plik


ÿþSUKCESJA PAOSTW SUKCESJA PAOSTW- zastpienie jednego paostwa przez inne; przejcie praw i obowizków w odniesieniu do okre[lonego terytorium. Jest efektem zmian zwierzchnictwa terytorialnego nad caBym lub cz[ci terytorium paostwa. Nastpuje zmiana podmiotu sprawujcego wBadz zwierzchni na okre[lonym terytorium. W zwizku z sukcesj wygasaj prawa i obowizki jednego paostwa, a w to miejsce powstaj prawa i obowizki drugiego. SUKCESOR- paostwo wstpujce w miejsce innego paostwa- w jego okre[lone prawa lub obowizki; POPRZEDNIK- paostwo zastpowane w swoich prawach i obowizkach przez sukcesora. SUKCEJA: 1. CAAKOWITA: paostwo poprzednik upada jako podmiot pr. midzynarodowego, a zwierzchnictwo nad jego terytorium obejmuje sukcesor. Inkorporacja (NRD- poprzednik; RFN- sukcesor); Zjednoczenie (Jemen PBn. i PBd.- poprzednik; Jemen- sukcesor) Rozpad (CzechosBowacja- poprzednik; Czechy, SBowacja- sukcesorzy) 2. CZZCIOWA: paostwo poprzednik nie upada, nie traci podmiotowo[ci prawnomidzynarodowej. Cz[d terytorium nad którym sprawowaBo zwierzchnictwo przechodzi pod wBadz paostwa sukcesora. Secesja (ZSRR- poprzednik; Litwa, Aotwa& .- sukcesorzy). Rosja nie jest sukcesorem, ale kontynuatorem. Cesja- odstpienie cz[ci terytorium w drodze um. midzynarodowej (cesja Alaski w 1867r. Rosja- poprzednik; USA- sukcesor) Utworzenie paostwa na terytorium zale|nym (dekolonizacja). ZASADY SUKCEJI- zgodnie z Konwencj Narodów Zjednoczonych o sukcesji paostw w odniesieniu do traktatów (23.08.1978 Wiedeo; weszBa w |ycie w 1996r.) 1. Zjednoczenie lub inkorporacja. Ka|da um. midzynarodowa obowizujca poprzednika (np. NRD, Jemen PBn. czy PBd.) obowizuje równie| sukcesora (np. RFN, Jemen)- zasada ipso iure. Wyjtek: sukcesor i pozostaBe paostwa- strony umowy uzgodni inaczej; stosowanie umowy w stosunku do sukcesora byBoby sprzeczne z jej przedmiotem i celem lub powodowaBoby radykaln zmian jej dziaBania. Co do zasady umowa bdca przedmiotem sukcesji powinna byd stosowana w odniesieniu do tej cz[ci terytorium, na którym obowizywaBa w momencie sukcesji. Wyjtek: jej stosowanie mo|e byd rozszerzone na caBe terytorium sukcesora, gdy tak notyfikuje (um. wielostronne) lub tak uzgodni z drug stron umowy (um. dwustronne). 2. Rozpad lub secesja. Umowa midzynarodowa odnoszca si do caBego terytorium paostwa poprzednika (np. CzechosBowacja, ZSRR) obowizuje paostwo sukcesora (np. Czechy, Litwa)- zasada ipso iure. Umowa odnoszca si jedynie do cz[ci terytorium poprzednika obowizuje sukcesora pod wBadz którego ta cz[d si znalazBa. Wyjtki: podobne do dotyczcych zjednoczenia/ inkorporacji. 3. Cesja. Umowa midzynarodowa zawarta przez poprzednika przestaj obowizywad od momentu cesji w stosunku do tej cz[ci terytorium, która podlega cesji; um. zawarte przez sukcesora obowizuj w stosunku do tej cz[ci teryt. od momentu cesji. Wyjtek: Chyba |e zastosowanie umowy do cedowanego terytorium byBoby sprzeczne z celami lub przedmiotem tej um. lub powodowaBoby radykaln zmian warunków jej dziaBania. 