56912

3)    osoby które uległy czasowemu zakłóceniu czynności psychicznych, wyjątek dotyczy wypadków, gdy stan ten został wywołany wskutek użycia napojów odurzających lub innych podobnych środków, chyba że zakłócenie czynności psychicznych nie wynikło z ich winy

4)    osobom z powodu stanu cielesnego lub z uwagi na wiek nie mogą swobodnie kierować swoim postępowaniem

Niepoczytalny nie odpowiada za czyn własny. W wyjątkowych przypadkach jednak mimo braku winy, niepoczytalny może ponosić odpowiedzialność na zasadzie słuszności, gdy ze względu na stan majątkowy poszkodowanego i sprawcy' odpowiadałoby to zasadom współżycia społecznego

IV.    Obrona konieczna, stan wyższej konieczności, samopomoc

Obrona konieczna - kto działa w obronie koniecznej, odpierając bezpośredni i bezprawny zamach na jakiekolwiek dobro własne lub innej osoby, ten nie jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną napastnikowi. Za ekscesy (przekroczenie granic obrony koniecznej) już się odpowiada

Stan wyższej konieczności: kto zniszczył lub uszkodził cudzą rzecz albo zabił lub zranił cudze zwierzę, w celu odwTÓccnia od siebie lub innych niebezpieczeństwa grożącego bezpośrednio od tej rzeczy' lub zwierzęcia, ten nie jest odpowiedzialny za wynikłą stąd szkodę, jeżeli niebezpieczeństwa sam nie wywołał, a niebezpieczeństwa nie można było inaczej zapobiec i jeżeli ratowane dobro jest oczywiście ważniejsze aniżeli dobro naruszone.

Samopomoc - z zasady zabroniona znajduje jednak w ustawie wyjątek w myśl którego posiadacz gruntu może zająć cudze zwierzę, które wyrządza szkodę na gruncie, jeżeli zajęcie jest potrzebne do zabezpieczenia roszczenia o naprawienie szkody. Na zwierzęciu tym posiadacz gruntu uzyskuje ustawowe praw^ro zastawu oraz kosztów żywienia i utrzymania zwierzęcia.

V.    Związek przyczynowy

Związek przyczynowy, dwie teorie:

1)    teoria równowartości przyczyn (condictio sine qua non) - wrszystkic zdarzenia bez, których dane zdarzenie nie miałoby miejsca

2)    teoria przyczynowości adekwatnej zdarzenia bez, których dane zdarzenie nie miałoby miejsca i których dane zdarzenie jest zwykłym(nonnalnym)następstwem, („zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania")

Skomplikowanie stanów faktycznych wyrządzenia szkody:

a)    jeden podmiot wyrządza szkodę kilku jednocześnie odpowiedzialny jest ten kto wyrządził szkodę, musi naprawić ją względem każdego

b)    kilka podmiotów wyrządza szkodę jednemu lub więcej podmiotów:

•    łączne działanie lub zaniechanie - stopień przyczynienia się nie ma wpływu na odpowiedzialność, ewentualnie może chodzić o jakieś regresy

•    działanie rozłączne - każde działanie może wywołać odrębną odpowiedzialność, związek przyczynowy jest ustalany odrębnie dla każdego ze sprawców

c)    przyczynienie się poszkodowanego - jeśli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega jej odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron

4 stanowiska:

-    wystarcza ustalenie normalnego związku przyczynowego między zachowaniem się poszkodowanego

potrzebny jest zarzut obiektywnie niewłaściwego zachowania się

-    wina poszkodowanego jest decydująca

-    przy przyczynieniu należy uw^ędnić na czym oparta jest odpowiedzialność główna i w zależności od tego dążyć do ustalenia bądź winy poszkodowanego bądź postawienia mu zarzutu obiektywnie niewłaściwego zachowania