnotekstowe po wszystkich kategoriach. Nowe funkcjonalno[ci wspierajce komunikacj na linii czytelnik-biblioteka to: - ogBoszenia indywidualne i grupowe dla u|ytkowników systemu, - obsBuga powiadomieD czytelników o dostpnych zarezerwowanych pozycjach, - obsBuga zgBoszeD czytelników, - koszyk, w którym u|ytkownicy mog przechowywa zakBadki do interesujcych ich pozycji w celu ich wypo|yczenia w przyszBo[ci, - rezerwacje - mo|liwo[ definicji algorytmu rezerwacji np. je[li ksi|ka jest dostpna w chwili rezerwowania to mo|liwa jest tylko rezerwacja jednodniowa, je[li nie jest dostpna wówczas rezerwacja nastpuje do momentu zwrotu ksi|ki przy czym czytelnik otrzymuje informacj o dostpno[ci zarezerwowanej przez niego pozycji w postaci ogBoszenia, e- mail lub SMS (w przypadku istnienia moduBu komunikacji), - wyszukiwanie peBnotekstowe ksi|ek wykonane na wzór popularnych wyszukiwarek internetowych, - zarzdzanie kontami u|ytkowników zgodnie z wymogami bezpieczeDstwa. Tomasz Aazarski podkre[liB, |e uruchomienie systemu WebMak speBnia oczekiwania wspóBczesnego bibliotekarstwa oraz podnosi komfort obsBugi systemu MAK zarówno przez czytelników jak i bibliotekarzy. Obecnie system jest w trakcie testów przeduruchomieniowych w WBP w Kielcach. Na szczególn uwag zasBu|yBa prezentacja Wojciecha Kowalewskiego przedstawiciela Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Krakowie pt. Bazy MAK w katalogach rozproszonych. Autor szczegóBowo opisaB nowatorski portal internetowy - Fidkar MaBopolski, który jest wyposa|ony w narzdzie umo|liwiajce przeszukiwanie kilkudziesiciu komputerowych baz katalogowych i bibliograficznych bibliotek samorzdowych z MaBopolski i bibliotek naukowych z Krakowa. GBównym zadaniem multiwyszukiwarki Fidkar jest prezentacja wyników wyszukiwania na interaktywnej stronie WWW. Ze wzgldu na du| ró|norodno[ i specyfik baz, portal Fidkar zostaB podzielony na trzy serwisy: BR@Ma, RK@M oraz KR@K. Serwis BR@Ma, czyli Bibliografia Regionalna MaBopolski zgromadziBa do tej pory ok. 26 baz bibliograficznych. Oprócz baz WBP w Krakowie w serwisie udostpnione s bazy regionalne poszczególnych powiatów z MaBopolski. Serwis RK@M, czyli Rozproszony Katalog MaBopolski stanowi gBównie bazy katalogowe (ok. 53) maBopolskich bibliotek publicznych stopnia powiatowego, miejskiego oraz gminnego. Serwis KR@K, czyli Krakowski Katalog Rozproszony, integruje zasoby krakowskich bibliotek naukowych. W gronie tym znalazBy si m.in. Biblioteki Uniwersytetu JagielloDskiego, Biblioteka GBówna AGH, Biblioteka GBówna Politechniki Krakowskiej, Biblioteka PAT, Biblioteka Czartoryskich, Biblioteka Muzeum Narodowego w Krakowie. Serwis KR@K jest jedyn regionaln platform w Krakowie, która gromadzi bazy bibliotek naukowych miasta Krakowa w jednym miejscu. Portal Fidkar MaBopolski jest najwiksz multiwyszukiwark baz regionalnych zorganizowan dla bibliotek publicznych w Polsce. Dostp do wszystkich trzech serwisów jest mo|liwy ze strony internetowej Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Krakowie. Drugi dzieD konferencji wypeBniony byB informacjami, komunikatami i prezentacjami z regionów. Bibliotekarze w krótkich wystpieniach wymieniali si wiedz i do[wiadczeniami w zakresie wykorzystania pakietu MAK w swoich bibliotekach. Pierwsz prezentacj pt. Program biblioteczny MAK w bibliotekach publicznych województwa mazowieckiego, przedstawiB