1) zasadnicze (glównei uprawnienia do uzyskania świadczenia a przy istnieniu pewnych okoliczności uprawnienia do odszkodowania zamiast lub oprócz świadczenia, (służą do zaspokojenia zasadniczego interesu wierzyciela);
2) pomocnicze (uboczne! - mają charakter uzupełniający wobec uprawnień zasadniczych, niekiedy ułatwiają ich realizację (wpływają pośrednio na uzyskanie świadczeń zasadniczych )
Uprawnienia pomocnicze nie mogą powstać bez istnienia uprawnień zasadniczych.
Wszystkie uprawnienia wierzyciela mogą być realizowane na drodze przymusu. Dotyczy to na ogól roszczeń.
W razie uchylania się przez dłużnika od wykonania świadczenia, wierzyciel może dochodzić swoich praw przed odpowiednią władzą państwową w trybie przewidzianym przez przepisy o postępowaniu cywilnym.
Środkiem przymusu jest egzekucja sadowa lub administracyjna, w wyjątkowych przypadkach dopuszcza się zastosowanie samopomocy.
Sposób przymusowego uzyskania świadcaenia od dłużnika jest w pewnym stopniu zależny od : rodzaju świadczenia oraz od przedmiotu tego świadczenia.
Najłatwiej jest wyegzekwować tą drogą świadczenia pieniężne.
Zespół obowiązków dłużnika na rzecz wierzyciela składa się na treść długu i dopiero całość obowiązków po stronie długu równoważy treść zobowiązania od strony wierzytelności. Od obowiązku świadczenia odpowiadającego treści zobowiązania dłużnik nie może się zwolnić bez zgody wierzyciela, dając odszkodowanie.
Art. 438 § 2 kc: „Dłużnik nie może bez zgody wierzyciela zwolnić się z zobowiązania przez zapłatę kajy umownej."
Odpowiedzialność dłużnika za dług jest odpowiedzialnością majątkową.