64258

Odpowiedzialność za zobowiązania spółki

9Z godnie z art. 22 § 2 k.s.h. każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia, całym majątkiem, solidarnie z pozostałymi oraz ze spółką. Przepis ten generuje odpowiedzialność zewnętrzną, czyli wobec wierzycieli spółki, nie obejmuje ona zatem zobowiązań w stosunkach wewnętrznych między spółką a wspólnikami oraz między wspólnikami. Odpowiedzialność tę ponosi sama spółka, jako że została ona wyposażona w podmiotowość praną i występuje w obrocie pod własną firmą, oraz wspólnicy. Podmioty te ponoszą odpowiedzialność za wszelkie zobowiązania, zarówno cywilnoprawne, jak i publicznoprawne. Jest to odpowiedzialność nieograniczona, co polega na tym, że zarówno spółka, jak i wspólnicy odpowiadają całym swoim majątkiem, a w konsekwencji wierzyciel może zaspokoić się z dowolnie wybranego składnika majątkowego. Odpowiadają oni całym swoim majątkiem osobistym teraźniejszym i przyszłym.

90dpowiedzialność solidarna polega zaś na tym, że wierzyciel spółki może żądać całości lub części świadczenia od spółki i wszystkich wspólników łącznie, bądź od kilku z nich i spółki, bądź tylko od kilku wspólników lub od samej spółki albo od każdego wspólnika z osobna. Jeżeli którykolwiek ze wspólników spełnił świadczenie, umowa spółki rozstrzyga o tym, czy i w jakicli częściach może on żądać zwrotu od pozostałycłi wspólników bądź spółki. Jeżeli z umowy spółki nie wynika nic innego, może on żądać zwrotu w częściach równych. Odpowiedzialność solidarna ma znaczenie na etapie postępowania sądowego i określa legitymację bierną do wytoczenia powództwa.

90dpowiedzialność wspólnika jest przy tym subsydiarna, ponieważ wierzyciel spółki może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika dopiero wówczas, kiedy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna (art. 31 § 1 k.s.h.). Odpowiedzialność subsydiarna wspólnika ma znaczenie na etapie postępowania egzekucyjnego i - formalnie rzecz biorąc - nie ma nic wspólnego z odpowiedzialnością solidarną. Wynika stąd, iż wierzyciel może wnieść powództwo przeciw wybranemu wspólnikowi z pominięciem spółki, tyle tylko, że nie będzie mógł prowadzić przeciwko niemu egzekucji. W praktyce zasadne jest zatem skierowanie powództwa nie tylko przeciw wspólnikowi, ale i spółce.

Przepisy Kodeksu spółek handlowych dotyczące spółki jawnej przewidują dwa przypadki kumulatywnego przystąpienia do długu, które polega na pomnożeniu podmiotów po stronie długu, a w konsekwencji wierzyciel obok dotychczasowego dłużnika czy dłużników zyskuje dodatkowego. Pierwszy przypadek kumulatywnego przystąpienia do długu, uregulowany w art. 32 k.s.h., dotyczy sytuacji, kiedy do spółki już istniejącej przystępuje nowa osoba. Jej odpowiedzialność rozciąga się wówczas także na zobowiązania powstałe przed dniem jej przystąpienia. W drugim przypadku natomiast chodzi o etap tworzenia spółki jawnej. Zgodnie z art 33, kto zawiera umowę spółki jawnej z przedsiębiorcą jednoosobowym, który wniósł do spółki przedsiębiorstwo, odpowiada także za zobowiązania powstałe przy prowadzeniu tego przedsiębiorstwa przed dniem utworzenia spółki do wartości wniesionego przedsiębiorstwa według stanu z chwili wniesienia, a według cen z chwili zaspokojenia wierzyciela. Przedsiębiorcą jednoosobowym w tym kontekście jest wyłącznie osoba fizyczna, która prowadzi we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową (art. 431 k.c.).