Marcin LeszczyDski z Biblioteki Publicznej m. st. Warszawy. Wystpienie po[wicone byBo omówieniu stanu komputeryzacji bibliotek publicznych województwa mazowieckiego. Autor zaznaczyB , |e Biblioteka Publiczna m. st. Warszawy jako biblioteka wojewódzka sprawuje opiek merytoryczn nad liczc 1003 placówki, sieci bibliotek publicznych w Warszawie i województwie mazowieckim. Zadania te realizuj DziaB Instrukcyjno-Metodyczny i DziaB ObsBugi Sieci. Obecnie skomputeryzowanych jest 294 biblioteki i 273 filie, co stanowi ok. 53% ogólnej liczby placówek, z czego 277 bibliotek i 141 filie wykorzystuje program MAK. Nowsz wersj programu, MAK 4.3 posiada 118 bibliotek i 16 filii. W cigu 2 lat nastpiB dwu i póB krotny wzrost wykorzystania MAK-a w województwie mazowieckim. Biblioteka Publiczna m. st. Warszawy prowadzi równie| dziaBalno[ instruktorsk w bibliotekach terenowych dotyczc instalacji programu MAK i jego nakBadek aktualizacyjnych zakupionych przez biblioteki. Organizowane s te| szkolenia w zakresie komputeryzacji dla bibliotekarzy przez specjalistów z Biblioteki Narodowej. Podobn tematyk poruszyB Krzysztof Tkacz reprezentujcy Wojewódzk Bibliotek Publiczn w Olsztynie. DokonaB on prezentacji pt. MAK w sieci bibliotek publicznych województwa warmiDsko-mazurskiego dotyczcej stanu komputeryzacji w WBP i bibliotekach warmiDsko-mazurskich oraz pomocy bibliotekarzom w zakresie komputeryzacji. Proces komputeryzacji Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Olsztynie rozpoczto w 1989 roku automatyzacj procesu opracowania "Bibliografii Warmii i Mazur". W cigu kolejnych lat proces ten rozwijaB si i doskonaliB a| do momentu, w którym WBP osignBa stan peBnej komputeryzacji prac bibliotecznych. Komputeryzacj procesów bibliotecznych WBP w Olsztynie oraz bibliotek publicznych województwa warmiDsko-mazurskiego zajmuje si Sekcja Komputerowego Wspomagania Procesów Bibliotecznych, której kierownikiem jest Krzysztof Tkacz. Do jej zadaD nale|y m.in. bie|ca obsBuga sprztu komputerowego WBP, administrowanie bazami danych WBP, tworzenie i utrzymanie stron internetowych nale|cych do WBP, koordynowanie budowy katalogu zbiorów WBP i wspomaganie od strony technicznej, prace wdro|eniowe zwizane z migracj do programu MAK oraz prace koordynacyjne nad udoskonalaniem formatu MARC 21 wdro|onego w WBP. Poza tym Sekcja jest wsparciem technicznym dla Wirtualnej Powiatowej Biblioteki Publicznej oraz dla projektu Bazy Informacji Lokalnej. Podejmuje równie| inicjatywy zmierzajce do wzbogacenia WBP w sprzt i oprogramowanie poprzez przygotowanie wniosków do lokalnych wBadz, fundacji krajowych i zagranicznych oraz EU. Pomoc Sekcji dla bibliotek publicznych województwa warmiDsko-mazurskiego w zakresie komputeryzacji polega na prowadzeniu szkoleD z obsBugi komputera dla pracowników, prowadzeniu szkoleD z obsBugi specjalistycznych programów bibliotecznych, pomocy w budowie komputerowego katalogu zasobów bibliotecznych oraz pomocy w zakresie planowania, realizacji zakupów, konfiguracji i instalacji sprztu komputerowego i oprogramowania. Kolejnym mówc byB Cezary Kasiborski dyrektor Powiatowej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w WaBbrzychu . Jego wystpienie pt. 14 lat MAK-a w waBbrzyskiej  Bibliotece pod Alantami . Co dalej? spotkaBo si z |yw reakcj uczestników konferencji. OdczytaB on krótki referat napisany w sposób