4. Paostwo niepodlegBe powstaBe na terytorium zale|nym nie jest zobowizane utrzymywad w mocy lub stad si stron jakiegokolwiek traktatu tylko z tego powodu , |e w chwili sukcesji paostw traktat obowizywaB w odniesieniu do terytorium, którego sukcesja dotyczy. Zasada tabula rasa. Wyjtki: Nowo powstaBe paostwo niepodlegBe (sukcesor) mo|e w drodze notyfikowania sukcesji okre[lid swój status w stosunku do um. wielostronnych  zasada jednostronnego wyboru. Chyba |e zastosowanie traktatu w stosunku do sukcesora byBo by sprzeczne z celami lub przedmiotem um. lub powodowaBoby radykaln zmian warunków jej dziaBania. W niektórych przypadkach sukcesja um. wielostronnej wymaga zgody pozostaBych jej stron. Um. dwustronne które w momencie sukcesji pozostawaBy w mocy w odniesieniu do przekazywanego terytorium uwa|ane s za obowizujce midzy sukcesorem a innym paostwem, gdy oba paostwa tak uzgodni lub ich zgoda wynika z ich postpowania. Inne podmioty Prawa Midzynarodowego Publicznego Organizacje midzynarodowe pozarzdowe (NGO)- ich czBonkami nie s paostwa, ale os. fiz, os. pr, instytucje. DziaBaj na podstawie um. nie uregulowanych pr. midzynarodowym. Nie maj podmiotowo[ci prawno midzynarodowej; np. Amnesty International. Organizacje midzynarodowe midzyrzdowe (IGO). Cechy charakterystyczne: 1. Posiadaj formaln struktur- posiadaj organy powoBane na podstawie um. miedzynar. przez paostwa czBonkowskie konieczne do realizowania celów tej organizacji. Organy powinny byd niezale|ne od paostw czBonkowskich. 2. Utworzone na podstawie um. midzynar. (mo|e nosid ró|ne nazwy: statut, konstytucja, traktat ) zawartej midzy paostwami. 3. Posiada okre[lone cele reprezentujce interes wszystkich jej stron 4. Niesuwerenne, pochodne, niepeBne (podmiotowo[d nadana przez paostwa, nie maj peBnej zdolno[ci prawnej i zdolno[ci do czynno[ci prawnych) Posiadaj podmiotowo[d prawno midzynarodow. Opinia doradcza MTS z 11.04.1949 r. w sprawie odszkodowao z szkody poniesione w sBu|bie ONZ. Sprawa Folke Bernadotte- mianowanego przez ONZ mediatora , który podczas wykonywania funkcji zostaB zastrzelony. W zwizku z tym ONZ zwróciBo si do MTS z pyt: czy w przypadku gdy funkcjonariusz ONZ podczas wykonywania swoich obowizków ponosi szkod w okoliczno[ciach uzasadniajcych odpowiedzialno[d paostwa, ONZ ma jako Organizacja zdolno[d do zBo|enia midzynarodowej skargi przeciwko odpowiedzialnemu rzdowi celu uzyskania odszkodowania. MTS stwierdziB, |e KNZ nadaje ONZ prawa i obowizki oraz cele i zadania inne od tych które przysBuguj paostwom bdcym jej czBonkami. W celu ich efektywnego wykonywania ONZ musi byd wyposa|ona w zdolno[d prawn i zdolno[d do czynno[ci prawnych w sferze pr. midzynarodowego. Zdaniem TrybunaBu ONZ nie mogBaby wykonywad zamiarów jej zaBo|ycieli, gdyby nie posiadaBa osobowo[ci. Przy czym dla podmiotowo[ci nie ma znaczenia czy statut tej organizacji stanowi o jej podmiotowo[ci. ONZ miaBa zatem uprawnienie do wystpienia z roszczeniem którego dotyczyBo pytanie. Rodzaje organizacji midzynarodowych: 1. kryt. czBonkowstwa: a) powszechne- dostpne dla wszystkich (np. ONZ); b) regionalne- dostpne dla paostw danego regionu (np. Rada Europy, OPA); c) subregionalne- dostpne dla paostw danego subregionu (np. Rada Paostw Morza BaBtyckiego); 2. kryt. kompetencji: a) ogólne- wszystkie dziedziny wspóBpracy (np. ONZ, OPA) b) szczególne- zajmuj si wybranymi dziedzinami wspóBpracy (np. NATO, WHO) 3. kryt. przystpienia paostw trzecich: a) otwarte- warunkiem przyjcia jest wola paostwami mo|liwo[d przyjcia zobowizao wynikajcych ze statutu (np. ONZ). b) PóBzamknite- wstpnie zdeterminowany krg potencjalnych czBonków; c) Zamknite; 4. Kryt. wykonywania praw suwerennych: a) Koordynujce- koordynuj prace midzy paostwami, które nie przekazuj na rzecz organizacji swoich suwerennych praw (np. ONZ, Rada Europy) b) Ponadnarodowe- wykonuj cz[d suwerennych praw paostw nale|cych do nich (np. WE); 5. Kryt. gBównej dziaBalno[ci: a) Polityczne - Organizacje bezpieczeostwa zbiorowego (np. ONZ) - Organizacje pokojowego rozwizywania sporów (np. OBWE) - Sojusze (np. NATO) b) Niepolityczne - Organizacje techniczne (np. Powszechny Zwizek Pocztowy); - Finansowe (Grupa Banku Zwiatowego); - Gospodarcze (WE, WTO); - Sdowe (midzynarodowy TrybunaB Pr. Morza); Stolica Apostolska Historia Stolicy Apostolskiej Od VIII do 1870r. Papie| wBadaB paostwem ko[cielnym o du|ym terytorium. W 1870r. rzd wBoski zajB Rzym ustanawiajc tam stolic zjednoczonych WBoch. Papie|e utracili oparcie terytorialne. Jednak w latach 1870-1929 (okres tzw. Kwestii rzymskiej),mimo braku oparcia terytorialnego, Stolicy Apostolskiej nadal przysBugiwaBy atrybuty podmiotu prawa midzynarodowego. Jej podmiotowo[d zarówno przed 1870 jak i po 1870 opieraBa si nie na atrybutach paostwowo[ci, ale na powszechnym i tradycyjnym uznaniu jej za podmiot prawny przez inne paostwa. Poza tym Papie| jako gBowa ko[cioBa katolickiego zachowaB wiele uprawnieo monarchy [wieckiego. 1929  podpisanie przez WBochy i St. Apostolsk Traktatu Lateraoskiego uznajcego suwerenno[d St. Apostolskiej nad nowo ustanowionym Paostwem- Miastem Watykan. Sama podmiotowo[d ST. Apostolskiej nie budzi w PMP kontrowersji. Problem jest z okre[leniem statusu prawno- midzynarodowego Watykanu oraz wokóB stosunku Stolicy ApostoB. do Watykanu. Do[d powszechnie przyjmuje si w doktrynie, |e nie istniej dwa ró|ne podmioty. Argumenty: St. Apostolska i Watykan nie s jednocze[nie stronami lub obserwatorami tej samej organizacji midzynarodowej; nie s jednocze[nie stronami tych samych traktatów (str. KWPT jest Watykan, ale nie jest ni St. Apostolska, sygnatariuszem aktu koocowego KBWE jest St. Apostolska, a nie Watykan); przyjmujc odrbno[d podmiotów dopuszczalne by byBo zawieranie um. midzynar. midzy tymi podmiotami co byBoby niedorzeczne- gBow St. Apost. i Watykanu jest ta sama osoba- Papie|). Zatem sBuszne wydaje si, |e Stolica Apostolska jest specyficznym podmiotem prawa midzynarodowego (sui generis- szczególnego rodzaju) rozcigajcym swoje zwierzchnictwo nad jednostk geopolityczn jak jest Watykan. W stosunkach midzynarodowych, dotyczcych gBównie spraw natury technicznej (np. umowy pocztowo-telegraficzne) mo|e wystpowad jako Watykan. Jej podmiotowo[d nadal (tak jak w latach 1830  1929) nie jest zale|na od istnienia podstawy terytorialnej. Watykan jako pewna caBo[d terytorialno- ludno[ciowa w obrbie Rzymu (jednostronna geopolityczna) utworzona zostaBa dla uBatwienia St. Apostolskiej realizacji jej celów religijnych; nie jest warunkiem istnienie St. Apostolskiej. Samo zniknicie Watykanu nie pozbawiBo by St. Apostolskiej podmiotowo[ci. Suwerenny Zakon Kawalerów Maltaoskich (ZKM)  Zakon Maltaoski, Joannici; Suwerenny Rycerski Zakon Szpitalników [w. Jana z Jerozolimy z Rodos i Malty Powst. (XI w.) na terenie Królestwa Jerozolimskiego jako charyzmatyczne bractwo szpitalne sprawujce opiek nad pielgrzymami. Po upadku Królestwa Jerozolimskiego przeniósB si na Cypr, a nastpnie na Rodos. Potem na Kret, Malt, Sycyli. Ostatecznie osiedlili si w Rzymie (1834r.). Od pocztku mieli charakter midzynarodowy. Obecnie liczy 11000 czBonków, w tym 148 polaków. Charakterystyka: - ma wBasn struktur wBadzy (na czele stoi Wielki Mistrz) ustanowion w Karcie Konstytucyjnej; - wydaje wBasne paszporty; - wybija wBasn monet; - posiada podmiotowo[d, która nie jest oparta na wBadztwie terytorialnym  nie jest zatem paostwem; Jest suwerennym podmiotem pr. midzynarodowego, któremu przysBuguje tzw. suwerenno[d funkcjonalna, ograniczona kompetencyjnie gBównie do dziaBalno[ci charytatywnej. Posiada bierne i czynne prawo legacji : utrzymuje placówki dyplomatyczne  przedstawiciele paostw przy St. Apostolskiej s jednocze[nie ambasadorami przy Zakonie; Posiada prawo zawierania umów midzynarodowych  w zakresie prowadzenia dziaBalno[ci humanitarnej i stos. dyplomatycz., uczestniczy w organizacjach midzynarodowych w charakterze obserwatora np. ONZ, UNESCO, UNICEF; Naród walczcy o niepodlegBo[ - jego podmiotowo[d wynika z zasady samostanowienia narodów. Naród, który w wyniku walki narodowo- wyzwoleoczej tworzy zrby paostwowo[ci, wyksztaBca organy cywilne lub wojskowe zdolne do reprezentacji go na pBaszczyznie midzynarodowej, staje si podmiotem pr. midzynarodowego i jest traktowany jako paostwo in statu nascendi (czyli w fazie rozwoju). Np. naród palestyoski w 1964r utworzyB reprezentacj w postaci Organizacji Wyzwolenia Palestyny, któr w 1974r. ONZ uznaBo za oficjaln reprezentacj narodu palestyoskiego. OWP uzyskaBa status obserwatora ONZ (obecnie status obserwatora przysBuguje nie OWP, ale Palestynie i jest reprezentowany przez wBadze autonomii palestyoskiej). W 1993 OWP zostaBa uznana przez rzd izraelski za przedstawiciela palestyoskiego. Naród palestyoski jako podmiot prawa midzynarodowego posiada: - prawo legacji (Palestyna utrzymuje staB misj obserwacyjn przy ONZ); - ius contrahendi (np. porozumienie izraelsko- palestyoskie z 1993r., tymczasowa umowa w sprawie handlu i wspóBpracy midzynarodowej midzy WE i OWP); - prawo udziaBu w organizacjach midzynarodowych (np. status obserwatora w ONZ, czBonkostwo w Lidze Paostw Arabskich). Strony wojujce i powstaocy Stron wojujc jest zorganizowana grupa posiadajca wBadz oraz jednolite dowództwo sprawujca efektywn kontrol nad cz[ci terytorium, przestrzegajca midzynarodowego pr. konfliktów zbrojnych; Powstaocy  grupa w mniejszym stopniu zorganizowana ni| str. wojujce, tak|e przestrzegajca pr. i zwyczajów wojennych Uznanie z stron wojujc lub powstaoców powoduje, |e walczca grupa staje si podmiotem praw i obowizków wynikajcych w pr. konfliktów zbrojnych, oraz uzyskuje prawo do zawierania traktatów. W tym przypadku uznanie ma charakter konstytutywny- od niego uzale|nione jest uznanie ich za podmioty pr. midzynar. Ich podmiotowo[d ma charakter czasowy- mo|e doj[d albo do ukonstytuowania si nowego paostwa albo stBumienia powstania.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Prawo rodzinne wyklad dla studentow [8 III 2012]
Diagram przypadków użycia cwiczenia dla studentów
Prawo cywilne dla studentów administracji
Prawo cywilne dla studentów administracji Wydanie 4
ochr srod wyk 4 biol wspol miedzynarod dla studentow
2015 Zadania dla studentów polskojezycznych na cwiczenia z antybiotyków
Prawo cywilne dla studentów administracji(1)
PRAWO MIĘDZYNARODOWE PUBLICZNE (ćwiczenia)

więcej podobnych podstron