Edward Radosiński
Wstęp do analizy finansowej
W tej książce przyjęto, że analiza finansowa jest narzędziem rachunkowości, a jej przedmiotem -badanie podstawowego wytworu systemu ewidencji zdarzeń gospodarczych w przedsiębiorstwie, tj. sprawozdania finansowego firmy. Analiza finansowa umożliwia realizację głównego zadania rachunkowości, tj. przedstawienie prawdziwego i rzetelnego obrazu (true and fair view) sytuacji majątkowej i finansowej przedsiębiorstwa. Zadanie te będzie wykonane, jeżeli postępowanie analityczne będzie spełniać pewne kryteria prakseologiczne, czyli że działania te będą:
• prawidłowe, czyli że zastosuje się metody analityczne, które jednoznacznie wykazały swą przydatność przy rozwiązaniu analogicznych problemów,
• rzetelne, czyli dane źródłowe są prawdziwe, metody ich przetwarzania pozbawione błędów, a wyniki końcowe analizy zostaną poddane procedurom weryfikacyjnym,
• sprawne, czyli że koszty analizy powinny być rozsądne względem spodziewanych korzyści, a czas wykonania analizy na tyle krótki, aby otrzymane wyniki zachowały swą wartość decyzyjną.
Głównym celem analizy finansowej jest ustalenie, na podstawie badań wielkości wyrażonych w jednostkach pieniężnych, czy dotychczasowa kondycja ekonomiczna przedsiębiorstwa oraz obserwowane trendy jej rozwoju są zgodne z kryteriami, które uznaje się za zasady prawidłowego gospodarowania. Oczekuje się też, że jedną z podstawowych konkluzji wypracowanych w trakcie analizy finansowej będzie ocena skali ryzyka dla prowadzonych bądź planowanych działań gospodarczych. Właściwie przeprowadzone studia analityczne zmniejszają ryzyko przy podejmowaniu decyzji, jak również stwarzają warunki do ich suboptymalizacji, zwłaszcza w kontekście wyszukiwania, a następnie wykorzystania rezerw ekonomicznych. Zagadnienie ryzyka w analizie finansowej staje się szczególnie istotne, gdy przedmiotem analizy, tak jak przyjęto w tej książce, jest spółka giełdowa. Ze względu na rozproszony akcjonariat możliwości kontroli finansów spółki przez jej właścicieli są zwykle mocno ograniczone.
Patrząc z perspektywy bilansowo-wynikowej zadaniem analizy finansowej jest wypracowanie racjonalnych przesłanek umożliwiających zarządowi firmy podejmowanie właściwych decyzji w zakresie1:
Według Waśniewskiego i Skoczylasa [2002] w przedsiębiorstwie analiza finansowa dostarcza przesłanek do opracowania racjonalnej strategii finansowej opierającej się na zasadach
utrzymania płynności, czyli że przedsiębiorstwo stale zachowuje zdolność do terminowego regulowania swoich zobowiązań.
rozsądnego ryzyka, czyli że firma posiada wystarczającą ilość kapitału własnego, aby przetrwać nawet w przypadku dekoniunktury gospodarczej,
efektywności finansowania, czyli pozyskiwania kapitału przy najniższym koszcie i przy najlepszych terminach jego spłaty.