na wpóB |artobliwy opisujcy  zmagania pracowników biblioteki z programem MAK na przestrzeni kilkunastu lat. Starania bibliotekarzy w zakresie komputeryzacji zaowocowaBy tym, |e biblioteka gBówna oraz czterna[cie filii rozmieszczonych we wszystkich wikszych osiedlach miasta, obecnie szeroko wykorzystuj elektroniczne technologie w zakresie tworzenia i udostpniania baz danych (katalogowych, bibliograficznych i faktograficznych), rejestracji czytelników i wypo|yczeD, udostpniania internetu oraz zabezpieczania zbiorów przed kradzie|. Dyrektor Miejskiej i Powiatowej Biblioteki Publicznej w Kolbuszowej Andrzej JagodziDski wraz z Aukaszem SzymaDskim wystpili z referatem pt. Pakiet MAK w MiPBP w Kolbuszowej  historia i wspóBczesno[ syntetycznie opisujc stan komputeryzacji biblioteki od jej pocztków do dnia dzisiejszego. Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna jest gminn instytucj kultury obejmujc swoim oddziaBywaniem caB Gmin Kolbuszowa oraz sprawujc nadzór merytoryczny nad sieci bibliotek publicznych powiatu kolbuszowskiego. W skBad gminnej sieci bibliotecznej wchodz: Biblioteka Miejska, siedem filii wiejskich oraz cztery punkty biblioteczne. Pod koniec 1990 roku w bibliotece pojawiB si pierwszy komputer AT 286, który zostaB wykorzystany w gromadzeniu i opracowaniu zbiorów. Od tego momentu rozpoczB si systematyczny proces komputeryzacji procedur bibliotecznych. Stopniowo komputeryzowano katalogi, najpierw w oparciu o wBasny program, pózniej o pakiet biblioteczny MAK. Obecnie biblioteka jest placówk nowoczesn, wprowadzajc od pocztków lat dziewidziesitych nowe technologie. Udostpnione zostaBy bazy danych Biblioteki Narodowej, a czytelnicy uzyskali dostp do Internetu. PowstaBa strona domowa biblioteki z katalogami i wBasnymi bazami online. W bibliotekach na terenie gminy Kolbuszowa pracuje 47 komputerów, 28 z nich jest podBczonych do Internetu. W centrali wszystkie katalogi s prowadzone w wersji elektronicznej. Siedem komputerów z dostpem do Internetu zostaBo udostpnionych czytelnikom w Gminnym Centrum Informacji, zaBo|onym przez bibliotek w 2003 roku. Zakup komputerów zostaB sfinansowany w ramach programu  Pierwsza Praca . Osoby bezrobotne mog za darmo skorzysta z komputerów oraz przy pomocy pracowników GCI napisa CV lub list motywacyjny. Pracownicy pomagaj im równie| w wyszukiwaniu ofert pracy w Internecie. GCI prowadzi wBasn stron: www.gci.kolbuszowa.pl. Biblioteka od niedawna rozpoczBa digitalizacj swoich zbiorów. W postaci elektronicznej znajd si zarówno dokumenty urzdowe, zdjcia jak i gazety regionalne. Wszystkie zdigitalizowane zbiory s dostpne dla czytelników wsiedzibie biblioteki. Niektóre z nich bd umieszczone na stronie internetowej biblioteki, w dziale Kolbuszowska Biblioteka Internetowa. Pod koniec prezentacji, dyrektor biblioteki wyraziB du|e zadowolenie, |e dziaBajca od 1947 r., Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna w Kolbuszowej, dziki powy|szym dziaBaniom, jest uznawana za jedn z lepszych bibliotek publicznych w kraju. Nastpnym prelegentem byBa Ewa Kapusta z Miejskiej Biblioteki Publicznej w Kra[niku, której referat pt.  