63301

1 grupa analityczna kationów

1. Reakcje kationu Ag⁺

1. Kwas solny wytrąca z roztworów soli srebra biały serowaty osad chlorku srebra :

Ag⁺ + Cl’ = AgCIi np AgN0₃ + HCI = AgCIi + HN0₃ Chlorek srebra rozpuszcza się w roztworze NH4OH dzięki tworzeniu się jonów zespolonych: AgCI + 2NH«OH = [ Ag(NH₃)₂]CI + 2H20 Z tego roztworu kwasy strącają z powrotem chlorek srebra :

[Ag(NH₃)₂]CI + 2H* = Ag* + 2NH/ + Cl Ag⁺ + Cl' = AgCIi

Chlorek i pozostałe halogenki srebra są światłoczułe i stosowane w fotografii.

2. Siarkowodór (obecnie stosujemy tiocetamid AKT) wytrąca z roztworów soli srebra czarny osad siarczku srebra, który jest najtrudniej rozpuszczalną solą srebra:

2Ag⁺ + S - Ag₂Si    np 2AgN0₃ + H₂S = Ag₂S + 2HN0₃

3.    Wodorotlenek sodu wytrąca z roztworów soli srebra brunatny osad tlenku srebra :

2 AgN0₃ ♦ 2 NaOH = Ag₂Oi + 2NaN0₃ + H₂0 Osad ten roztwarza się w amoniaku, dając wodorotlenek dwuaminosrebra :

Ag,0 + 4NH₃ + H.O = 2(Ag(NH₃)₂]OH

4.    Dwuchromian(VI) potasu wytrąca z roztworów srebra brunatno-czerwony osad dwuchromianu(VI)

srebra : 2AgN0₃ + K₂Cr20₇ = Ag^^O/i + 2KN0₃ lub jonowo:    2Ag* + Cr₂0₇²' = Ag₂Cr₂0₇ i

5. Jodek potasu wytrąca z roztworów soli srebra żółtawy osad jodku srebra, nierozpuszczalny w kwasie azotowym(V), ani też w amoniaku:

Ag⁺ + l" = Agli np AgN0₃ + KI = Agli + KN0₃ Osad jest białawy, a przechodzi w żółtawy po dodaniu większej ilości wody. Ze wszystkich halogenków srebra tylko jodek srebra jest nierozpuszczalny w amoniaku.

6. Chlorek i bromek srebra rozpuszczają się w tiosiarczanie sodu. według reakcji:

AgCI +2Na₂S20₃ = NaCI + Na₃(Ag(S₂0₃)2l

Reakcja ta ma duże znaczenie w fotografii, gdzie tiosiarczan sodu stosuje się do utrwalania obrazów na filmach i kliszach fotograficznych.

7. Sześciocyjanoźelazian(ll) potasu wytrąca z roztworów soli srebra kremowo biały osad sześciocyjanożelazianu(ll) srebra:

4AgN0₃ + K4[Fe(CN)₆] = AgJFe(CN)₆]4. + 4KN0₃ Osad ten pod wpływem działania amoniaku rozkłada się i ciemnieje.

2. Reakcje kationu Hg2^⁺

W związkach zawierających rtęć na stopniu utlenienia +1 występuje zawsze dwuwartościowa grupa -Hg-Hg-. a w roztworach wodnych znajduje się jon Hg₂²\ Dlatego wzory soli rtęciawych pisze się np. Hg^h lub Hg^NOijh.

1. Kwas solny wytrąca z roztworów soli rtęci(l) biały osad chlorku rtęci(l). tzw. kalomelu:

Hg₂²* + 2CI = Hg₂CI₂    np Hg^NOjh + 2HCI = Hg₂CI₂ i + 2HN0₃

Osad ten pod wpływem amoniaku czernieje z powodu wydzielania się rozdrobnionej rtęci (czarnej) i amidochlorku rtęci (biały):

Hgfi\₂ + 2NH₃ = Hg + HgNH₂CI + NH₄CI

Reakcja ta Hg₂²* -»Hg²* + Hg° nazywa się dysproporcjonowaniem i zachodzi praktycznie momentalnie.

Z Siarkowodór (AKT) wytrąca z roztworów soli rtęd(l) czarną mieszaninę siarczku rtęci(ll) i metalicznej rtęci:    Hg₂(N0₃)₂ + H₂S = Hgl + HgSi + 2HN0₃