NIK kieruje prezes.
• powołany przez Sejm bezwzględna liczbą głosów za zgoda Senatu
• kadencja trwa 6 lat, z możliwością reelekcji
• nie może należeć do partii politycznej, zajmować innego stanowiska z wyjątkiem profesora szkoły wyższej
• korzysta z immunitetu.
• bierze udział w posiedzeniach Sejmu oraz ma praw'o udziału w posiedzeniach RM.
W iceprezesów powołuje Marszalek Sejmu
Najważniejsze kompetencje przysługują Kolegium NIK.
• w jego skład wchodzą: prezes, wiceprezesi, dyrektor generalny, powoływany przez prezesa oraz 14 członków, powoływanych na wniosek prezesa przez sejm.
• członkowie są niezawiśli,
• ich kadencja trwa 3 lata.
NIK dzieli się na departamenty i delegatury Są jednostkami organizacyjnymi NIK Delegatury' maja swoje siedziby w miastach będących siedzibami wojewodów.
Celem postępowania kontrolnego jest ustalenie stanu faktycznego, rzetelne jego udokumentowanie, dokonanie oceny działalności, dla realizacji tego celu kierownicy organów są zobowiązani przedkładać za zadarue NIK wszelkie niezbędne dokumenty i materiały Upoważnieni pracownicy NIK maja prawo do:
- Swobodnego wstępu do obiektów' i pomieszczeń jednostek kontrolowanych
- Wglądu do wszelkich dokumentów
- Pobierania i zabezpieczania dokumentów i innych materiałów dowodowych
- Przeprowadzania oględzin
- Wzywania i przesłuchiwania świadków
- Żądania od pracowników' ustnych i pisemnych wyjaśnień
- Korzystania z pomocy biegłych
Wyniki kontroli przedstawiane są w protokole, podpisywanym przez kontrolera i kierownika jednostki kontrolowanej. Kierownik jednostki kontrolowanej może odmówić podpisania protokołu i złożyć pisemne wyjaśnienie. Kto uchyla się od kontroli, utrudnia ją, przedstawia nieprawdziwe dokumenty, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności lub grzywny.