Uprawnionym do odbioru świadczenia jest wierzycie! lub osoba działająca w jego imieniu.
Świadczenie powinno być spełnione w należytym miejscu, domyślnie: miejsce zamieszkania dłużnika w chwili powstania zobowiązania. Świadczenia pieniężne:
?qmle<;7kania wipryyripla rharal^aiTrUi ujtW--
odbiorczy (niepieniężne, wierzyciel zgłasza się u dłużnika), oddawczy (pieniężne, dłużnik spełnia przedmiot świadczenia wierzycielowi). Termin może być określony w treści zobowiązania, domyślnie: niezwłocznie po wezwaniu wierzyciela, na korzyść dłużnika. Przy umowach wzajemnych: wykonane jednocześnie (strona może powstrzymać się ze świadczeniem). - podobnie u dłużnika: prawo zatrzymania.
Skutki niewykonania zobowiązań - skierowanie sprawy do sądu, wniosek 6 wszczęcie postępowania egzekucyjnego, roszczenie wierzyciela staje się roszczeniem odszkodowawczym.
Kontraktowa odpowiedzialność odszkodowawcza (zasada winy domniemana - niezachowanie należytej staranności, zasada winy umyślnej, rażące niedbalstwo, zasada ryzyka), przesłanki: niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, szkoda, związek przyczynowy.
Dłużnik jest odpowiedzialny za własne działanie i działania osób, za których pomocą zobowiązanie wykonuje (zasada ryzyka).
?Kara umowna - niezależna od: powstałej szkody.
Jeżeli po powstaniu zobowiązania świadczenie staje się niemożliwe do wykonania i: dłużnik ponosi odpowiedzialność - zamienia się w obowiązek odszkodowawczy, nie ponosi odpowiedzialności -wygasa.
Opóźnienie z zapłatą: odsetki ustawowe mimo braku szkody (przy szkodzie dochodzi odszkodowanie).
Zwłoka jest zawinionym opóźnieniem.
Wygaśnięcie zobowiązań
Zobowiązanie wygasa w razie wykonania go zgodnie z treścią: Wygaśniecie: z zaspokojeniem (spełnienie świadczenia, świadczenie w miejsce wykonania, odnowienie - w miejsce starego powstaje nowy dług, potrącenie - umorzenie do niższego, złożenie do depozytu sądowego), bez zaspokojenia wierzyciela (zjednoczenie - wierzyciel i dłużnik staną się jedną osobą, następca niemożliwość świadczenia, rozwiązanie umowy, zwolnienie z długu).,.
Złożenie do depozytu sądowego, gdy: nie wiadomo kto jest wierzycielem, wierzyciej nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych, powstał spór o to kto jest wierzycielem.
fzmlana wierzyciela)- przelew wierzytelności,
■ wstąpienie osoby trzeciej w prawa zaspokojonego wierzyciela. Przelew wierzytelności (cesja) - umowa między dotychczasowym wierzycielem (cedentem) a osobą trzecią (cesjonariuszem)} .
(Zmiana dłużnika - przejęcie długu (umowa wierzyciel* osoba trzecia dłużnik-osoba trzecia), kumulatywne przystąpienie do długu (dodatkowy dłużnik)
Ochrona wierzyciela w razie niewypłacalności dłużnika ■
TToszczenia pauliańskie - gdy osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową a dłużnik dzjałał ze świadomością ,pokrzywdzenia wierzycieli. Stosuje się powództwo przeciwko ospbie.trzeciej.
VIII. POSTĘPOWANIE CYWILNE 1. • • ■ •- ' . •
Postępowanie cywilne - prawo cywilne materialne, rodzinne i opiekuńcze, pracy, ubezpieczeń społecznych Prawo postępowania cywilnego - zbiór przepisów regulujących właściwość sądów i innych organów powołanych do rozstrzygania spraw cywilnych oraz - postępowanie-toczące się-preed tymi-urgdficjrni— Najważniejszym aktem normatywnym prawa postępowania cywilnego jest Kodeks postępowania cywilnego (KPC), a prawo odniesione do postępowania procesowego zwane jest prawem cywilnym procesowym;
Naczelne zasady postępowania cywilnego:
- prawdy materialnej^orzeczenie zapadłe w wyniku postępowania cywilnego powinno być zgodne z rzeczywistym stanem sprawy)
- k ont rady kto ryj n ości (spomości)
- rozporządzalności (dyspozytywności, pozwala stronom rozporządzać swymi prawami/roszczeniami dochodzonymi w procesie)
- równouprawnienia stron (obie strony procesowe mają jednakowy status prawny)
J ustności (przedstawienie materiału dowodowego na rozprawie w formie ustnej) i bezpośredniości (sąd styka się z materiałem dowodowym bezpośrednio)
- jawności (gwarancja bezstronności sędziego)
- kierownictwa sędziowskiego^ (sprawny przebieg postępowania, orzeczenie zgodhe z rzeczywistym stanem sprawy)
• koncentracji materiału dowodowego
- swobodnej oceny dowodów
- trójinstancyjności (rejonowy-okręgowy-SN, okręgowy-apelacyjny-SN)
-formalizmu procesowego
Postępowanie cywilne wg kryterium celu: rozpoznawcze (proces, postępowanie nieprocesowe), pomocnicze (zabezpieczające), egzekucyjne Postępowanie rozpoznawcze: w trybie procesu, w trybie postępowania nieprocesowego.
[Proces - zasada dwustronnośd (powód i pozwany), skargówości (tylko'na żądanie powoda)
!Postępowa nie nieprocesowe - wszyscy uczestnicy są zainteresowani rozstrzygnięciem Postępowanie cywilne: postępowanie zwykłe, odrębne (prawo pracy, gospodarcze)
Przesłanki PC - wymogi (formalne, merytoryczne) Podmioty procesu: sąd (wymóg jurysdykcji krajowej), prokurator, organy/instytucje/organizacje, strony Właściwość sądów: ustawowa, umowna, delegacyjna 11 miejscowa, rzeczowa (który sąd w I instancji), funkcjonalna (który w I, II instangi, czy orzeczenie jest ostateczne)
Właściwość miejscowa - miejsce zamieszkania pozwanego.
Sąd I Instancji: 1 sędzia + wyjątkowo 2 ławników. Sąd II instancji: 3 sędziów zawodowych. SN: 3 sędziów. Fachowość i rzetelność - gwarancje ustrojowe, procesowe
Prokurator, RPO - może żądać wszczęcia postępowania albo wziąć udział w toczącym się postępowaniu.
Powód wnosi do sądu przeciwko pozwanemu pozew.'Pozwany, podejmując obronę, zaprzecza zasadności twierdzeń powoda. Zdolność sądową mają wszystkie OF, OP i jednostki dopuszczone do działania. Legitymacja^procesowa decyduje, kto może być stroną w konkretnej sprawie, określa kto może być powodem. Zdolność plrocesowa to możność dokonywania czynności procesowych./Np. OF do lat 13 mają zdolność sądową,, ale nie mają zdolności • procesowej. --------------- ------