Jak pokona MAK-a  wprowadzenie systemu w MBP w Kra[niku zwizle opisywaB rozwój biblioteki wraz z jej komputeryzacj. Miejska Biblioteka Publiczna dziaBa od 1944 r. W styczniu 2000 r. przejBa zadania powiatowe i nadzór merytoryczny nad bibliotekami gminnymi. Biblioteka dysponuje bogatymi i stale aktualizowanymi zbiorami tj. wydawnictwami informacyjnymi, naukowymi, popularnonaukowymi, literatur pikn polsk i obc. Jej zbiory to ponad 69.000 woluminów ksi|ek, 2000 jednostek audiowizualnych m.in. ksi|ka mówiona, film video i ponad 50 tytuBów czasopism. Ksi|ki katalogowane s w programie MAK poprzez kopiowanie z Przewodnika Bibliograficznego lub z autopsji. Wypo|yczanie jest w peBni skomputeryzowane. Autorka zwróciBa uwag na fakt, |e retrokonwersja w bibliotece przebiegaBa w sposób szybki i sprawny. W cigu 10 miesicy wprowadzono do katalogu komputerowego 21 tys. ksi|ek z ró|nych dziaBów. Dziki temu bazy katalogowe zostaBy uzupeBnione o starsze zbiory i biblioteka mo|e w du|ym stopniu zaspokaja potrzeby u|ytkowników uczcych si i doksztaBcajcych. Ka|dy znajdzie tu równie| szeroki wybór literatury. Kolejny komunikat, wygBoszony przez Aleksandra Trembowieckiego pt. Nietypowe zastosowania moduBu MAKWWW, po[wicony byB nowatorskiemu zastosowaniu moduBu MAKWWW przy automatyzacji prac bibliotecznych w KoszaliDskiej Bibliotece Publicznej. Kiedy rozpoczto automatyzacj biblioteki zarówno je|eli chodzi o obsBug czytelników jak te| informacj o zbiorach, w pazdzierniku 1998 roku powstaB DziaB Komputeryzacji Procesów Bibliotecznych. ZostaB on stworzony poniewa| powstaBa potrzeba wyodrbnienia nowej, nowoczesnej, wyspecjalizowanej komórki, której zakres dziaBaD nie mie[ciB si w zaBo|eniach funkcjonowania DziaBu Metodycznego. Do gBównych zadaD DziaBu nale|y nadzorowanie funkcjonowania sieci komputerowej dziaBajcej w Bibliotece, serwisowanie i konserwacja sprztu komputerowego, prowadzenie szkoleD dla personelu i pracowników innych bibliotek z zakresu podstaw obsBugi komputera, systemów operacyjnych i aplikacji biurowych, wprowadzanie do bazy danych artykuBów z czasopism komputerowych i opieka nad serwisem WWW oraz nad bibliotecznym serwerem internetowym i pracowni internetow. Od 20 grudnia 1999 r. w KBP funkcjonuje pracownia internetowa, w której mo|na m.in. przeglda zasoby Internetu, korzysta z szybko powikszajcego si zbioru programów multimedialnych oraz wci| aktualizowanych prawniczych baz danych (Lex, Omega). W pracowni znajduje si 10 stanowisk komputerowych - ka|de jest wyposa|one w pakiet Microsoft Office (MS Word, MS Excel, MS Access, MS PowerPoint). W WBP dziaBa sie lokalna oparta na systemie Novell IntranetWare 4.11. Po krótkim wprowadzeniu prelegent opisaB zmiany jakie wprowadzili pracownicy DziaBu Komputeryzacji w module MAKWWW w celu lepszego przystosowania go zarówno dla potrzeb bibliotekarzy jak i czytelników. Zmiany te nastpiBy w zakresie udostpniania plików z poziomu bazy danych, zamawiania zbiorów przez Internet i wystawiania rewersów. Ostatni referat pt. Bazy Biblioteki Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie wygBosiBa Dorota Górska z tej|e Biblioteki. DokonaBa ona szczegóBowego opisu wszystkich baz katalogowych biblioteki ze szczególnym uwzgldnieniem baz prowadzonych w programie MAK. Autorka swoje wystpienie rozpoczBa krótk charakterystyka obecnego stanu komputeryzacji Biblioteki Papieskiej Akademii Teologicznej, która obejmuje: - prowadzenie bazy opisów czasopism - KCCZ - ponad 3200 tytuBów (w systemie MicroISIS, od roku 2001 caBkowite przej[cie na system VTLS), - prowadzenie bazy gromadzenia druków zwartych - GROM, ponad 