Ludzie prognozują wysokość swoich dochodów w różnych okresach swojego żyda i na tej podstawie formułują swoje plany konsumpcji (lata, gdy wydatki są wyższe niwelują lata, gdy wydatki są niższe, o wielkości całkowitego popytu konsumpcyjnego decyduje średni dochód). Może wystąpić zwiększenie oczekiwanych przyszłych dochodów, co spowoduje efekt bogactwa.
3. Ricardiańska równoważność (zbyt krańcowa, aby stanowić dobre narzędzie opisu rzeczywistych procesów gospodarczych). David Ricardo.
Przyjmujemy, że wydatki państwa są stałe. Jeśli rząd obniża dziś podatki to musi jednocześnie wyeliminować dodatkowe obligacje w celu sfinansowania deficytu budżetowego. Obniżka podatków oznacza wzrost popytu globalnego. Wg. Ricardo nie. W przyszłości, aby móc spłacić odsetki z obligacji państwo będzie zmuszone podnieść podatki. W dłuższym okresie podatnicy nic nie zyskają, więc ulegną zmianie ich zamierzone wydatki.
25.2. Popyt inwestycyjny.
Popyt inwestycyjny - wielkość autonomiczna, tj. niezależna od dochodu bieżącego i produkcji. Całkowite nakłady inwestycyjne - inwestycje w kapitał trwały (np. budynki, fabryki) i w kapitał obrotowy (zapasy).
Rozważamy popyt inwestycyjny sektora prywatnego.
I. Inwestycje w kapitał trwały.
1. Przedsiębiorstwa powiększają zasoby, ponieważ:
• Za opłacalne uznają rozszerzenie skali produkcyjnej
• Pozwoli to obniżyć koszty produkcji - bardziej kapitałochłonne metody wytwarzania
(kapitałochłonność - proporcja zużycia czynników wytwórczych w procesie produkcji; relacja kapitał-praca).
2. Przedsiębiorstwo powinno zważyć koszty inwestycji (ponoszone już teraz) i korzyści (pojawiające się w przyszłości) - czy inwestycja przyniesie dostatecznie wysokie zyski, aby można było opłacić, wraz z odsetkami, kredyt zaciągnięty na jej finansowanie (przy czym im wyższa stopa procentowa, tym wyższa musi być stopa zwrotu).
3. Funkcja popytu inwestycyjnego (Makroe. str. 170) obrazuje zależność między planowanymi przez przedsiębiorstwa inwestycjami a poziomem stopy procentowej):
• Im niższa stopa tym zrealizować można więcej inwestycji (większa ich ilość będzie w stanie zapewnić co najmniej zwrot kosztów kredytów)
• Im dłuższy okres ekonomicznego użytkowania dobra, tym większe zyski przyniesie ono w czasie (tym wyższy kont takiego dobra), wzrost stóp procentowych powoduje odsiew projektów długoterminowych (ale nie krótkoterminowych).
II. Inwestycje w zapasy.
1. Korzyści:
A. Spekulacja - nastawienie się na zwyżkę cen (np. ropa naftowa)
B. Zapasy jako wsad materiałowy w procesie produkcji (półprodukty), w którym są przetwarzane na wyroby gotowe
C. zabezpieczenie - nagły wzrost popytu (przy niemożliwości nagłego wzrostu zdolności wytwórczych) tańsze od zwiększonych nakładów na prace (nowi pracownicy, płaca za prace w nadgodzinach) może okazać się utrzymyvranie rezerwy zapasów (podobnie przy spadku popytu, co dotyczy kosztów odpraw pracowników itp.).
2. Koszty:
A. przedsiębiorstwo zamraża pieniądze, które mogłyby przynosić odsetki.
3. Stopa procentowa - inwestycje w zapasy:
• Wzrost s.p. podnosi koszt utrzymania zapasów (skłania więc przedsiębiorstwa do ograniczania inwestycji w zapasy)
• Przewidywanie (spekulacja) dot. zysków (lub obniżka kosztów) prowadzi do większej wydolności kredytowej i do zwększenia inwestycji w zapasy
Ogólnie: spadek s.p. = wzrost popytu inwestycyjnego
25.3. Pieniądz, stopa procentowa, i popyt globalny.
> Spadek stopy procentowej = wzrost popytu inwestycyjnego
> Spadek stopy procentowej = wzrost popytu konsumpcyjnego
> Zwiększona podaż pieniądza = obniżka stopy procentowej (r.24)