57717

Obowiązek naprawienia szkody art. 46

Art 46.

§ 1. W razie skazania za przestępstwo spowodowania śmierci, ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, naruszenia czynności narządu ciała lub rozstroju zdrowia, przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji lub przestępstwo przeciwko środowisku, mieniu lub obrotowi gospodarczemu, sąd, na wniosek pokrzywdzonego lub innej osoby uprawnionej, orzeka obowiązek naprawienia wyrządzonej szkody w całości albo w części; przepisów prawa cywilnego o przedawnieniu roszczenia oraz możliwości zasądzenia renty nie stosuje się.

§ 2. Zamiast obowiązku określonego w § 1 sąd może orzec na rzecz pokrzywdzonego nawiązkę w celu zadośćuczynienia za ciężki uszczerbek na zdrowiu, naruszenie czynności narządu ciała, rozstrój zdrowia, a także za doznaną krzywdę.

W całości lub części orzekane na wniosek poszkodowanego lub innej osoby, gdy:

—    w razie skazania za przestępstwo spowodowania śmierci

—    w razie skazania za przestępstwo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, naruszeniu czynności narządu ciała lub rozstroju zdrowia

—    w razie skazania za przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji

—    w razie skazania za przestępstwo przeciwko środowisku

—    w razie skazania za przestępstwo przeciwko mieniu

—    w razie skazania za przestępstwo przeciwko obrotowi gospodarczemu.

Podstawą orzeczenia jest skazanie sprawcy za jedno z w/w przestępstw popełnionych nie tylko umyślnie. Przy orzekaniu należy kierować się zasadami prawa cywilnego dotyczącymi ustalenia wielkości szkody majątkowej i doznanej krzywdy ( szkoda niemajątkowa ), biorąc pod uwagę stopień przyczynienia się pokrzywdzonego do jej powstania. Uwzględnia się te składniki lub elementy szkody, które wynikły bezpośrednio z zachowania się sprawcy lub ze skutków tego zachowania się. W wypadku skazania osób współdziałających w popełnieniu przestępstwa, sąd powinien orzec wobec każdego ze współdziałających obowiązek naprawienia szkody stosownie do udziału w wyrządzonej szkodzie. Dopuszczalne jest także solidarne zobowiązanie współsprawców do naprawienia szkody w całości lub części. Wykonanie prawomocnie orzeczonego obowiązku naprawienia następuje w trybie KPC.

Obowiązek naprawienia szkody z punktu widzenia pokrzywdzonego bardziej istotne od ukarania sprawcy jest naprawienie wyrządzonej przestępstwem szkody. Dlatego też np. art 53 § 2 KK do istotnych czynników wpływających na sądowy wymiar kary zalicza staranie sprawcy o naprawienie wyrządzonej szkody. Podobnie art. 60 § 2 KK traktuje naprawienie szkody, starania o jej naprawienie lub zapobieżenie lub uzgodnienie z pokrzywdzonym sposobu naprawienia szkody - jako istotną przesłankę nadzwyczajnego złagodzenia kary.