W próchniczo-kumulacyjnej strefie gleby zachodzi wiele reakcji mikrobiologicznych, które prowadzą do rozkładu materii organicznej i produkcji substancji odżywczych, asymdowanych i wykorzystywanych następnie przez rośliny. Matena organiczna może ulegać
mineralizacji, tzn. rozkładowa połączonemu z wytworzeniem prostych związkówmeorganicznych C02, H20, NH3 oraz jonów takich, jak S04 2- HPO42-.N03- i in.;
^ humifikacji, czyli rozkładowa połączonemu z wytworzeniem związków próchniczych
Wglebte ok. 75-80% substancji organicznych ulega mineralizacji, a tytko 20-25% przekształca się w substancje próchnicze.
Proces mineralizacji może przebiegać w warunkach tlenowych (aerobowych) i prowadzi do powstania C02. H20 i innych tlenowych związków nieorganicznych lub w warunkach beztlenowych (anaerobowych). a wtedy produktami mineralizacji są: siarkowodór, metan, amoniak i ammy organiczne
Pod warstwą próchniczą występuj poziom eluwialny (wymywania), zwany tez btehcowym.
Pod wpływam wód opadowych i procesów chemicznych w tej Strefie występują procesy: wypłukiwania soli Ca(ll), Mg(ll). Na(l). K(l) i Fe(ll). a także przemieszczania i przemian związkoworgamcznych wymywanych z poziomu próchniczego
W strefie eluwialnej zachodzą także procesy wietrzenia minerałów, których efektem jest powstawanie i gromadzenie w tej warstwie gleby krzemionki (Si02).
Poza tym w warstwie wymywania przemieszczają się wytrącone zawiesiny i koloidy, spłukiwane do niżej położonych poziomów glebowych.
Poniżej poziomu wymywalnego znajduje się poziom iluwialny (wmywów) W tej strefie wytrącają się sole zelaza. glinu, fosforu i wapnia, wypłukiwane z wyżej położonych stref gleby. Najniżej znajduje się poziom skaty macierzystej, tzn. twór geologiczny, z którego utworzyły się wyżej położone warstwy gleby i który nie został w widoczny sposób zmieniony przez procesy glebotwórcze
Litosfera i jej warstwa powierzchniowa, czyli gleba, pełnią ponadto wiele ważnych funkcji, które podtrzymują i chronią życie na naszej planecie.
Gleba i położone niżej warstwy litosfery filtrują, zobojętniają i transformują szkodliwe substancje chemiczne zawarte w wodzie przesiąkającej przez grunt do warstw wodonośnych Alkaliczne składniki gleby neutralizują kwaśne składniki wód opadowych i dzięki temu poprawia się jakość wód spływających do otwartych zbiorników wodnych
Procesy biegnące w glebie w znaczący sposób oddziałują także na szybkość obiegu węgla w przyrodzie gdyż podczas procesów mineralizacji i fermentacji beztlenowej biomasa ulega częściowemu przekształceniu w C02 i metan (oraz wodę), co może mieć znaczący wpływ na stężenie tych gazów w atmosferze ziemskiej.
Gleba jest naturalnym siedliskiem dla wielu organizmów
Zasiedla ją czterokrotnie więcej gatunków organizmów.