Jest kilka grup wskaźników dotyczących różnych obszarów działania przedsiębiorstwa:
- wskaźniki zyskowności (rentowności) - świadczą o sprawności całej organizacji. Wyróżniamy rentowność sprzedaży netto:
zysk ze sprzedaży / przychody ze sprzedaży.
rentowność aktywów:
zysk netto / aktywa ogółem stopę zwrotu od zainwestowanego kapitału własnego:
zysk netto / kapitał własny.
Wyższe wartości każdego ze wskaźników oznaczają lepszą sytuację w firmie.
- wskaźniki obrotowości przedstawiają możliwości zarządzania gotówką dzięki polityce dotyczącej zapasów, należności, zobowiązań. W trzech wskazanych obszarach występują kolejno relacje:
■ zapasy / przychody ze sprzedaży;
■ należności / przychody ze sprzedaży;
■ zobowiązania krótkoterminowe / koszty operacyjne.
- wskaźniki płynności pokazują możliwości przedsiębiorstwa do wywiązywania się z krótkoterminowych zobowiązań. Mamy tu na myśli zwłaszcza relację
aktywa obrotowe / zobowiązania krótkoterminowe.
Odpowiednie zmiany w liczniku wskazują na różne możliwości upłynniania aktywów i wywiązywania się z zobowiązań krótkoterminowych;
- wskaźniki zadłużenia odpowiadają na pytanie o rolę poszczególnych źródeł finansowania aktywów. Ogólnie jest to relacja
zobowiązania / aktywa.
- wskaźniki zdolności firmy do obsługi zadłużenia dzielą się na dwie grupy wskaźników:
■ wskaźniki zadłużenia (struktury kapitału): wskażmy wskaźnik zadłużenia ogółem:
zobowiązania ogółem / aktywa ogółem;
■ wskaźniki obsługi długu: występuje m.in. wskaźnik pokrycia odsetek (stwierdzający czy będziemy mieli pieniądze, aby zapłacić odsetki, stosuje się go także z powiększonym mianownikiem o raty kapitałowe):
(zysk netto + odsetki + amortyzacja) / (raty kapitałowe + odsetki).
- wskaźniki przepływów pieniężnych przedstawiają relacje odpowiednich przepływów (tutaj z zakresu działalności operacyjnej) i innych zmiennych np. przepływów pieniężnych razem, przychodów ze sprzedaży netto, wydatków inwestycyjnych. Widać w ten sposób możliwości skorzystania ze środków pieniężnych w prowadzeniu działalności.
Minimalna zalecana w literaturze przedmiotu liczba wskaźników stosowanych w analizie przedsiębiorstwa wynosi 10-12.
Rentowność operacyjna sprzedaży:
zysk ze sprzedaży / przychody ze sprzedaży,
wynosiła w końcu 2002 r.: 6%, w końcu 2003 r.; 5%, w końcu 2004 r.: 7%. Zmiany rentowności wynikały z nieco większego wzrostu przychodów niż kosztów zwłaszcza w 2004 r.
Rentowność aktywów:
zysk netto / aktywa ogółem
wyniosła w końcu 2002 r.: 13,7%, w końcu 2003 r.: 6,8%, w końcu 2004 r.: 14,8%. Zwrot z aktywów ogółem między 2002 a 2003 r. zmniejszył się z uwagi na zwiększenie wartości aktywów trwałych i przejściowe obniżenie zysku netto, jednak w 2004 r. nastąpił relatywnie większy wzrost zysku netto.
Stopa zwrotu od zainwestowanego kapitału własnego:
zysk netto / kapitał własny
wyniosła w końcu 2002 r.: 19,4%, w końcu 2003 r.: 9,6%, w końcu 2004 r.: 19,2%. Wahanie w 2003 r. było spowodowane zmniejszeniem wartości zysku netto, w 2004 r. nastąpiło jego duże zwiększenie:
Wskaźnik rotacji (obrotu) zapasami za dany okres np. rok:
(zapasy * liczba dni w okresie np. 365) / przychody ze sprzedaży np. w roku
wyniósł w końcu 2002 r.: 6 dni, w końcu 2003 r.: 7 dni, w końcu 2004 r.: 8 dni [w wyliczeniach są wartości z końca okresu, warto użyć przeciętnego poziomu zapasów - podobna uwaga dotyczy kolejnych wskaźników obrotowości]. Wartość wskaźnika wzrasta, jednak nadal przyjmuje on stosunkowo niskie stany.
Wskaźnik rotacji należności (okres ściągania należności):
(należności * liczba dni w okresie) / przychody ze sprzedaży
wyniósł w końcu 2002 r.: 8 dni, w końcu 2003 r.: 6 dni, w końcu 2004 r.: 4 dni. W przedsiębiorstwie nie wystąpiły trudności związane z należnościami np. od odbiorców. Wskaźnik rotacji zobowiązań krótkoterminowych:
(zobowiązania krótkoterminowe * liczba dni w okresie) / przychody ze sprzedaży
wyniósł w końcu 2002 r.: 6 dni, w końcu 2003 r.; 4 dni, w końcu 2004 r.: 4 dni. Poziom zadłużenia był niewielki i nie wystąpiło spiętrzenie spłat zobowiązań krótkoterminowych. Rotacja należności była podobna jak rotacja zobowiązań, co nie wymuszało na spółce zaciągania dodatkowych kredytów krótkoterminowych.
2