24000 opisów w programie MAK (pocztkowo w programie ISIS), - prowadzenie bazy opracowania ksi|ek w systemie VTLS - 17000 opisów bibliograficznych, - prowadzenie bazy danych o dokumentach audiowizualnych - ponad 700 opisów w programie MAK, - tworzenie bazy danych o czytelnikach biblioteki w programie MAK, - utworzenie w 1992 r. bazy danych o dokumentach o [witych i bBogosBawionych z XIX i XX w. - 530 opisów w programie MicroISIS, - utworzenie baz danych o darach ksi|ek (kilka baz dotyczcych ró|nych darów - kilkadziesit tysicy opisów w programie MAK), - utworzenie baz danych o zawarto[ci wybranych czasopism, m.in. Analecta Cracoviensia, Ruch Biblijny i Liturgiczny, Notificationes (kilkana[cie tysicy opisów artykuBów w programie MAK), - prowadzenie bazy instytucji wspóBpracujcych z bibliotek oraz wymiany (w programie MS Access). Dla u|ytkowników dostpne s dwie bazy programie MAK: - dokumentów multimedialnych znajdujcych si w zbiorach Biblioteki PAT - Katalog Multimediów (udostpnianych wyBcznie na miejscu - z ewentualn opcj wydruku informacji z wybranych dokumentów multimedialnych), - dokumentów beatyfikacyjnych i kanonizacyjnych ze zbiorów Biblioteki, PAT - Zwici i BBogosBawieni (dzieBa w jzyku BaciDskim i wBoskim). Obecnie biblioteka posiada 45 komputerów podBczonych do Internetu oraz wBasn stron WWW. W trakcie konferencji odbywaBy si prezentacje firm sponsorów. Firma Tomaco oferujca unikalne rozwizania w zakresie nowoczesnej, szybkiej i trwaBej naprawy ksi|ek oraz konserwacji zbiorów, prezentowaBa w hallu hotelu zestaw maszyn (maszyn klejc i gilotyn introligatorsk) do oprawy ksi|ek systemem Fastbind. Natomiast firma 3M zajmujc si produkcj systemów ochrony dla bibliotek, przedstawiBa prezentacj multimedialn na temat nowoczesnych zabezpieczeD zbiorów bibliotecznych oraz urzdzeD do automatycznej obsBugi wypo|yczeD i zwrotów mediów drukowanych. Reasumujc, w ostatnich latach, w miar pozyskiwania i stosowania nowych technologii, biblioteki musiaBy sta si lokalnymi o[rodkami [wiadczcymi profesjonalne usBugi informacyjne dotyczce np. przepisów prawnych, podatkowych, wolnych miejsc pracy itp., i [wiadczcych specjalne usBugi informacyjne takie jak dostp do Internetu, publikowanie i wydruki z dokumentów elektronicznych, dostp do sieci komputerowych i baz danych w lokalnej i rozlegBych sieciach komputerowych oraz staBy dostp do materiaBów i informacji osobom ksztaBccym si i podnoszcym swoje kwalifikacje. Zwiadczenie tego typu usBug umo|liwia bibliotece jedynie profesjonalny system do obsBugi wszelkich procesów bibliotecznych. Dziki du|ej ilo[ci wygBoszonych na ten temat referatów, uczestnicy konferencji mogli zastanowi si nad wieloma problemami zwizanymi z u|ytkowaniem programu MAK oraz zapoznali si z jego nowymi mo|liwo[ciami. Kluczowym problemem konferencji byBo postawienie pytania czy MAK ma przyszBo[.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Mak 2002 Euro pl id 2444026 Nieznany
MAK zmanipulował zapis polskich skrzynek
mak?
Instrukcja programowania pilota e MAK z plyty?
London Jack ZÅ‚oty mak
mak nowy
W protokole rosyjskiego MAK występuje matematyczny błąd dyskredytujący ten dokument
Mak 2002 Maxi pl
MAK stara się o względy ICAO Nasz Dziennik, 2011 03 02
Mak 2002 Maxi pl
Dim Mak How Chi Is Used In Dim Mak Pressure Point Defence
Mocna odpowiedź Polski na raport MAK

więcej podobnych podstron