63392

właściciele) do wykorzystania prawa własności w triadzie korzystania, rozporządzania i posiadania.

Prawo posiadania to prawo bieżącego użytkowania lub zaniechania użytkowania rzeczy.

Prawo korzystania to prawo czerpania korzyści.

Prawo rozporządzania to prawo przeznaczania, sprzedaży lub dziedziczenia rzeczy na prawach własności; chodzi ojej części ułamkowe. Właściciele pasywni. dostarczający kapitału umożliwiającego funkcjonowanie spółki są zainteresowani jedynie prawem korzystania -czerpania dochodów z zaangażowanego kapitału. Inne aspekty tj. prawo posiadania i rozporządzania nie mają dla nich istotnego znaczenia.

Zorganizowana prawnie w formie spółki akcyjnej lub spółki z o.o., w swej konstrukcji przypomina spółdzielnie pracy. Oznacza to jakby powrót do jedności dwóch czynników produkcji, tj. kapitału i pracy oraz przeciwdziałanie sprzeczności dychotomicznych (podwójnych) interesów między kapitałem i pracą. Konfliktom między teraźniejszością - płace, a przyszłością - zysk, stara się zapobiegać uzależniając przyszłe dochody pracowników od przyszłej wartości udziałów akcji, których właścicielami są tylko pracownicy takiej spółki.

6. Przedsiębiorstwa państwowe i komunalne W tych typach przedsiębiorstw, które są własnością wspólną bez ograniczeń (każdy obywatel jest współwłaścicielem) zarówno na gruncie teoretycznym jak i praktycznym niemożliwe jest jednoznaczne określenie grupy właścicieli środków produkcji.

Przetrwanie, jako cel przedsiębiorstwa państwowego, możliwe jest jedynie dzięki dodatnim wynikom w ramach tzw. twardego finansowania. Twarde finansowanie, to zero dotacji, subwencji i oparcie całkowicie działalności firmy o własne, państwowe dochody.

Cechą charakterystyczną firmy państwowej jest brak naturalnego celu, którym jest maksymalizacja zysku, co uniemożliwia osiągnięcie porównywalnej do firm prywatnych efektywności gospodarowania a w konsekwencji nie stwarza warunków dobrego opłacania siły roboczej, mimo, że płace są tu głównym celem. Głównym celem nie jest zysk, ale płace pracowników, menedżerów.

Firma może ponosić klęski z dnia na dzień, a i tak dyrektor (menedżer) ma największą pensję, a nawet, gdy doprowadzi do upadku firmy to i tak otrzymuje wysokie odszkodowanie. Tak, więc menedżerowie występują w roli urzędników, bardzo często związkowców, a nie występują w roli właścicieli środków produkcji.

Państwo stara się przeciwstawić tym negatywnym zjawiskom poprzez konstrukcję systemów ekonomiczno-finansowych i rozwiązania symulujące naturalne zestawy celów reprezentowanych przez właścicieli. Dokonuje się tego uzależniając wynagrodzenie kadry menedżerskiej od osiągnięcia określonych wiązek celów lub też poprzez sztuczną komercjalizację przedsiębiorstw państwowych - przez przekształcenie ich w spółki Skarbu Państwa.

W tym drugim przypadku Skarb Państwa wykorzystuje najemną kadrę menedżerską obsadzając nią część Rady Nadzorczej i przekazując w jej